به گلوگاه خطرناک بحران آب نزدیک می‌شویم/ تهران سال آینده تحمل کاهش حجم آب سدها را ندارد
داریوش مختاری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره تاثیر بارندگی‌های اخیر بر کاهش تبعات خشکسالی‌ها اظهار داشت: دامنه خشکی هر ساله اضافه می‌شود و بارش‌ها نیز لزوما ما را به وضعیت بهتر نمی‌رسانند، ما در طبیعت دست برده‌ایم و در پیرامون نقاط تهدیدی مثل تهران و اصفهان و شهرهایی که به منابع آب سطحی وابسته شده‌اند شهرک‌سازی ادامه دارد و هر سال دامنه مخاطرات افزایش پیدا می‌کند.
علیرغم بارندگی‌ها؛ مخازن کماکان ۴۰ درصد کسری دارند
وی افزود: به طور معمول بارندگی‌ها ۳۰ تا ۴۰ درصد نسبت به سال قبل و ۵۰ درصد نسبت به میانگین چند سال اخیر کاهش پیدا کرده است، از یک سو بارگذاری افزایش و از سوی دیگر همچنان کاهش بارندگی را داریم، بنابراین مسئله این است که بارش در مقطع کوتاه ملاک نیست بلکه باید بتواند کسری مخزن ذخیره سدها را پر و جبران کند. مخازنی که که کماکان حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کسری دارند، در نتیجه ما تصویر مثبتی از دیدگاه منابع آبی کشور نداریم، چون شیوه‌ای که مدیریت کردیم و بارگذاری اضافه انجام دادیم ما را دائم در تنگنا قرار می‌دهد.
تهران سال آینده تحمل کاهش حجم آب سدها را ندارد
این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: بنده زمستان پارسال پیش‌بینی کردم که ذخایر آبی تهران به پاییز هم نمی‌رسد و جیره‌بندی مشکل را حل نمی‌کند، اگر حتی از امسال هم عبور کنیم باز هم برای سال آینده مشکل خواهیم داشت هر سال حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش بارش داریم و این کاهش بارندگی‌ها می‌تواند برای سال بعدتر مخاطره‌آمیز باشد. اگر تهران پایین ۱۴۰۱ را هم با دشواری عبور کرد این کاهش حجم مخزن را برای سال بعد نمی‌تواند تحمل کند، بنابراین همواره در حال کم کردن فاصله کم‌آبی‌ها هستیم.
انتفاع از عدم صرفه‌جویی در مصرف آب!
وی در ادامه با اشاره به وضعیت منابع آب زیرزمینی گفت: منابع آب زیرزمینی و سطحی دشت به دشت متفاوت است، مثلا در شیراز ۷۰ درصد وابستگی به منابع آب زیرزمینی داریم در تهران بر عکس ۷۰ درصد به سدها وابسته‌ایم. همین امسال تهران با حدود یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب شهری در حوزه آبفا و ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب فضای سبز شهری در حوزه اختیار شهرداری را داراست، به تناسب اینکه ما کاهش مخازن سدها را داریم باید ۳۰ درصد مصرف را کاهش دهیم تا پاییز سال آینده به بن‌بست نخوریم، اما تاکنون هیچ کاهش مصرفی در کار نبوده ولی در مقابل بارگذاری و انشعاب جدید در شهرهای جدید اطراف تهران اتفاق می‌افتد، در تهران تفکیک آب شرب و فضای سبز انجام شده و ظرفیت بازچرخانی آب را داریم ولی هنوز عملیاتی نشده است، ۳۰ درصد کاهش مصرف نیاز به فرهنگسازی و ابزارهای کاهنده و آموزش دارد. تفکیک آب شرب و بهداشتی هزینه‌بر است و کاهش هدررفت هم هزینه‌های سرسام آور چند هزار میلیارد تومانی نیاز دارد و ناممکن است اما در هر صورت با فرهنگسازی و آموزش ۲۰ تا ۳۰ درصد می‌توان مصرف را کاهش داد که به دلایل حقوقی انجام نمی‌شود فرهنگسازی ارزان است اما موضوع این است که شرکت‌های آب و فاضلاب تراز سود و زیان دارند و نمی‌توانند کاهش مصرف بدهند زیرا به پول فروش آب نیاز دارند.
گرداب نگران‌کننده آبی
مختاری خاطرنشان کرد: مثلا در شیراز از حدود ۱۳۵ میلیون متر مکعب ۷۰ درصد آب چاه‌ها استفاده می‌شود، اکنون فاز دوم آبرسانی از سد درودزن انجام شده که ۶۰ میلیون متر مکعب آب را منتقل می‌کند با این پروژه باید چاه‌ها پلمپ شوند که دچار فرونشست که آثار آن تا فرودگاه هم رسیده؛ نشویم، اما این اتفاق نمی‌افتد، شهرداری از ۶۰ میلیون متر مکعبی که باید جایگزین آب زیرزمینی و چاه‌ها شود انتفاع دارد، شرکت آب و فاضلاب هم از توسعه اراضی و انشعاب آب استقبال می‌کند زیرا پول می‌گیرد و در نتیجه یک گرداب بوجود می‌آید که بسیار نگران‌کننده و نتیجه یک توسعه خطرناک شهری است.
به گلوگاه خطرناک بحران آب نزدیک می‌شویم
وی بیان داشت: در تهران ۲۸ هزار حلقه چاه غیرمجاز و مجاز داریم که باید برای آنها راه‌حل پیدا کنیم، اما عملا این راه‌حل‌ها متوقف است، پس در یک گردابی هستیم که برآیند آنها ما را به گلوگاه خطرناک بحران آب ایران می‌رساند.
تهران نگران‌کننده‌ترین نقطه
این کارشناس حوزه آب گفت: ما اکنون تقریبا در تمام کلانشهرها شاهد انتقال آب حوضه به حوضه هستیم مثلا در مشهد از ۶۰ کیلومتری انتقال آب صورت می‌گیرد و کار به جایی رسیده که از دوردست‌تر آب را به شهرها می‌رسانیم و به دلیل انتفاعی که از مسیر توسعه شهرها وجود دارد ممانعتی صورت نمی‌گیرد. شیراز و تهران هم از حوضه‌های دیگر انتقال آب داشته‌اند، در تهران از ظرفیت‌های مازندران هم استفاده کرده و نتیجه اینکه اکنون به نقطه‌ای می‌رسیم که پرتگاه بوده و تا جایی که بزرگترین نگرانی بحران تامین آب شهر تهران است چراکه به جایی می‌رسیم که حدود ۴ میلیون نفر از جمعیت در کم‌آبی قرار می‌گیرند، امکان جیره‌بندی هم وجود ندارد و ذخیره سدها هم پاسخگو نیست.
[انتهای پیام]