بازارها نگران نیستند زیرا بانک ها برای کاهش نرخ های جدید آماده می شوند

اواخر ماه گذشته بود که اکبر کمیجانی، قائم مقام بانک مرکزی در بیست و ششمین همایش سالانه سیاست های پولی و ارزی در تهران به طور مختصر به مذاکرات پشت درهای بسته اشاره کرد. بانکداران ارشد در حال بررسی احتمال کاهش بیشتر نرخ هستند.

به سرعت تا یکشنبه ۱۲ ژوئن، اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه بانک پاسارگاد، یک وام دهنده خصوصی بزرگ و دومین بانک بزرگ ایران، داوطلبانه نرخ سپرده یک ساله خود را از ۱۸ درصد به ۱۶ درصد کاهش داده است.

این اعلامیه ناظران بازار را غافلگیر کرد زیرا اولاً هیچ نهاد نماینده ای برای بانک ها علناً این تصمیم را تأیید نکرده بود و ثانیاً کاهش نرخ بهره نه از طریق بخشنامه بانک مرکزی بلکه تصمیم تنها توسط یک بانک انجام شده است.

زمانی که مدیران عامل بانک‌های تجاری در نوامبر گذشته از کاهش دو درصدی نرخ بهره خبر دادند، این شورای پول و اعتبار -یک نهاد تصمیم‌گیر- بود که در نهایت این تصمیم را تایید کرد و باعث خشم بازاریان آزاد شد که آن را به‌عنوان یک کاهش دیگر نرخ محکوم کردند. توسط فیات.”

خبرگزاری ها در روز دوشنبه گزارش دادند که این بار نیز اجماع بین بانکداران برای ادامه کاهش نرخ بهره به وجود آمده است. اگرچه تأیید MCC برای الزام‌آور شدن این تصمیم ضروری است، اما بانک‌هایی که ابتکار عمل برای اجرای کاهش نرخ‌ها را در اختیار می‌گیرند، به خودی خود یک شکست سنتی در سیستم بانکی است.

شور و اشتیاق بانک ها برای کاهش نرخ ها در مدت کوتاهی پیش غیرممکن به نظر می رسید، زمانی که رقابت برای جذب سپرده در دستور کار روز بود. تا گذشته نه چندان دور، ارتش موسسات اعتباری ثبت نشده که با سیاست‌های محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور سابق جسور شده‌اند، بانک‌ها را به سمت بازی خطرناک جذب پس‌انداز بیشتر به هر قیمتی هدایت می‌کردند.

اما آن موقع بود، الان است. نرخ تورم در مسیر نزولی قرار دارد از اوج به علاوه ۴۰ درصد در سال ۲۰۱۳ به ۱۱.۲ درصد در آوریل امسال و پیش بینی می شود تا پایان تابستان تک رقمی شود. نرخ بین بانکی با مداخله فعال بانک مرکزی ایران به تدریج از ۲۹ درصد در ابتدای اسفند ۱۳۹۳ به ۱۷ درصد در حال حاضر کاهش یافته است.

با این حال، همانطور که در دوران نرخ های بالاتر، تحلیلگران می گویند بانک ها برنده نهایی نرخ های پایین تر هستند و خواهند بود. وام دهندگانی که با وام های غیرجاری بالا، ترازنامه های ناموفق و سرمایه گذاری ناموفق در املاک و مستغلات مواجه هستند، اکنون گزینه کمی جز کاهش بازده سپرده های خود مطابق با تورم دارند.

اما اگر خط نقره ای در همه اینها وجود داشته باشد، برای بانک ها و نهادهای ناظر “لحظه ای آها” است که مکانیسم های بازار باید در تعیین نرخ ها پادشاه باشند. کوروش پرویزیان، رئیس کانون بانک‌های خصوصی روز دوشنبه گفت، خوشحالم که در نهایت «منطق بازار» حاکم شد و جایگزین مصوبات رسمی ناخواسته در تعیین نرخ شد. دیوید لیپتون، دومین مقام ارشد صندوق بین المللی پول، در سفر اخیر خود به تهران به سیاست گذاران گفت که نباید فشار بیاورند. او اکیداً به آنها توصیه کرد که در مورد نرخ سپرده آرام و صبور باشند و بگذارند به تدریج و به طور طبیعی پایین بیاید.

بدون تغییر دراماتیک  

اگرچه گرد و غبار هنوز فروکش نکرده است، اما بازارها کم و بیش نسبت به این خبر واکنش ملایمی نشان داده اند. انتظار می رفت که نرخ های پایین تر به سود بازار سهام تبدیل شود، اما بورس تهران در حال حاضر در یک بازار نزولی شدید قرار دارد. روز یکشنبه TSE 1026 واحد یا ۱.۳۵ درصد کاهش یافت تا بدترین افت خود از ۱۶ آوریل را به ثبت برساند.

کمتر احتمال دارد که شاهد تغییر چشمگیر دنده ها در بازار باشیم. بازار بر اساس حدس و گمان عملکرد بهتری داشت و تاکنون شرکت ها هیچ نتیجه ملموسی ندیده اند. مرتضی رمضانپور، رئیس امور بین‌الملل بانک سرمایه‌گذاری امین، شرکتی با بیش از ۱.۲ میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت، گفت: «خرس‌ها حداقل برای مدتی به سلطه خود ادامه خواهند داد.

پویا جبل عاملی، اقتصاددان بانک مرکزی، نسبت به هر نوع تعیین نرخی که «محصول بازار» است، مثبت است. با این حال، او خاطرنشان می کند که این تغییر واقعاً بر بازارهای مالی تأثیر نمی گذارد زیرا نرخ ها “هنوز بالای تورم هستند.”

اگرچه در روز یکشنبه خبر کاهش نرخ به طور موقت بر بازار ارز تاثیر گذاشت و روند نزولی دلار آمریکا را جبران کرد، اما دلار آمریکا در طول روز ثابت ماند و روی ۳۴۶۵۰ ریال بسته شد.

روز دوشنبه، دلار آمریکا در تهران ۳۴۵۸۰ ریال و یورو ۳۹۱۲۰ ریال معامله شد. یک تاجر ارز در مرکز تهران به فایننشال تریبون گفت که کاهش نرخ ها عاملی برای بازار ارز نخواهد بود.

بازار شمش نیز در روز دوشنبه آرام بود و سکه طلای آزادی به قیمت ۱۰,۳۰۲,۰۰۰ ریال رشد معتدلی را ثبت کرد.