صورتهای مالی جدید مناسب برای سرمایه گذاری
یکی از اعضای ارشد شورای فقهی بانک مرکزی گفت: افشای عملکرد سپردهها به عنوان بخشی از صورتهای مالی جدید توسط بانکها نه تنها یک مزیت نیست، بلکه یک ضرورت است که شرع نیز الزامی است. .
به گفته عباس موسویان، بخشی از صورتهای مالی جدید، بیانیهای جداگانه است که در آن نحوه استفاده از پولهای امانی بانکها و بازدهی آن مشخص میشود.
این ابزارها به گونه ای توسعه یافته اند که عملکرد بانک ها در مقابل سپرده گذاران را روشن کند. به نقل از پایگاه خبری MBRI، وی گفت: از سوی دیگر، به دلیل اینکه چنین فرآیندی سابقه ای ندارد، اکنون مورد بحث کارشناسان حسابداری و حسابرسی قرار گرفته است.
اوایل هفته جاری علی دیواندری، رئیس پژوهشکده پولی و بانکی اعلام کرد صورتهای مالی جدید بانکها مطابق با معیارهای جهانی بهویژه استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی (IFRS) خواهد بود. دیواندری با وعده شفافیت بیشتر خاطرنشان کرد: اکنون بانک ها موظفند صورت های مالی خود را بر اساس قوانین جدید منتشر کنند که این به معنای درج حقوق مدیران و اعضای هیئت مدیره است.
وی در تشریح رویه جدید گفت: گزارش عملکرد سپرده ها با رعایت موازین شرعی و فقهی منتشر می شود و نه تنها یک موهبت است، بلکه یک ضرورت شرعی است.
بانکداران بهعنوان نهادهایی که پسانداز را حفظ میکنند، اکنون موظف هستند عملکرد خود را در مورد سپردهها به وضوح توضیح دهند. یک سری روشهای غلط و غیرشفاف در گذشته وجود داشت، مانند قرار دادن سپردههای مدتدار در تعهدات بانکها. این یک اشتباه بود و در قالب جدید اصلاح شده است.”
روش های ناسازگار
وی با اشاره به اینکه سپرده های مدت دار (که قرار است توسط بانک ها سرمایه گذاری شود) از نظر حقوق مالکیت مشابه سرمایه سهامداران است، گفت: چگونه است که سپرده های مدت دار جزو بدهی ها طبقه بندی می شود در حالی که سرمایه سهامداران نیست؟
موسویان گفت: بر اساس اصول بانکداری بدون ربا، اعتبارات بانکی یا سپرده هایی است که توسط سپرده گذاران به بانک «قرض داده می شود» به صورت سپرده دیداری یا حساب جاری یا مدت دار که بانک ها اجازه دارند هر طور که صلاح بدانند سرمایه گذاری کنند.
این کارشناس مالی اسلامی گفت: بانک ها باید در ترازنامه خود بین این دو گروه تمایز قائل شوند تا سود ناخالص سپرده های مدت دار برای آنها باقی بماند. سپس با کسر کارمزدهای سرمایه گذاری، بازده سپرده گذاران اعلام می شود. بنابراین، بانک به عنوان یک طرف واسط ضروری است که برای سرمایه گذاران افشا کند که با سپرده های خود چه کرده اند.”
موسویان در مورد مغایرت بازده ماهانه و بازده سالانه پرداختی به سپرده گذاران (که تقریباً همیشه یکسان است) تاکید کرد: تمام سود حاصل از سپرده ها متعلق به سرمایه گذار است نه بانک ها. با تاکید بر اینکه بانک ها هنگام پرداخت سود ماهانه به سپرده ها و کسب سود سالانه بالاتر، مابه التفاوت را از مشتریان خود دریغ نکنند.
«گاهی اوقات اعضای هیئت مدیره نمی خواهند چنین سودی را بپردازند. این در حالی است که دادن پول سپرده گذاران به سهامداران و بالعکس در حیطه حق ما نیست. به طور مشابه، بانکها نباید هزینههای بانکی را برای تعدیل بازده ماهانه با درآمدهای سالانه تغییر دهند.»
موسویان معتقد است: سپرده گذاران حق دارند بدانند که آیا بانک آنها با دستکاری در کارمزدهای بانکی و بعضاً به صفر رساندن آنها برای پرداخت سود، توانسته است بازدهی آنها را تضمین کند یا خیر.
او گفت: «یا ممکن است این بانک به درجهای از موفقیت رسیده باشد که هم برای سهامداران و هم برای سپردهگذاران سودآور باشد.
وی افزود، این به سرمایه گذاران کمک می کند تا زمانی که به دنبال واجد شرایط ترین بانک ها برای قرار دادن سپرده های خود هستند، انتخاب های آگاهانه تری داشته باشند.
منبع: Financial Turbine