صادرات فولاد می تواند به کاهش اشباع داخلی کمک کند

بازار فولاد داخلی در حال حاضر با مازاد عرضه دست و پنجه نرم می کند. برخی از تولیدکنندگان با کمبود نقدینگی برای مقابله با طوفان، تولید خود را کاهش داده‌اند، در حالی که بسیاری از شرکت‌های بزرگ با ظرفیت کامل به کار خود ادامه می‌دهند و به بازارهای خارج از کشور چشم دوخته‌اند.

کارشناسان معتقدند راه اصلی بقای صنعت، تقویت صادرات است.

بخش بزرگی از ظرفیت فولادسازی ما در حال حاضر به دلیل اشباع بازار خاموش است، در حالی که همزمان کارخانه‌های جدید هر روز [به عنوان بخشی از برنامه‌های توسعه دولت] وارد بازار می‌شوند. به نقل از روزنامه SMT، رضا زائر حیدری، تحلیلگر صنعت فولاد گفت: در نتیجه، فولادسازان چاره ای جز افزایش صادرات و رقابت ندارند.

به عنوان بخشی از اهداف تعیین شده در برنامه چشم انداز ۲۰ ساله (۲۵-۲۰۰۵)، ایران به دنبال تبدیل شدن به ششمین فولادساز بزرگ جهان با افزایش ظرفیت تولید فولاد خام به ۵۵ میلیون تن در سال تا سال ۲۰۲۵ است. کارخانه های ایرانی تاکنون به ۳۱ میلیون تن رسیده اند. تن از رقم پیش بینی شده.

با وجود این همه ظرفیت، بازیگران صنعت چاره ای ندارند جز اینکه اتکای خود را به فروش محلی محدود کنند.

این کارشناس صنعت گفت: بازارهای فولاد تهران و اصفهان فقط تا این حد می توانند جذب کنند و به زودی حدود نیمی از تولید ایران باید به بازارهای خارجی برود [تا از نظر اقتصادی امکان پذیر شود.

به گفته مهدی کرباسیان، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، ایران قصد دارد تا سال ۲۰۲۵ سالانه ۲۰ تا ۲۵ میلیون تن فولاد صادر کند.

بر اساس آخرین اطلاعات، فولادسازان ایرانی طی ۱۰ ماهه منتهی به ۱۹ ژانویه بیش از ۴.۴ میلیون تن فولاد خام و محصولات فولادی صادر کرده اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۵ درصد رشد داشته است.

با این حال، سرمایه گذاری در خارج از کشور خطرات خاص خود را دارد. این موارد از عدم تعادل فولادسازان داخلی در تولید و مزیت رقابتی کسل کننده در برابر رقبای سرسخت منطقه ای و موج جدید حمایت گرایی در بازارهای جهانی را شامل می شود.

در حال حاضر عدم تعادل بین عرضه و تقاضا در مورد تولید فولاد بلند و صاف وجود دارد.

به گفته زائرحیدری، ظرفیت سازی بی رویه فولاد در طول سال های رونق بخش ساخت و ساز، کارخانه ها را با مازاد عرضه مواد صنعتی مواجه کرده است که تقاضای کمی در خارج از ایران وجود دارد.

از سوی دیگر، تولید فولاد تخت فولادسازان قادر به تامین کافی بازار داخلی در حالی که از تقاضای خارجی قوی برخوردار است، نیست.

این تحلیلگر بازار از بازیگران صنعت به دلیل تداوم توسعه طولانی مدت ظرفیت فولاد در مواجهه با اشباع انتقاد کرد و از دولت خواست تا با حمایت از بخش های صادرات محور این صنعت، سیاست را تغییر دهد.

زائرحیدری خاطرنشان کرد: نیروگاه منطقه‌ای فولاد ترکیه نیز با جذب سرمایه‌گذاری و تعیین اهداف توسعه، مسیری مشابه ایران را طی کرد، زیرا اکنون یکی از موفق‌ترین صادرکنندگان میلگرد در سراسر جهان است.

برگ برنده ترکیه انعطاف‌پذیری تولید و توانایی بازاریابی بین‌المللی آن است، علی‌رغم هزینه‌های بالای انرژی و تولید این کشور.

هنگامی که یک محصول خاص درخشش خود را از دست می دهد، صنعت به سمت تولید کالاهای سودآورتر با تقاضای بالاتر می رود. در عین حال، بازاریابی موثر کشور همسایه در ایالات متحده و اروپا، تقاضای پایدار برای کالاهای ترکیه را تضمین می کند.

این در حالی است که فولاد ایران در حالی که از قیمت گاز پایین، ذخایر فراوان سنگ آهن و موقعیت استراتژیک در منطقه برخوردار است، هنوز نتوانسته است جای پای خود را در بازارهای بین المللی حفظ کند.

زائر حیدری معتقد است که به غیر از ایجاد تعادل در مسائل صنعت در عرصه داخلی، «فولادسازان باید دریچه ها را پایین بیاورند و بازارهای جدید خارجی را کشف کنند. آنها باید بخش بازاریابی خود را با کارکنان مجرب و چند زبانه تقویت کنند و فراتر از منطقه راحتی خود حرکت کنند.

با این حال، در فضای تجاری که اکثر کشورها قصد دارند از بازارهای خود در برابر مداخلات خارجی محافظت کنند، کار ایران آسان نخواهد بود. آخرین نمونه از افزایش حمایت گرایی در بازارهای فولاد در اروپا مشاهده شد.

اتحادیه فولادسازان اروپا یوروفر روز پنجشنبه اعلام کرد ایران صادرات فولاد تخت نورد گرم را به سرعت به بازار اتحادیه اروپا افزایش داده است و این کشور را به “اقدامات مختل کننده تجارت” متهم کرد.

کارل تاچلت، مدیر روابط خارجی و تجارت یوروفر، به رویترز گفت: «تهدید ایران جدید است و یکی از سه موضوع اصلی خواهد بود: چین، هند، ایران».

اتحادیه اروپا در حال حاضر در حال بررسی ادعای دامپینگ فولاد نورد گرم توسط تولیدکنندگان صربستان، برزیل، روسیه و اوکراین است.

به گزارش یوروفر، صادرات ایران به اروپا به کمی بیش از ۱ میلیون تن در سال افزایش یافته است که این کشور را دقیقاً پشت سر هند با ۱.۹ میلیون تن قرار می دهد، در حالی که چین ۵.۷ میلیون تن در سال ۲۰۱۶ ارسال کرده است.