بازار دارویی ایران برای شرکت های بین المللی امیدوار کننده است

ایران یکی از طولانی‌ترین تاریخ‌های پزشکی در جهان را دارد.

برای مثال، بین‌النهرین‌های باستان، حداقل ۴۱۰۰ سال پیش، تشخیص‌ها و نسخه‌ها را روی لوح‌های سنگی حک می‌کردند. برخی هنوز زنده می مانند، مانند برخی از درمان های منطقی تر، مانند استفاده از گچ های ضد عفونی کننده برای پوشاندن زخم ها.

خیلی بعد، در حدود سال ۳۰۰ پس از میلاد، دانشگاه گوندشاپور به مرکزی شناخته شده برای آموزش پزشکی مبتنی بر شواهد تبدیل شد و تصور می‌شود که پارسیان سیستم بیمارستانی مدرن را در همان زمان تأسیس کردند.

یک مطالعه مشترک توسط شرکت مشاوره مدیریت مستقر در تهران ILIA Corporation و شرکت مشاوره آلمانی Roland Berger.

اما در دوران مدرن، ایران از رادار پزشکی و دارویی جهان خارج شده است.

تحریم‌های بین‌المللی فلج‌کننده تجارت با ایران را محدود کرده و به شدت بخش داروسازی را تحت تأثیر قرار داده و منجر به کنترل قیمت‌ها و عدم شفافیت شده است. اما از ژانویه ۲۰۱۶، اکثر تحریم های بین المللی بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک بین المللی لغو شده است.

صادرکنندگان و سرمایه‌گذاران بین‌المللی آزادند که بازگردند، اگرچه برخی از تحریم‌ها – برای مثال مربوط به تراکنش‌های بانکی مرتبط با ایالات متحده – همچنان باقی مانده است. این موارد در دست بررسی هستند و در عین حال، احتمالاً تأثیر محدودی بر شرکت‌های مراقبت‌های بهداشتی که توجه زیادی به الزامات انطباق باقی‌مانده دارند، خواهد داشت.

اوضاع سیاسی ایران نیز توسعه بیشتری یافته است. دولت اصلاحات امضاکننده توافق هسته‌ای برای حفظ ثبات و باز بودن بازار تلاش زیادی کرده و فعالانه به دنبال سرمایه‌گذاری خارجی است.

در واقع، سطح پیشرفتی که از زمان برداشته شدن تحریم ها به دست آمده است، پوشش قابل توجهی در برابر هرگونه انحراف در مسیر سیاست ها به دنبال تغییر یا انتقال در دولت ها در داخل و خارج از ایران فراهم می کند.

در نتیجه، متحرکان اولیه این فرصت را دارند که در ورود به بازار ایران پیش قدم شوند، مشروط بر اینکه از خطرات و ابهامات آگاه باشند و بدانند که چگونه آنها را کاهش دهند.

پنج عامل کلیدی به نفع افرادی است که به دنبال فرصت‌های رشد در بازار دارویی ایران هستند. بخش‌هایی از مطالعه به شرح زیر است:

۱. پویایی بازار مثبت

اقتصاد ایران در وضعیت خوبی قرار دارد. پیش‌بینی می‌شود که تولید ناخالص داخلی اسمی آن (به قیمت بازار) سالانه حدود ۱۲ درصد رشد کند و به تولید ناخالص داخلی اسمی ۶۶۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ برسد. تورم از سال ۲۰۱۳ به نصف کاهش یافته و به پایین‌ترین حد در ۲۵ سال اخیر یعنی حدود ۱۰ درصد رسیده است.

این شاخص‌ها و سایر شاخص‌های مثبت اقتصادی توضیح می‌دهند که چرا گلدمن ساکس ایران را به عنوان یکی از بالاترین پتانسیل‌های رشد در خارج از کشورهای BRIC معرفی کرده است.

چشم‌انداز مراقبت‌های بهداشتی به‌ویژه گلگون است. پیش‌بینی می‌شود که هزینه‌ها با نرخی مشابه با تولید ناخالص داخلی رشد کند و به نزدیک به ۴۰ میلیارد دلار (۶٪ از کل هزینه‌ها) در سال ۲۰۲۰ برسد که ناشی از افزایش هزینه‌های وزارت بهداشت است.

جمعیت ایران نیز در حال افزایش است. تا سال ۲۰۲۰، ۸۴.۲ میلیون نفر جمعیت خواهد داشت که بیشتر از آلمان است. تقریباً ۳۰٪ در سنین ۱۹ سال یا کمتر، ۶۰٪ از سنین ۲۰ تا ۵۹ و ۱۰٪ افراد بالای ۶۰ سال خواهند بود.

این نشان دهنده یک پایگاه مشتری رو به رشد برای محصولات دارویی است، به طوری که در دهه ۱۹۸۰ بچه های پرفروش در حال حاضر وارد نیروی کار شده اند و به هزینه های خارج از جیب دامن می زنند.

علاوه بر این، جمعیت شهری به نسبت بالا از دسترسی خوبی به مراقبت های بهداشتی اولیه برخوردار هستند. در مناطق روستایی، به دلیل اصلاحات دولتی، دسترسی در حال رشد است که پتانسیل بیشتری را افزایش می دهد. بیش از ۹۰ درصد از جمعیت تحت پوشش یکی از چهار بیمه سلامت دولتی هستند.

در نتیجه، پیش‌بینی می‌شود که بازار دارویی ایران که توسط BMI Research در سال ۲۰۱۵ به ۱.۹ میلیارد دلار رسید، با نرخ رشد ترکیبی سالانه ۶ درصد رشد کند.

تا سال ۲۰۲۵، پس از ترکیه، مصر و عربستان سعودی، چهارمین کشور بزرگ در خاورمیانه و شمال آفریقا خواهد بود.

۲. زیرساخت دارویی

تحریم‌ها ایران را مجبور کرده است که زیرساخت تولید داروی قابل توجه و تا حد زیادی خودکفا ایجاد کند. حدود ۶۰ کارخانه تقریباً ۴۰ میلیارد واحد دارو در سال تولید می کنند که ۹۶ درصد نیاز داخلی را تامین می کند. اکثر آنها استانداردهای بین المللی تولید خوب را برآورده نمی کنند، اما ابتکارات دولت به این موضوع می پردازد.

تحقیق و توسعه عمدتاً بر داروهای ژنریک جدید متمرکز است، اگرچه سرمایه گذاری در محصولات جدید در حال افزایش است: برای مثال، ۱۲ درمان جدید برای بیماری ها، از جمله سرطان و دیابت، در سال ۲۰۱۵ راه اندازی شد.

توانمندی های بیوتکنولوژی ایران نیز در حال بهبود است. این کشور در میان کشورهای پیشرو جهان برای تحقیقات سلول های بنیادی در صف است و زیرساخت قابل توجهی از امکانات مرتبط دارد، به عنوان مثال. برای پلاسمافرزیس (درمان پلاسمای خون).

بزرگترین شرکت بیودارویی، CinnaGen، بیوسیمیلارهای داروهای پیشرو ایمونولوژی و سرطان را تولید می‌کند و ۲۰ درصد از درآمد را در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کند.

ایران با توجه به روند جهانی ایجاد قطب‌های بیوتکنولوژی، در حال ساخت یک «شهر صنعتی دارویی» با حمایت دولت ۲ میلیارد دلاری در نزدیکی تهران است. این انکوباتورها و استارت‌آپ‌ها را زیر یک سقف با آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و تولیدکنندگان بیوتکنولوژی مستقر خواهد کرد.

سرمایه گذاران خارجی از مالیات معاف خواهند شد و امید است که این سرمایه گذاری بتواند کارشناسان بین المللی را جذب کند.

۳. نیروی کار ماهر

بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، حدود ۸۰ درصد از ایرانیان تحصیلات متوسطه دارند و میزان باسوادی آنها بیش از ۹۸ درصد است. وقتی صحبت از علم و پزشکی به میان می‌آید، به نظر می‌رسد که استانداردهای بالای آموزشی آن نتیجه می‌دهد.

در سال ۲۰۱۲، پایگاه علمی اسکوپوس ایران را در رتبه ۱۷ جهان از نظر خروجی مقالات علمی و رتبه ۲۳ را از نظر مقالات پزشکی پراستناد در سال ۲۰۱۱ قرار داد. 

این نشان دهنده یک پایگاه تحقیقاتی قابل توجه است که توسط مراکز معتبر بین المللی زیست پزشکی مانند انستیتو پاستور ایران نشان داده شده است.

در سال ۲۰۱۴، بر اساس تحقیقات BMI، ۰.۹۳ پزشک در هر ۱۰۰۰ نفر وجود داشت که حدود ۲.۵ برابر کمتر از ایالات متحده اما بیشتر از آفریقای جنوبی بود. با این حال، ایران در سال های اخیر عمدتاً به دلیل درآمد داخلی پایین و چالش های بازار از فرار مغزها رنج برده است.

۴. چشم انداز رقابتی

ایران بازار پر جنب و جوش دارویی دارد. این بخش از حدود ۱۰۰ شرکت تشکیل شده است که بیشتر آنها بر روی تولید دارو متمرکز هستند. برخی نیز تحقیق و توسعه انجام می دهند، داروهای غیر تولید محلی را وارد می کنند یا توزیع می کنند و پتانسیل زیادی برای همکاری ارائه می دهند.

بزرگترین تولیدکننده، شرکت داروسازی دارو پخش است که از طریق زیرمجموعه خود نیز اقدام به توزیع دارو می کند. این شرکت در سال ۲۰۱۴ بیش از ۷۰۰ میلیون دلار درآمد داشته و در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده است.

با این حال، این بخش تا حد زیادی ادغام شده است. اکثر شرکت ها تحت مالکیت سرمایه گذاران بورسی تحت کنترل عمومی مانند گروه دارویی تامین هستند. فقط چند بازیکن خصوصی مانند شرکت لوازم آرایشی دکتر عابدی وجود دارد.

۵. چهارراه تجارت

از جاده ابریشم باستانی تا پروژه جدید چین، یک کمربند، یک جاده، ایران همیشه از موقعیت برتر در مسیرهای تجاری بین المللی برخوردار بوده است. موقعیت جغرافیایی آن همچنین آن را به قطب صادراتی ایده آل برای آسیای مرکزی (به ویژه افغانستان، روسیه، سوریه و عراق) تبدیل می کند، موقعیتی که با مناطق ویژه اقتصادی و دسترسی آماده به ۱۵ همسایه خود (جمعیت: ۴۰۰ میلیون) از طریق توافق نامه های تجاری بهبود یافته است.

تخصص بیوتکنولوژی و داروسازی ایران شاهد برنده شدن چندین معامله بزرگ صادراتی بوده است. به عنوان مثال، افغانستان ۳۳ درصد از محصولات دارویی خود را از ایران تامین می کند و ۱۱ درصد از کل صادرات داروی ایران – به ارزش کل ۱۵۹ میلیون دلار در سال ۲۰۱۴ – بر اساس یک قرارداد قراردادی به سوریه می رود. آلمان ۱۶ درصد دریافت می کند.

با افزایش تولید ایران، روابط تجاری منطقه‌ای آن احتمالاً رشد می‌کند و به گسترش افق‌های صادراتی‌اش فراتر از خاورمیانه کمک می‌کند.