اثرات مخرب بر حوزه کشاورزی در ۵۰ سال اخیر
به گزارش ایران اکونومیست ، تحولات در هر عصری امری اجتناب ناپذیر است. در قرن ۲۱ شیوههای اجرا در حوزههای مختلف از جمله کشاورزی تغییرات بسیاری به خود دیده است. بسیاری از امور غیر حضوری و به شکل مجازی پیگیری و مدیریت میشود. امروز کشاورز به شکل سنتی به کشت و برداشت محصول نمیپردازد و با دستگاههای الکترونیکی که در اختیار دارد فعالیت کشاورزی خود را با بهترین راندمان و بهرهوری بالا انجام میدهد. اما در ایران همچنان کشاورزی یک شغل نبوده و افراد با تجهیزات ۳ دهه قبل مشغول کشت و کار هستند.
چند سالی است که تاکید بر بهبود عملکردها با کمک شرکتهای دانش بنیان میشود. امروز رشد قارچ گونه این شرکتها خود تبدیل به معضلی شده زیرا کمبود سرمایه و عدم بازار تقاضا ضرر و زیان را برای آنها به ارمغان آورده است. از سوی دیگر بهره برداران گریزی از تغییرات روشهای کشت ندارند. فعالیتهای سنتی آسیب زیادی به منابع ملی و طبیعی کشور از جمله خاک و آب وارد کرده که جبران آن به سالها زمان نیاز دارد. استفاده از آفت کشهای پرخطر، کودهای شیمیایی و… مواد آلی خاک را از بین برده و امروز با پدیده شورهزارها و گسترش بیابانها مواجه هستیم.
در حوزه کشاورزی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی مسؤولیت امور تحقیقاتی و پژوهشی را برعهده داشته که بنا بر اظهارات کارشناسان آن مطالعات در حوزه تغییرات اقلیم آغاز شده است. معاون پژوهش و فناوری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی گفت: طرح کلان تغییر اقلیم در کشور با راهبری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و با همکاری مؤسسههای تحقیقاتی، بخش خصوصی و شرکتهای دانشبنیان در حال اجرا است. این طرح ۵ ساله از ۲ سال قبل در سه بخش عمده آشکارسازی تغییرات اقلیمی، سازگاری با تغییرات اقلیمی و آموزش و ترویج آغاز شده است.
به گزارش وزارت جهاد کشاورزی، حسین جعفری درباره ضرورت تدوین و اجرای طرح کلان تغییر اقلیم اظهار کرد: ایران جز تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بزرگ سوختهای فسیلی در جهان است و این عامل موجب شده بخش کشاورزی ما در برابر اثرات ناشی از تغییر اقلیم آسیبپذیر باشد.
وی افزود: تغییرات اقلیمی تأثیرات خود را هم در بخش کشاورزی و هم در منابع طبیعی نشان داده به طوری که تأثیرات آن در کاهش وسعت جنگلها و برخی بلایای طبیعی مانند خشکسالی، سیل و توسعه سیستمهای شکننده از جمله در بخش کوهستانی کشور قابل مشاهده است.
جعفری توضیح داد: سازمان تات با توجه به اهمیت تغییر اقلیم بر تولید و پوشش گیاهی کشور، طرح کلان تغییر اقلیم را تدوین و اجرای آن را آغاز کرده و یک بخش از این طرح در حوزه آشکارسازی است به طوری که در این طرح نخست باید بررسی شود تغییرات اقلیمی چه تأثیراتی در سطح کلان دارد و در کدام بخشها تأثیر آن بیشتر است و چگونه اثرات زیانبار آن در بخشهای مختلف بروز مییابد.
وی با بیان اینکه تغییرات اقلیمی در کشور با شاخصهایی مانند افزایش میانگین سالانه دما، کاهش بارش سالانه و تغییر الگوی بارش نمایان شده است، گفت: در ۵۰ سال اخیر به طور متوسط در کشور ۳۲ صدم درجه در هر دهه افزایش میانگین دما و ۹ میلیمتر کاهش متوسط بارندگی داشتهایم که اثرات مخربی بر کشاورزی داشته است.
معاون پژوهش و فناوری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ادامه داد: یکی از کارهایی که در طرح تغییر اقلیم در بخش آشکارسازی انجام میدهیم، شناسایی اثرات احتمالی این تغییرات در بخش کشاورزی و منابع طبیعی، دام و طیور و آبزیان و در ادامه شناسایی روشهای سازگاری و تابآوری در این حوزه است.
وی با اشاره به بخش سازگاری با تغییرات اقلیمی در این طرح کلان اذعان کرد: در این بخش، اقدامات پایه برای سازگاری با تغییرات اقلیمی مشخص میشود که از جمله این اقدامات، جمعآوری گونههای گیاهی در معرض انقراض و نگهداری از آنها در بانک ژن است.
نظام زراعی و تاب آوری در مقابل تغییرات
معاون پژوهش و فناوری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در ادامه به دومین مساله اشاره کرد و گفت: دومین مساله در بخش سازگاری با تغییرات اقلیمی، معرفی ارقام جدید برای غلبه بر تغییراتی مانند خشکی، شوری و سرمای دیررس بهاره است.
وی مدیریت مزرعه را سومین مساله در بخش سازگاری با تغییر اقلیم برشمرد و گفت: در حوزه مدیریت مزرعه، تعریف نظامهای جدید زراعی مطرح است و باید دید کدام نظام زراعی در برابر تغییرات اقلیمی تابآوری بیشتری دارد.
جعفری افزود: ارتقای بهرهوری آب در شالیزارها، تغذیه، جلوگیری از تبخیر و تعرق آب در باغات و موضوع کاهش خسارات آفات و بیماریهای گیاهی از جمله موضوعاتی هستند که در مدیریت مزرعه مطرح است.
وی تصریح کرد: آموزش و ترویج نیز در ذیل طرح تغییر اقلیم است و برای مدیران، کارشناسان و مردم در این حوزه آموزشهایی دیده شده است.
[انتهای پیام]
منبع: ایران اکونومیست