افزایش تولید نفت و پیامدهای بالقوه آن بر چشم انداز اقتصاد جهانی

به گزارش ایران اکونومیست ، چندی پیش محسن خجسته مهر؛ مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در نشست هم اندیشی با شرکت‌های بیمه‌ای از بازگشت رتبه ایران در تولید اوپک خبر داد و گفت که تولید نفت ایران در دولت سیزدهم بیش از یک میلیون بشکه در روز افزایش داشته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرکت ملی نفت ایران در دولت سیزدهم با وجود سختی فرآیند تولید از چاه‌های کنونی، نیازهای تکنولوژیکی و همچنین کمبود سرمایه، موفق شده که یک میلیون بشکه نفت به ظرفیت تولید کشور بیفزاید در حالی که تا پیش از دولت سیزدهم تولید نفت کشور ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه بود و اکنون این رقم به ۳.۳ میلیون بشکه در روز رسیده است. این دستاورد چشمگیر نه تنها نشان دهنده پتانسیل ایران برای تغییر شکل بازار جهانی انرژی است، بلکه بر انعطاف پذیری و عزم این کشور برای بازیابی موقعیت خود به عنوان یک بازیگر کلیدی در صنعت نفت نیز تاکید دارد.

برای درک افزایش قابل توجه تولید نفت ایران در دولت سیزدهم، می‌توان به تلاش‌های مداوم شرکت ملی نفت ایران برای نوسازی زیرساخت‌های نفتی و جذب سرمایه اشاره کرد. این شرکت با همکاری شرکت‌های داخلی و بهره گیری همه جانبه از ظرفیت‌ها و توان موجود، بدون اتلاف وقت و معطل حضور خارجی‌ها ماندن، توانسته ضمن بهره گیری از فناوری‌ها و تخصص‌های پیشرفته، کارایی و بهره‌وری میادین نفتی خود را افزایش دهد. افزون بر این، مشارکت‌های راهبردی ایران نیز نقشی محوری در تقویت توان تولید نفت این کشور داشته است.

به گفته محسن خجسته مهر؛ مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در گذشته در توسعه طرح‌های بالادستی نگاه انفعالی به ظرفیت‌های بیرون از صنعت و کشور بود اما در دولت سیزدهم رویکرد فعال با استفاده از ظرفیت‌های داخل کشور جایگزین شده است. با این وجود به منظور پیشبرد اهداف و برنامه ریزی، جذب سرمایه گذار خارجی و استفاده از مقدورات بین المللی نیز در دستور کار قرار داد.

پیامدهای افزایش تولید نفت در گستره ملی و جهانی

افزایش تولید نفت در ایران پیامدهای گسترده‌ای هم برای کشور و هم برای بازار جهانی انرژی دارد. در سطح ملی، افزایش تولید نفت به درآمدهای بیشتر دولت تبدیل می‌شود و در نتیجه رشد اقتصادی و ثبات سیاسی-اجتماعی را تقویت می‌کند. گسترش بخش نفت همچنین فرصت‌های شغلی ای ایجاد می‌کند که می‌تواند صنایع مختلف مرتبط با بخش انرژی را رونق بخشد.

از منظر جهانی نیز افزایش تولید نفت ایران این پتانسیل را دارد که پویایی بازار انرژی را تغییر دهد. افزایش تولید ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان، تعادل عرضه و تقاضا را تغییر می‌دهد و در نتیجه بر قیمت‌های جهانی نفت تأثیر می‌گذارد. افزون بر این، تنوع منابع تأمین نفت، آسیب پذیری جامعه بین المللی را در برابر اختلالات غیرمنتظره یا بی ثباتی‌های سیاسی در سایر کشورهای عمده تولیدکننده نفت کاهش می‌دهد.

بازگشت ایران به گروه تولیدکنندگان بزرگ اوپک

دستاورد قابل توجه ایران در رسیدن به تولید روزانه ۳.۳ میلیون بشکه نفت نشان دهنده یک تغییر الگو در بازار جهانی انرژی است. ایران با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، همکاری‌های ملی و تا حدودی بین‌المللی با وجود تحریم‌ها، پتانسیل خود را برای بازپس‌گیری جایگاه خود به‌عنوان بازیگر اصلی در صنعت نفت نشان داده است.
ورود مجدد ایران به جایگاه سوم گروه تولیدکنندگان بزرگ اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده نفت) توجه جهانی را برانگیخته و پرسش‌های مهمی را در مورد تأثیر آن بر بازار نفت و چشم‌انداز ژئوپلیتیکی ایجاد کرده است.

گفته می‌شود که ایران همواره یکی از تولیدکنندگان پیشرو اوپک بود که دارای ذخایر قابل توجهی بود و به تولید کلی اوپک کمک می‌کرد. مشارکت ایران در نشست‌های اوپک، بحث‌های سیاسی و تصمیم‌گیری‌هایی که به میزبانی این سازمان برگزار می‌شود، نمونه‌ای از نفوذ این کشور در این گروه از تولیدکنندگان بزرگ نفت است.

پیامدهای صعود تولید و درآمد نفتی ایران

احیای مجدد نقش تأثیرگذار ایران به عنوان یک تولیدکننده بزرگ اوپک و بازگشت به جایگاه سوم کشورهای تولید کننده نفت جهان در سایه مدیریت و برنامه ریزی مناسب، به موقع و مؤثر شرکت ملی نفت ایران محقق شده که هم سو با سیاست‌های دولت سیزدهم الگوی مناسبی برای حرکت جهادی و موفق در عرصه ملی و بین المللی ارائه کرده است. افزون بر این احیای این نقش، پیامدهای مهمی نیز بر پویایی انرژی جهانی دارد. به طور قطع با افزایش تولید و درآمدهای نفتی ایران و به تبع صادرات که در دولت سیزدهم رقم خورده، ایران می‌تواند بر تعادل بازار، اقتصادهای وابسته به نفت و سودآوری سایر اعضای اوپک تأثیر بگذارد. افزون بر این، گسترش تولید نفت ایران ممکن است باعث رقابت در داخل اوپک شود و پویایی خود این سازمان را نیز تغییر دهد.