صنعت پتروشیمی؛ ارزآوری در کنار بهره‌وری
به گزارش خبرنگار ایمنا ، طبق گزارش شرکت ملی صنایع پتروشیمی، مجموع درآمد ارزی پتروشیمی‌ها از صادرات محصولات پتروشیمی در چهار سال تحریم ۱۳۹۸ الی ۱۴۰۱ حدود ۴۹ میلیارد دلار بوده است که توانسته در تأمین نیاز ارزی کشور گره‌گشایی کند.
از درآمد ۴۹ میلیارد دلاری پتروشیمی‌ها، ۴۱ میلیارد دلار در سامانه نیما عرضه شده و هشت میلیارد دلار نیز صرف هزینه‌های دلاری آنها شده است.
۸۳ درصد از درآمد ارزی پتروشیمی‌ها در تحریم در حالی به سامانه نیما عرضه شده است که بسیاری از کارشناسان معتقدند که این واحدها ارز خود را با تأخیر در سامانه نیما عرضه کرده و موجب تلاطمات بازار ارز در کشور شده‌اند.
به طور کلی هر چه از بالادست صنعت نفت به سمت پایین‌دست و توسعه زنجیره ارزش حرکت کنیم، ارزش افزوده، اشتغالزایی و تحریم‌ناپذیری محصولات تولیدی افزایش می‌یابد و به دلیل تنوع بازار و تعدد مشتریان می‌توان آنها را در یک شبکه مویرگی صادر کرد.
البته هم‌اکنون صنعت پتروشیمی ایران با معضل توسعه نامتوازن و نیمه‌خام فروشی دست به گریبان است. طبق اعلام معاونت برنامه‌ریزی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، به دلیل عدم تکمیل زنجیره ارزش در این صنعت، سالانه حدود دو میلیارد دلار واردات محصولات میانی و پایین‌دستی پتروشیمی صورت می‌گیرد که ارزش هر تن از آنها ۳.۸ برابر محصولات صادراتی ایران است.
در سال ۱۴۰۱ مجموعاً ۶۹.۳ میلیون تن محصول در صنعت پتروشیمی تولید شد که این رقم در سال ۱۴۰۰ معادل ۶۵.۳ میلیون تن بوده است. متوسط تأمین گاز این صنعت نیز از ۶۶ میلیون متر مکعب در روز در سال ۱۴۰۰ به ۶۹ میلیون متر مکعب در سال ۱۴۰۱ رسیده است.
پتروشیمی‌ها بیشترین ارزآوری را دارند
احمد مهدوی ابهری، دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی، با بیان اینکه ارزآوری در صنعت پتروشیمی کاهش نیافته است، اظهار کرد: سه اتفاق در صنعت پتروشیمی رخ داده است؛ اول اینکه قیمت‌های محصولات صادراتی نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش پیدا کرده و همین مساله موجب کاهش ارز شده، موضوع دوم این است که ما کالای بیشتری از تولیدات خودمان را در بورس کالا عرضه می‌کنیم.
وی افزود: باتوجه به اینکه مشتری در بورس کالا افزایش یافته و محصولات با ارز ۲۸۵۰۰ فروخته می‌شود و خرید رقابتی وجود دارد، این اتفاق افتاده است، در شرایط فعلی ۳۰ درصد محصولات پلیمری نسبت به مدت مشابه را بیشتر در بورس کالا عرضه می‌کنیم.
دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با بیان اینکه تصور نمی‌شود که این ۳۰ درصد تبدیل به کالای نهایی شود و به دست مردم برسد، گفت: موضوع دیگر قطع خوراک و گاز در زمستان بوده که اثرات ارزآوری آن اکنون نمایان می‌شود، ۲.۵ میلیون تن صادرات صنعت پتروشیمی به خاطر قطع گاز در متانول و اوره کاهش پیدا کرده که می‌توانست ۷۰۰ میلیون دلار ارز وارد کشور کند.
مهدوی با بیان اینکه پتروشیمی‌ها آنچه که صادر کردند و آنچه ارز آوردند را به نیما می‌دهند و هیچ کوتاهی از سمت پتروشیمی‌ها صورت نگرفته است و اگر کاهشی در فروردین ماه داشتیم ناشی از این سه موضوع بوده است، تصریح کرد: می‌توان تمام محصولات را در بورس کالا عرضه کرد، به دلیل اینکه عرضه با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان انجام می‌شود و کنترلی وجود ندارد، اکنون با چنین چالش‌هایی مواجه هستیم اما آنطور که باید به آن توجه نمی‌شود.
وی با بیان اینکه این سه عامل موجب شده که در فروردین امسال نسبت به فروردین سال گذشته حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش عرضه ارز داشتیم، گفت: پتروشیمی‌ها به وظیفه خود عمل می‌کنند، میزان صادرات و ارز حاصل از صادرات معلوم است که به سامانه نیما عرضه می‌شود.
دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با اشاره به نقش پتروشیمی‌ها در اقتصاد کشور، گفت: ۳۰ درصد بازار سرمایه مربوط به پتروشیمی‌ها و بالای ۴۵ درصد ارز صادرات غیر نفتی نیز مربوط به این بخش است. کاهش ارزآوری پتروشیمی‌ها به قیمت‌های جهانی ربط دارد، زمانی که قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند ارز نیز کاهش می‌یابد، اگر به ما فشار بیاورند و بگویند به بورس عرصه کنید میزان صادرات کاهش می‌یابد.
وی ضمن انتقاد از افزایش ۳۰ درصدی عرضه محصول به بورس، گفت: اگر این شرایط سامان بخشد قطعاً وضعیت ارزآوری بهتر خواهد شد اما در شرایط فعلی نیز پتروشیمی‌ها نقش ویژه‌ای در اقتصاد کشور دارند.
پیش‌بینی دوبرابر شدن ظرفیت پتروشیمی‌ها در دهه آینده
مرتضی شاه میرزایی، معاون وزیر نفت گفت: امروز جایگاه صنعت پتروشیمی ایران با وجود همه تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی بر قله ۹۳ میلیون تنی ظرفیت تولید رسیده است و با بیش از ۱۰۸ طرح بزرگ و کوچک به‌زودی تا ۱۲ سال آینده به بیش از دو برابر ظرفیت تولید فعلی دست می‌یابیم.
وی با تأکید بر ضرورت حرکت به سمت پرهیز از خام‌فروشی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر گفت: هم‌اکنون بیش از ۵۵۰ انواع محصولات شیمیایی و پلیمری در صنعت پتروشیمی ایران تولید می‌شود و تا پایان این دولت وابستگی به کاتالیست و مواد شیمیایی قطع می‌شود.
خودکفایی ۸۰ درصدی صنعت پتروشیمی
معاون وزیر نفت تصریح کرد: صنعت پتروشیمی هم‌اکنون در حوزه کالا و تجهیزات به بیش از ۸۰ درصد خودکفایی رسیده است و امروز در بسیاری از بخش‌ها پیشرو هستیم.
معاون وزیر نفت با اشاره به امضای پیمان با کشورهای خارجی برای صادرات کالا و تجهیزات و صادرات کاتالیست اظهار کرد: امروز نسبت به سال ۱۳۵۷ به استقلال در صنعت پتروشیمی دست یافته‌ایم و بنا داریم تا شش سال آینده به خودکفایی کامل دست یابیم.
شاه میرزایی افزود: بیش از ۲۵۰ دانش فنی و لایسنس و ۹۹ کاتالیست و جاذب برای صنعت پتروشیمی لازم است و عمده کاتالیست و دانش فنی در این صنعت استفاده می‌شود.
وی ورود بخش خصوصی و فعالان خصوصی برای توسعه صنعت پتروشیمی را مزیت نسبی این صنعت عنوان کرد و گفت: پارسال در سالی که دانش‌بنیان نامیده می‌شد، قراردادهای بسیاری در این صنعت امضا و فرمان رهبری در این زمینه محقق شد، به‌طوری که صنعت پتروشیمی توانست مایه افتخار و عزت باشد.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: امسال که سال مهار تورم و رشد تولید نام گرفته است، در روزهای گذشته طرح زیست محیطی هویزه خلیج فارس با حضور رئیس جمهوری به‌منظور جمع‌آوری گازهای همراه نفت به بهره‌برداری رسید تا این گازها در این صنعت به ثروت تبدیل شود و اشتغال و ارزآوری برای کشور ایجاد کند.
شاه میرزایی گفت: از همه سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان می‌خواهم این صنعت را حمایت کنند و با تولید خوراک واحدهای تکمیلی، این واحدها با ظرفیت کامل تولید کنند و مازاد نیز صادر می‌شود.
وی با تأکید بر تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی تصریح کرد: شرکت‌ها و هلدینگ‌ها با توجه به خوراک موجود و براساس برنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در طرح‌های تولید ۲۱ محصول که نیاز به چهار میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دارد، سرمایه‌گذاری کنند.
معاون وزیر نفت، صنعت آینده را صنعت پتروشیمی مطرح کرد و گفت: پارسال افزون بر بومی‌سازی برخی فناوری‌ها، مجتمع‌های تولیدی عرضه‌کننده محصولات در بازار کالا به‌منظور حمایت از صنایع تکمیلی، بالغ بر ۳۰ درصد عرضه را به‌صورت اعتباری انجام دادند که کمک بسیاری به واحدهای صنعتی تکمیلی بود و کمک شایانی به ایجاد اشتغال کرد.
صنعت پتروشیمی در ارزآوری در کشور خوش درخشیده است
شاه میرزایی با اشاره به اینکه صنعت پتروشیمی در ارزآوری در کشور خوش درخشیده است، تأکید کرد: امسال بنا داریم فاصله ظرفیت نصب‌شده و تولید صنعت پتروشیمی را کاهش دهیم تا راهبرد مقام معظم رهبری که به ما تکلیف شده تحقق یابد. با اقدام‌هایی که مدیریت صنایع پایین‌دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در دستور کار دارد، از افزایش قیمت‌ها و تورم و ممانعت و گام اول شعار سال که مهار تورم است محقق می‌شود.
[انتهای پیام]
منبع: ایمنا