راهکار مسئولان کشاورزی آرژانتین برای افزایش ۵ برابری تولید در کشت دیم

به گزارش ایران اکونومیست، رشد روزافزون جمعیت و نیاز به مواد غذایی در کنار خطرپذیری طبیعی بالای تولید کشاورزی از مسائل مهمی است که باید برای برون‌رفت از آن­ها روش­های نوین و مؤثری یافت.

یکی از راهکارهای مؤثر جهت افزایش بهره­ وری و دستیابی به کشاورزی پایدار، به‌کارگیری سامانه­ های کشاورزی حفاظتی است؛ کشاورزی حفاظتی در طی سالهای اخیر به دلایل افزایش بهره ­وری و عملکرد بیشتر مزارع، کاهش هزینه تولید و بهبود سودآوری، انعطاف­ پذیری بیشتر در برابر تنش­های محیطی و زیستی، به حداقل رساندن فرسایش و تخریب خاک، ایجاد سلامت برای خاک و سازگاری با تغییرات اقلیمی و کاهش اثرات آن‌ها، به یک سامانه در حال رشد سریع در جهان تبدیل شده است.

آرژانتین به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در حوزه کشاورزی حفاطتی، از کشورهای واقع در قاره آمریکای جنوبی با جمعیتی بالغ‌بر ۴۴ میلیون نفر است و از منابع طبیعی بسیار مطلوبی برای تولید محصولات کشاورزی برخوردار است. اراضی وسیع قابل‌کشت که با آب‌وهوای معتدل، بارندگی مناسب و قرار گرفتن در مجاورت بنادر با دسترسی مناسب باربری دریایی و کشتیرانی تلفیق شده، شرایط مناسبی برای توسعه کشاورزی به­ خصوص کشت دیم ایجاد کرده است. در مناطق استوایی و نیمه ­گرمسیری آرژانتین، بارندگی‌هایی اغلب شدید و کوتاه‌مدت وجود دارد که منجر به فرسایش زیاد خاک، آلودگی آب­ها و غیره می ­گردد.

وجود فرسایش بادی در دوره‌های خشک از دیگر مشکلات این کشور در حوزه کشاورزی است، وضعیت فرسایش در آرژانتین چنان جدی است که پایداری بلندمدت کشاورزی را تهدید می­‌کند.

سیستم تولید کشاورزی آرژانتین با توجه به الگوهای کشاورزی اروپا و آمریکا تکامل یافته است که کشاورزان برای دستیابی به بستر مناسب بذر و کنترل علف‌های هرز، خاک را شخم می­زنند. در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری، که در آن باران‌های شدید و اغلب کوتاه‌مدت رایج است، این سیستم منجر به فرسایش شدید خاک، آلودگی کشاورزی مسیرهای آبی و غیره شد. در دهه ۱۹۹۰ جدیت فرسایش آن‌قدر شدید شد که بقای طولانی‌مدت صنعت کشاورزی در آرژانتین را تهدید کرد.

*راهکار مسئولان کشاورزی آرژانتین

بنابراین مسئولان کشاورزی به این نتیجه رسیدند که باید شخم زدن لغو و کشاورزی حفاظتی جایگزین آن شود. این تصمیم، سیستم‌های تولید کشاورزی در آرژانتین را کاملاً متحول کرد. به­ گونه­ ای که در حال حاضر کشاورزی حفاظتی بیش از ۲۳ میلیون هکتار معادل حدود ۸۰ درصد از سطح زیر کشت غلات آرژانتین را شامل می­شود. تولید سالانه محصولات عمده کشاورزی در آرژانتین (سویا، ذرت، سورگوم، آفتابگردان، گندم و جو) از حدود ۲۰ میلیون تن در سال ۱۹۶۹ به بیش از ۱۰۰ میلیون تن افزایش یافته است.

این رشد پنج برابری در تولید محصولات، تنها با دو برابر شدن سطح زیر کشت حاصل شده است و اگرچه فناوری­ هایی مانند استفاده صحیح از کودها، اصلاح بذور، زیست‌فناوری و مواد شیمیایی و غیره در افزایش تولید نقش داشته ­اند، اما بخش زیادی از پایداری در تولید، ناشی از به‌کارگیری کشاورزی حفاظتی بوده است به­گونه­ای که عملکرد محصولات کشاورزی همانند سویا، گندم و ذرت به ترتیب ۲۵، ۱۵ و ۱۰ درصد در هر هکتار افزایش یافته است. همچنین در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد از کل تولید غلات و دانه‌های روغنی از طریق کشاورزی حفاظتی تولید می‌شود.

لذا، کشاورزی حفاظتی در کاهش نهاده ­های مصرفی و هدررفت منابع، افزایش تولید، بهره  ­وری و سودآوری در کشاورزی نقش مؤثری ایفا می ­کند. بنابراین اجرای کشاورزی حفاظتی به ­عنوان یکی از مهم­ترین راه­کارهای غلبه بر چالش­ های موجود در بخش کشاورزی، پاسخی مناسب به ناپایداری در تولید محصولات کشاورزی بوده که باید با جدیت دنبال شود و موانع و عوامل مؤثر در پیشبرد آن در داخل کشور ایران نیز مورد شناسایی، ارزیابی و مدیریت صحیح قرار گیرد.

مهدی اکبری- سیاست‌پژوه اقتصادکشاورزی

پایان پیام/