خواستگاری آذربایجان از ایران و روسیه در INSTC

تعادل در قفقاز در حال تغییر است. با بیرون آمدن ایران از وضعیت ناخوشایند تحریم ها، به شمال می رسد و قاطع تر می شود. روسیه نیز در حال تغییر مسیر است و در مناقشه طولانی مدت قره باغ به جای ارمنستان با آذربایجان همسو می شود.

در اوایل آگوست، آذربایجان با میزبانی روسای جمهور ایران و روسیه برای نشستی در باکو تلاش کرد تا از این تغییرات بهره ببرد. در این نشست در مورد ابتکارات ضد تروریسم و ​​مذاکرات در مورد مناقشه قره باغ و دریای خزر بحث و گفتگو شد.

در مقاله منتشر شده توسط شرکت اطلاعاتی جهانی مستقر در ایالات متحده، Strategic Forecasting، Inc، می‌خواند که اتصال منطقه‌ای بود – نه درگیری – که در راس دستور کار قرار گرفت، به‌ویژه کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال به جنوب (INSTC) و بخش ساخت راه‌آهن آن. در غیر این صورت به عنوان Stratfor شناخته می شود. در زیر گزیده هایی وجود دارد.

INSTC به طول ۷۲۰۰ کیلومتر برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ مورد بحث قرار گرفت. این پروژه شامل ساخت زیرساخت های راه آهن، جاده و کشتیرانی است که از ایران به روسیه و از طریق آذربایجان کشیده می شود. با این حال، در واقع اجرای این پروژه دشوار خواهد بود – شامل مجموعه ای سرگیجه آور از سهامداران و قیمت ۴۰۰ میلیون دلاری است.

اگر این کریدور محقق شود، تأثیر شدیدی بر نظم ژئوپلیتیکی منطقه خواهد داشت. ایران را با بنادر بالتیک روسیه وصل می‌کند و به روسیه ارتباط ریلی هم به خلیج فارس و هم به شبکه ریلی هند می‌دهد. حداقل روی کاغذ، این بدان معناست که می‌توان کالاها را از بمبئی به بندر عباس ایران و سپس به باکو حمل کرد. آنها سپس می توانند از مرز روسیه به آستاراخان قبل از رفتن به مسکو و سنت پترزبورگ و سپس به اروپا بگذرند. و این پروژه در حال پیشرفت است – ارتباطات راه آهن بین ایران و آذربایجان در حال ساخت است، حتی به سیستم روسیه متصل می شود.

دارایی آذری

در حالی که شرکت‌های بزرگ منطقه‌ای منافع اقتصادی حاصل از این پروژه را به دست می‌آورند، کریدور حمل‌ونقل یک دارایی مهم ژئوپلیتیکی برای آذربایجان به‌ویژه خواهد بود. با ناراحتی تهران و مسکو، باکو تمایل خود را برای همکاری با غرب نشان داده است. دولت آذربایجان در پروژه های غربی مانند خط لوله باکو-تفلیس-جیهان مشارکت داشته و نشان داده است که می خواهد در خط لوله ترانس آناتولی و راه آهن باکو- تفلیس- قارص مشارکت کند. اینها دریای خزر و دریای سیاه را به هم متصل می کنند. نقش برجسته آذربایجان در INSTC به ویژه در برابر رقیب اصلی خود، ارمنستان، برتری خواهد داشت.

اما این تنها پروژه راه آهن آینده برای منطقه قفقاز نیست. دو مورد دیگر نیز شناور شده اند: یکی از روسیه از طریق منطقه جداشده گرجستان اوستیای جنوبی و به ارمنستان و دیگری از طریق آبخازیا. آذربایجان تمایلی ندارد که ارمنستان با روسیه ارتباط مستقیم ریلی داشته باشد، بیشتر به دلایل نظامی، هرچند دلایل اقتصادی نیز وجود دارد.

INSTC ارمنستان را بیشتر منزوی می کند زیرا به ایران اجازه می دهد از طریق راه آهن باکو- تفلیس- قارص با شرق ترکیه ارتباط برقرار کند. این پیوند با بنادر دریای سیاه گرجستان به طور کامل ارمنستان را دور می زند و تا حدودی جاه طلبی های آن برای ارتباط بیشتر منطقه ای را کنار می گذارد و در عین حال جایگاه باکو را تقویت می کند.

از دیدگاه ایران، INSTC کلید تحقق جاه طلبی این کشور برای تبدیل شدن به یک هاب ترانزیتی در منطقه تلقی می شود که به نوبه خود تضمین می کند که تلاش های آینده برای منزوی کردن آن بسیار پرهزینه خواهد بود.