در صورت خروج ایالات متحده از برجام چه انتظاری باید داشت؟

انتظار می رود که ایالات متحده فردا تصمیم بگیرد که آیا به لغو تحریم ها علیه ایران ادامه دهد، همانطور که در توافق هسته ای ۲۰۱۵ که رسماً به عنوان برنامه جامع اقدام مشترک شناخته می شود، توافق شده است.

رسانه ها درباره اینکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در مورد چه تصمیمی خواهد گرفت، سر و صدا دارند.

نظرات تقسیم شده است. برخی استدلال می‌کنند که لغو تحریم‌های هسته‌ای آمریکا در وهله اول کار چندانی انجام نداد، زیرا تحریم‌های ثانویه همچنان پابرجا بودند و بازارهای ایران به‌رغم برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی به درستی به سیستم مالی جهانی متصل نبودند.

برخی دیگر تردید بیشتری دارند، زیرا معتقدند که سایر امضاکنندگان برجام، به ویژه اتحادیه اروپا، ممکن است در صورت خروج ایالات متحده از ایران و بازگشت تجارت نفت و روابط بانکی به وضعیت قبل از توافق، از ایران حمایت نکنند.

در هر صورت، چیزهای زیادی در خطر است: افزایش اخیر بازار سهام ایران با تصمیم کنگره آمریکا برای عدم اعمال مجدد تحریم ها تقویت شد، که اکنون تا حدی به دلیل خطر ناشی از ضرب الاجل معافیت جدید کاهش یافته است.

سرنوشت قرارداد با بوئینگ و ایرباس برای خرید ۱۸۰ هواپیما – یکی از دستاوردهای اصلی برجام برای ایران – در معرض خطر است و قرارداد ۴.۸ میلیارد دلاری با غول نفت و گاز فرانسوی توتال اس.آ. ممکن است در خطر باشد. /p>

بازار سرمایه

بازارهای تهران شاهد لفاظی ها و رفتارهای خصمانه ترامپ بوده اند و به همه اخبار مرتبط با ترامپ با محوریت ایران واکنش منفی نشان داده اند. سرنوشت برجام تقریباً در همه موارد محور تحولات بوده است.

به عنوان مثال، در نوامبر ۲۰۱۶ هنگامی که ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده انتخاب شد، در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران – در کنار سایر بازارهای جهانی – به ترتیب ۱.۸۳% و ۲.۴% در عرض یک روز کاهش یافت. سرمایه گذاران به سمت بازارهای امن هجوم بردند و نرخ ارز خارجی و قیمت سکه طلا را افزایش دادند.

همان سناریو در طول سال ۲۰۱۷ مکررا رخ داد، البته هر بار با تأثیر کمتر و کمتر، زیرا سرمایه‌گذاران بیشتر با لفاظی ترامپ آشنا شدند و یاد گرفتند که به اعمال واکنش نشان دهند، نه تنها به کلمات.

معاملات در TSE و IFB این روزها با احتیاط بیشتری همراه است، حتی اگر بازارها باثبات به نظر می رسند. سرمایه گذاران محتاط منتظر اقدامات سیاسی واقعی قبل از پاسخ هستند.

تحلیلگران نیز بی تفاوت به نظر می رسیدند. آن‌ها خاطرنشان می‌کنند که تصمیم ترامپ برای رعایت نکردن معافیت‌ها می‌تواند باعث ایجاد وحشت کوتاه‌مدت در بازار شود، اما بعید است که تأثیر پایداری داشته باشد.

حسین پوراحمدی، شهید بهشتی: «بازار سرمایه ما بیشتر از طریق کمک‌های دولت رشد کرده است تا سرمایه‌گذاری‌های خارجی… به هر حال ما هرگز آنقدر به بازارهای جهانی متصل نبودیم… حتی برجام هم به دلیل خوش‌بینی به بازارها فقط یک رونق جزئی داد که پس از مدت کوتاهی از بین رفت.» استاد اقتصاد دانشگاه به بورس ۲۴ گفت.

پوراحمدی تاکید کرد که کاهش نرخ بهره و رشد قیمت جهانی کالاها محرک اصلی بازارها در سال ۲۰۱۷ بوده که هر دوی آنها مستقل از تاثیر تصمیم ترامپ هستند.

مصطفی امید قائمی، رئیس شرکت توسعه مالی مهر آیندگان نیز بر این باور است که خروج آمریکا از برجام باعث شفاف‌تر شدن اوضاع می‌شود، چرا که وضعیت بلاتکلیفی فعلی «تنها بازارها را آشفته می‌کند».

ما سال ها تحریم بودیم و هیچ معامله ای با آمریکا نداشتیم. بازگرداندن تحریم‌ها تأثیر زیادی بر شرکت‌های [در بورس] نخواهد داشت.

روابط بانکی

بسیاری انتظار داشتند که ایران پس از توافق هسته ای دوباره به سیستم بانکی جهانی ادغام شود، اما واقعیت بسیار دور از آن بود.

لغو تحریم‌ها ایران را قادر به برقراری مجدد روابط با بانک‌های خارجی کرد، اما تحریم‌های ثانویه اعمال شده توسط ایالات متحده، ایران را از معاملات دلاری منع کرده و بانک‌های بزرگ‌تر را از همکاری با جمهوری اسلامی ناامید کرده است.

در نتیجه، ایران مجبور شده است به بانک‌های کوچک و متوسط ​​اروپایی نزدیک شود تا مبادلات تجاری نفتی خود را انجام دهد، زیرا تنها بانک‌های بزرگ‌تر چین، روسیه و هند جرات همکاری با ایران را دارند.

این بدان معناست که اگر ایالات متحده از برجام خارج شود، روابط بانکی ایران به شدت تغییر نخواهد کرد، مگر اینکه دولت ترامپ موضع تهاجمی قبل از توافق را در قبال هرگونه روابط بانکی جهانی با ایران از سر بگیرد. پویا جبل عاملی، مشاور ارشد بانک مرکزی ایران در گفت‌وگوی تلفنی گفت: اگر چنین است، ما چیزهای زیادی برای از دست دادن داریم.

“این معامله چیزها را عالی نکرد، اما آنچه اکنون داریم با وضعیت تحت تحریم ها قابل مقایسه نیست.”

جبل عاملی معتقد است که حمایت قاطع اتحادیه اروپا از ایران می تواند تنها عامل بازدارنده در برابر تأثیر منفی بانکی خروج آمریکا از برجام باشد.

با این حال، این بعید به نظر می رسد. آنها ممکن است در ابتدا حمایت خود را اعلام کنند، اما در درازمدت به دلیل نگرانی از جریمه شدن توسط ایالات متحده نمی توانند آن را حفظ کنند.

این در حالی است که فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در اواسط دسامبر گفت که حفظ و اجرای توافق هسته ای ۲۰۱۵ با ایران “یک الزام مطلق” است و از موضع ترامپ در ایران انتقاد کرد.

بخش هوانوردی

معاون وزیر راه و شهرسازی اصغر فخریه کاشان معتقد است لغو برجام تاثیری بر قراردادهای هواپیماهای ایران با بوئینگ و ایرباس نخواهد داشت.

قراردادهای هوانوردی بخشی از معامله هسته ای بود. بر اساس برجام، ایالات متحده موظف است «اجازه فروش هواپیماهای مسافربری تجاری و قطعات و خدمات مرتبط به ایران را بدهد».

حتی اگر ایالات متحده امروز تصمیم به خروج از برجام بگیرد، بر مجوزهای صادر شده توسط OFAC تأثیری نخواهد گذاشت. به نقل از ایلنا، وی اظهار داشت: تصمیمات جدید هیچ پیامد پس فاکتوری ندارند.

با این حال، این مقام خاطرنشان کرد که خروج ایالات متحده از توافق به طور طبیعی می تواند مجوزهای آینده صادر شده توسط دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری ایالات متحده را تحت تأثیر قرار دهد.

ایران ایر برای خرید ۱۸۰ هواپیما با بوئینگ و ایرباس قرارداد امضا کرد. ایرباس سه هواپیما تحویل داده است، اما اولین تحویل بوئینگ تا آوریل ۲۰۱۸ انتظار نمی رود.

ساج احمد، تحلیلگر ارشد StrategicAero Research، به فایننشال تریبون گفت: «علیرغم خوش‌بینی مقامات ایرانی، هرگونه تصمیم ایالات متحده برای اعمال تحریم‌ها یا محدودیت‌های جدید مرتبط با برجام ممکن است به فشار بر OFAC برای لغو مجوزها منجر شود.»

این امر بر سفارش‌های ایرباس و بوئینگ تأثیر می‌گذارد… ایرباس از آنجایی که روی تحقق سفارش‌های ایران ایر به عنوان بخشی از برنامه‌های تولید خود حساب می‌کند، دردسر بزرگی خواهد داشت.»

احمد با اشاره به اینکه امتناع از تمدید معافیت‌ها در کوتاه‌مدت تأثیر چندانی بر وضعیت فعلی معاملات نخواهد داشت، گفت: «هرچه این وضعیت طولانی‌تر باشد، احتمال اینکه تأخیرها قابلیت پرواز هواپیما را به هم بزند بیشتر می‌شود. معاملات.”

احمد نتیجه گرفت که اجازه ندادن بوئینگ به امضای این قراردادها به ایالات متحده نیز آسیب می رساند، زیرا به این معنی است که خطوط هوایی ایران تحت سلطه ایرباس قرار گرفته و ده ها هزار شغل در ایالات متحده را به خطر می اندازد.