رشد فولاد ناشی از ساخت و ساز، رونق راه آهن
پروژههای در دست اجرا در ایران در بخشهای ساختوساز، خودروسازی و زیرساختهای راهآهن باید تقاضای فولاد در کشور را افزایش دهد.
کشوری که به سرعت در حال توسعه است، با جمعیتی در حال رشد – ۸۰ میلیون نفر و در حال افزایش – و سطح بالای شهرنشینی، با ۷۰ درصد زندگی در شهرها، این کشور پتانسیل تبدیل شدن به یکی از بزرگترین بازارهای ساخت و ساز در خاورمیانه را دارد. در مقاله ای که در آخرین نسخه مجله متال بولتن بر اساس داده های فایننشال تریبون منتشر شده است، آمده است. در زیر متن کامل است.
رشد جمعیتی سالانه در ایران ۱.۳۰ درصد برآورد شده است در حالی که تقاضای مسکن در کشور حدود ۱.۵ میلیون واحد جدید در سال است. اما در حال حاضر، تنها حدود ۷۰۰۰۰۰ واحد در سال به دلیل کمبود منابع مالی تکمیل می شود که باعث کمبود قابل توجه مسکن می شود.
در سال گذشته (منتهی به ۲۸ اسفند ۱۳۹۴) بودجه مصوب عمرانی کشور ۱۳.۴ میلیارد دلار بوده است.
اما در واقعیت، کمتر از نیمی از آن محقق شد، که منجر به رها شدن نزدیک به ۳۰۰۰ پروژه و کاهش قابل توجه تقاضای داخلی برای مصالح ساختمانی، از جمله محصولات فولادی شد.
سال گذشته، مجموع مصرف رسمی آشکار فولاد طولانی مدت این کشور حدود ۸ میلیون تن بود. با این حال، فعالان بازار میگویند که ” رقم واقعی بسیار کمتر از این حجم بود”.
کارخانه های نورد محلی به شدت تحت تاثیر رکود در صنعت ساخت و ساز قرار گرفته اند و با کاهش نرخ بهره برداری از ظرفیت کار می کنند و گاهی اوقات تقریباً بیکار هستند.
رشد تقاضای مورد انتظار
با این حال، انتظار میرود حذف تحریمهای تجاری بینالمللی در اوایل سال جاری منجر به احیای تدریجی صنعت ساختوساز کشور و در نتیجه رشد تقاضا برای فولاد شود.
اکنون ما شاهد مرحله ای از سرمایه گذاری جدید و تقاضای بیشتر برای واحدهای مسکونی خواهیم بود. به گفته بیژن خواجه پور، شریک مدیریت شرکت مشاوره Atie International مستقر در اتریش، مصالح ساختمانی آسانتر و احتمالاً کمی ارزانتر در دسترس خواهند بود.
او افزود: «تقاضا و جریانی از شرکتهای ایرانی دیاسپورا و بینالمللی به ایران وجود خواهد داشت.
در سال ۲۰۱۶، ارزش بخش ساخت و ساز به ۱۵۴.۴ میلیارد دلار پیش بینی می شود و انتظار می رود طی پنج سال آینده، صنعت شاهد رشد سالانه ۶.۱۰ درصد باشد.
با توجه به استانداردهای بالاتر فن آوری و صرفه جویی در انرژی در آیین نامه جدید ساختمان ایران، انتظار می رود سرمایه گذاری های خصوصی به سمت بخش های املاک و مستغلات سودآورتر مانند دفاتر بلندمرتبه، مراکز خرید و هتل ها و همچنین توسعه های مرتبط با مهمان نوازی و گردشگری روی بیاورند. .
در همین حال، هزینه های دولت برای مقابله با کمبود مسکن کم درآمد و پروژه های توسعه زیرساخت ادامه خواهد داشت.
یکی از بزرگترین پروژه های مسکن اجتماعی در کشور، طرح مسکن مهر است. این پروژه که در سال ۲۰۰۷ برنامه ریزی شده بود، قرار بود با ساخت حدود ۲ میلیون واحد، کمبود مسکن را کاهش دهد.
بر اساس این طرح، در ازای ساخت واحدهای مسکونی ارزان قیمت برای خریدارانی که برای اولین بار با قراردادهای اجاره ۹۹ ساله اقدام می کنند، به توسعه دهندگان املاک زمین رایگان ارائه می شود.
دولت به منظور افزایش تولید و ایجاد تعادل در منحنی عرضه و تقاضا، به بانکها دستور داد تا برای آمادهسازی زمین و شروع پروژههای ساختمانی به توسعهدهندگان املاک وام بدهند.
از دسامبر ۲۰۱۴، این طرح ۵۰-۶۰٪ پیشرفت کرده بود. در سال جاری، منتهی به اسفند ۱۳۹۶، دولت در نظر دارد ۳۵۰۰۰۰ واحد مسکونی تحویل دهد که مجموعاً ۸۷۰ میلیون دلار برای پرداخت به پیمانکاران اختصاص داده شده است.
گسترش راه آهن
یکی از بزرگترین پروژه های زیربنایی فولاد فشرده در ایران، توسعه راه آهن است. این کشور قصد دارد طول سیستم ریلی خود را از حدود ۱۵۰۰۰ کیلومتر به ۲۵۰۰۰ کیلومتر در کمتر از یک دهه افزایش دهد.
این پروژه شامل ریل برای خطوط جدید و همچنین خطوط دو مسیره موجود است.
شبکه راهآهن کشور عمدتاً از خطوط غیربرقی و تک خطی با مرکز تهران تشکیل شده است. این بدان معنی است که بسیاری از شهرهای بزرگ حذف می شوند و معمولاً برای سفر بین مناطق شهری همسایه، سفرهای آرام و مداری لازم است.
اما ایران علاوه بر حرکت دادن مردم و کالاهای خود، قصد دارد به پلی تبدیل شود که اروپا، آسیا و آفریقا را به هم پیوند می دهد.
پروژه کریدور حمل و نقل شمال-جنوب به گونه ای پیش بینی شده است که کالاها را قادر می سازد از بندر بمبئی در هند به سواحل خلیج فارس ایران – با دور زدن پاکستان – از آنجا بتوانند در نیمی از زمان سفر به مسکو و اروپا برسند. مسیر از طریق کانال سوئز.
این پروژه همراه با «جاده ابریشم» چین به اروپا، می تواند ایران را به چهارراه اصلی اقیانوس آرام، هند و اقیانوس اطلس تبدیل کند.
فعالان بازار تخمین می زنند که ایران برای اتصال همه شهرهای بزرگ، مراکز صنعتی و بنادر خود به حدود ۳ میلیون تن ریل فولادی نیاز دارد.
با این حال، تا سال جاری، ایران امکانات خود را برای تولید ریل نداشت و بیشتر حجم مورد نیاز از چین، هند و ترکیه و اغلب از طریق ترتیبات مبادله ای وارد می شد.
چین و هند بزرگترین خریداران نفت ایران هستند. از آنجایی که این کشورها به دلیل تحریمهای بینالمللی نمیتوانستند به ایران پول انتقال دهند، در عوض خدمات و کالاها به ویژه فولاد را به ایران عرضه میکردند.
در آوریل ۲۰۱۶، ایران و هند قراردادی برای تامین ۲۵۰۰۰۰ تن ریل امضا کردند.
محسن پورسیدآقایی، مدیرعامل سابق راه آهن جمهوری اسلامی ایران گفت: ۹۵ درصد اعتبارات را دولت هند و ۵ درصد باقیمانده را دولت ایران اختصاص خواهد داد.
توافق مشابهی به ارزش ۸۶ میلیون دلار با ترکیه در ژوئن امسال انجام شد.
امسال اما یکی از بزرگترین فولادسازان ایران، شرکت ذوب آهن اصفهان، تولید ریل را در کارخانه نورد مدرن ۶۵۰ هزار تنی خود در سال آغاز کرد. این واحد ظرفیت تولید حدود ۴۰۰۰۰۰ تن ریل در سال را دارد.
با این حال، به دلیل سرعت آهسته اجرای پروژههای راهآهن، این شرکت قصد دارد امسال تنها حدود ۱۰۰,۰۰۰ تن ریل و در سال آینده حدود ۱۵۰,۰۰۰ تن تولید کند.
ایران برای تسریع در ساخت راهآهن به دنبال همکاری سرمایهگذاران خارجی است و در ماه ژوئیه، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی کشور و همتای ایتالیایی وی، گرازیانو دلریو، قرارداد همکاری در پروژههای راهآهن سریعالسیر در ایران امضا کردند.
دو طرف بیانیه مشترکی را برای آغاز پروژه قطار سریع السیر ۱۴۶ کیلومتری بین قم و اراک در اسفند ۱۳۹۶ و پروژه ۲۶۰ کیلومتری سریع بین تهران و همدان در اردیبهشت ۱۳۹۶ امضا کردند.
در ماه مه سال جاری، طی سفر پارک گئون هی، رئیس جمهور کره جنوبی به تهران، ایران با کره جنوبی تعدادی پروژه موافقت کرد که شامل ساخت راه آهن و جاده، نفت و گاز، بخش پزشکی و سایر زمینه ها می شود.
>
دو طرف قرارداد موقت مهندسی، تدارکات و ساخت یک خط ریلی ۵۴۱ کیلومتری بین شهرهای مرکزی ایران اصفهان و اهواز را امضا کردند که احتمالاً شامل شرکت هیوندای روتم شرکتهای نورد و تجهیزات دفاعی کره جنوبی میشود.
به گفته محمدرضا خالص زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت، ایران برای دستیابی به هدف نهایی از گسترش شبکه ریلی خود، به سرمایه گذاری سالانه ۱.۵ میلیارد دلار طی شش سال آینده نیاز دارد.
بخش خودرو: مصرف کننده عمده فولاد تخت
علاوه بر بخش ساختمان، لوله و پروفیل، صنعت خودرو یکی از مهم ترین مصرف کنندگان محصولات فولادی تخت در ایران است.
در سال گذشته مصرف کل فولاد تخت در کشور حدود ۷ میلیون تن بوده است.
طبق برآوردهای خودی های بازار، صنعت خودرو حدود ۱۰ درصد از این حجم را مصرف کرد.
این مواد هم وارد شده است (عمدتاً از کره جنوبی) و هم از شرکت فولاد مبارکه، تولیدکننده پیشرو فولاد نورد تخت داخلی.
علیرغم کاهش قابل توجه تولید در چند سال گذشته، ایران همچنان بزرگترین تولیدکننده خودرو در منطقه است.
در سال ۲۰۱۱، رقم تولید کشور ۱.۶ میلیون دستگاه بود، در حالی که در سال ۲۰۱۵ در مجموع ۹۷۶۸۴۰ دستگاه تولید شد.
پیش بینی می شود در سال جاری، صنعت خودرو شاهد رشد ۱۵ درصدی باشد. بر اساس گزارش سازمان بینالمللی سازندگان وسایل نقلیه موتوری، ایران در نیمه اول سال ۲۰۱۶، ۵۶۲ هزار و ۳۷۴ دستگاه تولید کرد که بیش از ۹۰ درصد آنها خودروهای سبک بودند.
تجدید همکاری
پس از رفع تحریم ها، این کشور قصد دارد با کمک شرکای خارجی که برای تجدید همکاری با ایران عجله کرده اند، امکانات تولیدی خود را توسعه دهد.
این باید تأثیر مثبتی بر مصرف فولاد تخت داشته باشد. تا سال ۲۰۲۵، این کشور قصد دارد تولید خودرو را به ۳ میلیون دستگاه افزایش دهد که ۵۰ درصد آن به برندهای داخلی برنامه ریزی شده است.
انتظار می رود از کل حجم، حدود ۶۵ درصد از خودروها در بازار داخلی فروخته شود و ۳۵ درصد باقیمانده صادر شود.
بازار خودرو ایران تحت سلطه ایران خودرو و سایپا است که زیرمجموعه های سازمان گسترش و نوسازی صنایع دولتی هستند.
هر دو شرکت برندهای خود و همچنین وسایل نقلیه تولید شده توسط خودروسازان اروپایی و آسیایی را تحت لیسانس مونتاژ می کنند. با این حال، در دوره تحریم ها، اکثر خودروسازان خارجی مجبور شدند همکاری خود را با ایران متوقف کنند.
خودروسازان فرانسوی PSA-Peugeot-Citroen و Renault برخی از قویترین موقعیتها را در ایران در دوران پیش از تحریم داشتند و اکنون دوست دارند به کشور بازگردند و سهم بازار را به دست آورند.
اما ایران قوانین همکاری را تغییر داده است. طبق برنامه دولت، انتظار می رود ایران حجم واردات خودروهای کاملاً ساخته شده را محدود کند و در عین حال برای داخلی سازی بیشتر تلاش کند.
یک متخصص صنعت گفت: «در حال حاضر بهترین راه برای ورود به بازار خودروی ایران، ایجاد مشارکت تامین کنندگان و تولیدکنندگان تجهیزات اصلی است.
در اواخر ژوئن، پژو-سیتروئن از تشکیل یک سرمایه گذاری مشترک ۵۰:۵۰ به ارزش ۴۳۰ میلیون دلار با IKCO برای تولید مدل های پژو ۲۰۸ و ۳۰۱ در پنج سال آینده خبر داد.
طبق این قرارداد، شرکا تا سال ۲۰۱۸ سالانه ۲۰۰۰۰۰ پژو میسازند.
سپس در ماه جولای، پژو-سیتروئن قرارداد سرمایه گذاری مشترک مشابهی با سایپا امضا کرد که بر اساس آن بیش از ۳۲۲ میلیون دلار برای تولید ۱۵۰۰۰۰ خودرو در سال در مدت پنج سال سرمایه گذاری خواهد کرد. PSA این خودروها را در کارخانه ای در کاشان در جنوب تهران خواهد ساخت و امیدوار است تا سال ۲۰۱۸ اولین سری از سیتروئن ها به پایان برسد.
علاوه بر این قرارداد، IKCO در حال بررسی امکان همکاری با مرسدس بنز آلمان و فیات ایتالیا است.
سایپا در حال بررسی شرکای بالقوه دیگری مانند رنو فرانسه، نیسان ژاپن و کیا کره جنوبی است.
برخی دیگر از برندهای خارجی مشتاق بازگشت به ایران هستند، اما همچنان در مورد اثرات قدیمی تحریمها محتاط هستند.
کارلوس گون، رئیس، رئیس و مدیرعامل رنو نیسان، در نمایشگاه بینالمللی خودروی آمریکای شمالی در دیترویت، ایالات متحده، در ژانویه ۲۰۱۶ گفت: “ما آماده حرکت هستیم، اما میخواهیم به راهی برویم که پایدار باشد.” .
او افزود: «ما نمیخواهیم خیلی سریع پیش برویم و مشکلی بزرگتر از آنچه نیاز داریم برای خود ایجاد کنیم.» بنابراین من فکر میکنم، بله، پتانسیلهای زیادی در ایران وجود دارد، اما هنوز زمانبندی باید از نظر سیاسی صحیح و از نقطهنظر حقوقی کاملاً روشن باشد.
منبع: Financial Turbine