واردات نهاده ۲۰درصد ارزان‌تر، از ادعا تا واقعیت
به گزارش خبرنگار تسنیم، اخیرا یکی از واردکنندگان بزرگ نهاده های دامی (گروه مدلل) در نامه هایی به رئیس جمهور از وضعیت فعلی واردات این کالاهای استراتژیک انتقاد کرده و مدعی شده که قادر است با ۲۰ درصد زیر قیمت فعلی این محصولات را وارد کند.
در این نامه‌ها که دو بار در تاریخ های ۲۷ اردیبهشت و ۱۰ خرداد ۱۴۰۴ نگارش شده و همین مساله نشان دهنده اهمیت فوق العاده آن برای نگارنده است، با اشاره به روند فعلی واردات نهاده های دامی عنوان شده است: حداقل بیش از ۲۰ میلیارد دلار به کشور خسارت وارد شده است. این منابع عمدتا به شکل توزیع رانت هدفمند و آگاهانه به دلیل سیاست گذاری مخرب رخ داده است.
در بخش دیگری از نامه مذکور خطاب به پزشکیان آمده است: « این گروه آمادگی دارد طرحی در قالب یک صفحه در خصوص سیاست گذاری شفاف، رقابتی و ضد فساد در تامین کالای اساسی را ارائه دهد. همچنین در جلسه ای با حضور حضرتعالی تمام نهاده های ذی ربط اشکالات آن را بیان و برطرف و با دستور حضرتعالی مبنای اقدام درست در کشور شود.
لازم به ذکر است صرفه جویی ۲۰ درصدی در هزینه های تامین واردات نهاده های دامی منجر به کاهش قیمت تمام شده عرضه داخلی این کالاها و کاهش قیمت تمام شده تولید گوشت مرغ و تخم مرغ به عنوان منبع اساسی پروتئین حیوانی جامعه خواهد شد.»
براساس این گزارش، نامه فوق در حالی نگارش شده که واردکننده مذکور هم اکنون نیز از سوی برخی واردکنندگان به انحصارگری در حوزه واردات نهاده های دامی متهم می شود. به عنوان نمونه بررسی آمار واردات دانه سویا در ۴ سال اخیر حاکی از این واقعیت است که این گروه بیش از ۵۰ درصد سهم واردات دانه سویا را به خود اختصاص داده و برخی کارشناسان می گویند، اگر چنین خسارتی وجود داشته، این گروه بیشترین نقش را در هدر رفت ۲۰ میلیارد دلار خسارتی که از آن یاد کرده، داشته است.
در همین زمینه رضا شهرابی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با تسنیم گفت: گروه مدلل ابتدا باید خودشان خسارتی را که عنوان می کنند، بپردازند. چرا که با توجه به اینکه عمده واردات دست این گروه بوده قطعا بیشترین میزان خسارت نیز مربوط به خود آنان است، ضمن اینکه سالهاست برخی کارشناسان و فعالان اقتصادی نسبت به امتیازات ویژه ای که این گروه دریافت کرده، معترضند.
وی اضافه کرد: البته در این میان نقش نهادها و دستگاه های مسئول از جمله وزارت جهاد کشاورزی نیز نباید نادیده گرفته شود و این نهادها باید پاسخگوی ایجاد چنین شرایط ویژه ای برای افرادی خاص باشند.
شهرابی با اشاره به اینکه انحصار واردات دانه سویا سالهاست که در اختیار گروه مدلل است، افزود: بررسی آمار و مستندات نشان می دهد نرخ دانه سویای وارداتی توسط این گروه گران تر از نرخ دانه وارداتی توسط سایر گروه ها است.
بر این اساس این گروه در سال ۱۴۰۳ حدود ۱.۳ میلیون تن (۵۶ درصد کل واردات) دانه سویا وارد کرده که نرخ آن نیز ۵۹۰ یورو در هر تن بوده است. این در حالی است که ۱۰ شرکت واردکننده دیگر دانه سویا که سهم واردات شان حدود ۶۵۰ هزار تن بوده این کالا را با قیمت ۵۶۶ یورو در هر تن وارد کرده اند. به عبارتی این گروه این کالا را ۲۴ یورو در هر تن گران تر از دیگران وارد کرده است.
برخی کارشناسان معتقدند که اجرایی شدن نامه اخیر این گروه احتمالا به گسترش انحصار در زمینه واردات کالاهای اساسی منجر خواهد شد.
شهرابی در این خصوص به تسنیم گفت: در گذشته شاهد بودیم که برخی افراد برای افزایش قیمت کالاها، در مقاطعی از عرضه آن به بازار خودداری می کردند و بازار دچار تنش های جدی می شد. چه تضمینی وجود دارد که این اتفاق در شرایط بحرانی از جمله شرایط جنگی رخ ندهد؟ یا فرض کنیم برای این شرکت اتفاقی رخ دهد که برای مدتی قادر به تامین کالا نباشد، آیا کسی فکر کرده که در این صورت چه فاجعه ای در کشور رخ می دهد؟
شهرابی با بیان اینکه در تمام دنیا با انحصار مقابله می شود، افزود: این شرکت حدود ۶ کالا را وارد می کند که در برخی انحصار کامل دارد، فقط در بحث روغن نزدیک به ۴۰ درصد سهم بازار مربوط به این گروه است.
در همین راستا اتفاق جالبی که اخیرا رخ داده این است که فردی به نمایندگی از این گروه در جلسه ای با حضور مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و فعالان بخش خصوصی اقدام به توزیع جدولی تحت عنوان «قیمت های پیشنهادی جهت ثبت سفارش و تامین کالاهای اساسی مورد نیاز کشور» کرده که در این جدول قیمت پیشنهادی ۷ کالایی که گروه مدعی است می تواند با نرخ های پایین تر آنها را وارد کند، ذکر شده است.
این کالاها به ترتیب شامل ذرت دامی جنوب، ذرت دامی شمال، کنجاله سویا، جو دامی جنوب، جو دامی شمال، روغن آفتاب و روغن پالم است و نام و نشانی از دانه سویا در آن دیده نمی شود!
از طرفی بررسی آمار واردات نهاده های دامی نشان دهنده این است که میانگین ارزبری واردات در گروه مذکور نسبت به سایر واردکنندگان در سالهای اخیر بیشتر بوده است.
به عنوان مثال میانگین ارزبری گروه در ۶ ماهه اول ۱۴۰۳ معادل ۳۲۱ یورو بوده که نسبت به میانگین سایر شرکت ها که رقمی معادل ۲۹۸ یورو بوده ، ۲۳ یورو در هر تن بیشتر است.
در نهایت نکته بسیار مهم این است: اکنون که بزرگ ترین وارد کننده چند قلم از مهم ترین کالاهای اساسی کشور رسما به رئیس جمهور اعلام کرده امکان خرید و تامین نهاده های دامی را ۵۰ یورو ارزان تر از قیمت های جهانی را دارد؛ چرا وزارت جهاد کشاورزی بعد از این مکاتبه و اعتراف رسمی این شرکت، اجازه ثبت سفارش با قیمت بالا تر از نرخ های اعلامی آن را داده است.
چرا نسبت به اعلام رسمی و عمومی بزرگترین وارد کننده کشور در خصوص بیش بودهای ارزی چند صد میلیون یورویی در سال های گذشته و در حال حاضر سکوت شده است.
[انتهای پیام]
منبع: تسنیم