آموزش عالی در بازار کار ایران تنزل یافته است

طرفداران آموزش عالی مدتهاست که نقش آن را در کمک به جویندگان کار در کسب درآمد بیشتر و یافتن شغل مطرح کرده اند.

با این حال، تحقیق اخیر ارائه شده در دومین کنفرانس اقتصاد ایران در تهران در اواسط دسامبر که در روزنامه فارسی دنیای اقتصاد منتشر شد، حداقل در ایران چیز دیگری را نشان می دهد. اعلام کرد که تحصیلات عالی احتمال بیکار ماندن یک ایرانی را تا ۴۸ درصد افزایش می دهد.

افرادی که مدرک دانشگاهی نداشتند در سه سال گذشته بیشتر در ایران شغل پیدا می‌کردند یا همانطور که گزارش می‌گوید شانس بیکار ماندن آنها کمتر از ۲۰ درصد در مقابل ۴۸ درصد برای افراد تحصیل‌کرده دانشگاهی بود.

زنان تحصیل کرده حتی شانس کمتری برای یافتن شغل داشتند. یک زن تحصیلکرده شهری بیش از ۵۶ درصد احتمال دارد که بیکار بماند در حالی که احتمال بیکاری برای یک زن تحصیل کرده ساکن مناطق روستایی ۶۲ درصد است.

در سه ماهه دوم سال مالی جاری (۲۲ ژوئن تا ۲۲ شهریور ۱۳۹۶) تنها ۲۳ درصد از افراد شاغل در ایران فارغ التحصیل دانشگاه بودند.

این در حالی است که دارندگان مدرک تقریباً نیمی از جمعیت بیکار را در سه ماهه دوم تشکیل می دادند. این ارقام دوباره برای زنان بدتر است، زیرا حدود ۷۰ درصد از زنان بیکار دارای تحصیلات عالی هستند.

این مطالعه همچنین داده هایی را در مورد درصد جمعیت شاغلی که پس از مدتی نیروی کار را ترک کرده اند ارائه می دهد.

حدود ۵۰ درصد از زنان شاغل در مناطق روستایی و ۴۴ درصد از زنان در مناطق شهری در سه سال گذشته از نیروی کار خارج شده اند. این نسبت برای مردان شهری و روستایی کمتر است، یعنی کمتر از ۱۰ درصد، که نشان می دهد زنان ایرانی برای مدت کوتاهی در بازار کار می مانند و تجربه کاری آنها محدود است.

رشد نرخ بیکاری به طور مستقیم با افزایش نرخ مشارکت نیروی کار مرتبط است – نسبت افرادی که ۱۰ سال و بالاتر از نظر اقتصادی فعال هستند (شاغل یا به دنبال کار).

اگرچه طی سه سال گذشته به طور متوسط ​​سالانه ۶۵۰۰۰۰ شغل به اقتصاد اضافه شده است، اما تعداد جمعیت بیکار ۳۵۰۰۰۰ نفر افزایش یافته است که نشان می دهد نرخ مشارکت نیروی کار یک میلیون نفر افزایش یافته است.

برخی از مناطق کشور نرخ بیکاری به مراتب بالاتری نسبت به سایر مناطق دارند. نرخ بیکاری در دو سه ماهه اول سال جاری (اسفند ۹۶-۱۳۹۶) به تفکیک استان برای مردان و زنان تحصیلکرده این ادعا را ثابت می کند.

نرخ بیکاری در میان زنان جوان تحصیل کرده دانشگاهی در کردستان، کرمانشاه و کرمان نزدیک به ۸۰ درصد است. همین میزان در چهارمحال بختیاری، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان ۷۰ درصد است.

کمترین نرخ بیکاری در بین زنان جوان تحصیل کرده در قزوین و هرمزگان با کمتر از ۳۵ درصد به ثبت رسیده است.

در این تحقیق آمده است که استان تهران که پایتخت آن قرار دارد، دارای نرخ ۴۱ درصد است.

گزارش مشابه پارلمان

گزارش بازوی پژوهشی مجلس ایران که در ۲۰ دسامبر منتشر شد، یافته‌های مشابهی را برای بازه‌های زمانی مختلف بازتاب داد.

نرخ مشارکت مردان و زنان در نیروی کار در سال مالی ۶-۲۰۰۵ به ترتیب ۶۵% و ۲۰% بود. در حالی که در سال ۲۰۱۶-۲۰۱۷، ۶۴ درصد از مردان و ۱۴.۹ درصد از زنان در نیروی کار شرکت داشتند. در گزارش پارلمان آمده است که علیرغم نرخ مشارکت پایین، درصد زنان بیکار بیشتر از مردان بود.

عملکرد اقتصادی ایران طی سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۴ تحت تأثیر نبود شغل و همزمان با افزایش جمعیت جوانان بود. افراد بین ۱۵ تا ۳۴ سال بیش از ۴۰ درصد از جمعیت را در آن سال ها تشکیل می دادند – نسبت بی سابقه ای که نشان می دهد نیاز فزاینده ای برای ایجاد مشاغل بیشتر نه تنها برای سال های آینده، بلکه برای جبران برخی از کاستی های سیاست های گذشته وجود دارد. /p>

داده های رسمی همچنین نشان می دهد که نرخ اشتغال پاره وقت در طی سال های ۱۶-۲۰۰۵ از ۶ تا ۱۰.۳ درصد متغیر بوده است. نکته جالب این است که تفاوت بین اشتغال پاره وقت زنان ساکن در مناطق شهری و روستایی بسیار کم است در حالی که مردان روستایی به مراتب بیشتر از همتایان شهری خود در مشاغل پاره وقت مشغول هستند.

علاوه بر این، اشتغال پاره وقت در میان جوانان بیشتر از سایر گروه های سنی است.

نرخ بیکاری در میان جوانان، زنان و زنان تحصیل کرده به ویژه در استان های غربی به طور قابل توجهی متفاوت و به طرز نگران کننده ای بالا است. در برخی از این استان ها، نرخ بیکاری جوانان بین ۵۰ تا ۶۳ درصد و نرخ بیکاری زنان تحصیل کرده در همان استان ها بین ۶۳ تا ۷۸ درصد در نوسان است.

این گزارش همچنین به برآورد بیکاری پنهان در ایران می پردازد. بیکاری پنهان در جایی وجود دارد که بخشی از نیروی کار یا بدون کار هستند یا به شیوه ای اضافی کار می کنند که در آن بهره وری کارگر اساساً صفر است. این نوع بیکاری بر تولید کل تأثیر نمی گذارد.

یک اقتصاد بیکاری پنهان را زمانی نشان می دهد که بهره وری پایین است و تعداد زیادی از کارگران مشاغل بسیار کمی را پر می کنند. بیکاری پنهان ایران در سال ۱۷-۲۰۱۶ حدود ۲۲.۵ درصد تخمین زده شد که تقریباً ۱۰ درصد بیشتر از نرخ رسمی بیکاری است.

از ۳.۲ میلیون بیکار در سال ۲۰۱۶-۲۰۱۷، بیش از ۱.۳ میلیون یا ۴۲ درصد از جمعیت بیکار دارای مدرک دانشگاهی بودند. این در حالی است که تنها ۲۴ درصد از صاحبان مشاغل در همان سال فارغ التحصیل دانشگاه بودند. این نشانه واضحی از عدم تعادل بین عرضه و تقاضا برای نیروی کار تحصیل کرده است.

همچنین عدم تطابق زیادی بین سطح تحصیلات و مشاغل موجود وجود دارد که منجر به بیکاری نیروی کار تحصیل کرده، به ویژه در میان زنان شده است.

در سال ۰۶-۲۰۰۵، ۲۲ درصد از زنان شاغل دارای مدرک دانشگاهی بودند که این رقم در سال ۱۷-۲۰۱۶ به ۴۱ درصد افزایش یافت. از سوی دیگر، سهم دارندگان مدرک در جمعیت بیکار از ۳۶ درصد در سال ۲۰۰۵-۲۰۰۶ به ۷۲ درصد در سال ۱۷-۲۰۱۶ افزایش یافت.