ضرر ۸۰ میلیارد دلاری بورس در عرض دو سال

 خبر دستگیری چند تن از مدیران ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) در چند رسانه اصولگرا، تعجب کارشناسان را در پی داشت. طبق مفاد این خبر این افراد به دلیل سوءاستفاده از رانت اطلاعاتی مصوبه افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بازداشت شدند. این مصوبه که به امضای معاون اول رئیس‌جمهور رسیده بود، نرخ خوراک را افزایش می‌داد، همزمان با تاریخ این نامه، تعدادی از حقوقی‌های بورس، سهام خود را عرضه کردند و هزاران میلیارد تومان زیان به سهامدار خٌرد تحمیل نمودند.

۵۰ روز بعد این نامه محرمانه به رسانه‌ها درز کرد و به یک جنجال بزرگ منتهی شد، هرچند سید ابراهیم رئیسی برای پیگیری موضوع دستور پیگیری داد، اما در نهایت هیچ‌کس با برخورد قهری مواجه نشد. خبر دستگیری مدیران ستاد اجرایی فرمان امام نیز در نهایت تکذیب شد.

ارزش کلی بازار بورس در اوج نمودار به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار رسید و پس از افت بزرگ سرانجام در روندی اصلاحی در ابتدای دولت سیزدهم به رقم کلی ۲۲۰ میلیارد دلار رسید. قریب ۸۰ درصد از شرکت‌های حاضر در تابلو‌های مختلف تالار شیشه‌ای، دولتی یا خصولتی محسوب می‌شوند.

به دلیل رانت محور بودن اقتصاد کشور، نماد‌های بزرگ بیش از آنکه از مسئله تولید تاثیر بگیرند، تحت تاثیر پارامتر‌های مانند نرخ تسعیر ارز هستند.

در طول دو سال دولت سید ابراهیم رئیسی نرخ ارز با حدود ۱۰۰ درصد افزایش از ۲۵ هزار تومان به ۵۰ هزار تومان رسید، با این همه ارزش کلی بازار سرمایه نه تنها رشد نکرد، بلکه ارزش آن از ۲۲۰ میلیارد دلار به حدود ۱۴۰ میلیارد دلار کاهش پیدا کرد. در حال حاضر P/E بازار از ۳۷ دوره اوج به حدود ۷ مرتبه کاهش یافته است.

کارشناسان مختلف برای این افت فاحش بازار دلائل مختلفی را برشماری کرده‌اند. حمید اعرابی کارشناس بازار سرمایه در این‌باره به آفتاب‌نیوز گفت: شاخص بازار از نظر ریالی نصف نشده، بلکه از نظر دلاری ۵۰ درصد کاهش یافته است، بازار نتوانسته تاکنون افت خود را کاور نمایید. نرخ رشد ۸۰ درصد شرکت‌ها وابسته به نرخ دلار است. رشد نقدینگی نیز به رشد تورم منجر می‌شود و این شاخص‌های کلان بر بازار موثر هستند.

غلامرضا سلامی نیز شائبه فساد در بورس را بزرگ‌ترین چالش این بازار عنوان کرد که به رشد حبابی و زیان نهایی مردم منتهی می‌شود.

باغانی دیگر کارشناس بازار که خود را از رای‌دهندگان به دولت رئیسی معرفی می‌کند هم ضمن اشاره به کاهش ۸۰ میلیارد دلاری بازار بورس، از اینکه علی‌رغم وعده‌های اولیه اجازه داده نشد یک خبرنگار از رسانه‌های بورسی در کنفرانس خبری رئیس‌جمهور حاضر و در این مورد سوالی مطرح نمایید گلایه کرد.

در حال حاضر گروه خودرویی بازار سرمایه به خاطر زیان انباشته ۱۰۰ همتی ۲ خودرو ساز بزرگ در نوعی پائوس و سکون قرار گرفته است.

شرکت‌های پتروشیمی نیز درگیر نرخ خوراک و چالش‌های قیمت جهانی هستند. ۶ شرکت اوره‌ساز حاضر در بورس، به تازگی اعلام کردند که طلب ۳۷ هزار میلیارد تومانی آن‌ها هنوز از سوی وزارت جهاد کشاورزی پرداخت نشده و دولت فقط حاضر شده این مطالبات را در یک سامانه به نام سامانه تعهدات دولت ثبت کند.

با وجود آنکه محمدرضا فرزین رئیس بانک مرکزی ورشکستگی بانک‌های دولتی را تکذیب کرد، اما کفایت سرمایه بسیاری از بانک‌ها که در صورت‌های مالی منعکس شده، روایتی کاملاً متفاوت را بازگو می‌کند.

رئیس بانک مرکزی اخیراً در جلسه‌ای با حضور مالک بانک آینده امتیازات قابل توجهی به وی ارائه نمود و از ادغام و انحلال بانک جلوگیری کرد، این در حالی است که ۲۵ درصد از رشد کل نقدینگی کشور به انحرافات مالی این بانک نسبت داده می‌شود، تورم ناشی از این رشد نقدینگی از جیب مردم در هنگام خرید هرگونه محصول و خدمات تسویه می‌گردد.

در حال حاضر افت جهانی قیمت کامودیتی‌ها و کاهش اعتماد به سیاستگذار دولتی به عاملی تعیین‌کننده در بازار بدل شده است. احسان خاندوزی وزیر اقتصاد و مجید عشقی رئیس سازمان بورس در نوک حمالات و انتقادات فعالین بورس قرار دارند.

در حالی که پتروشیمی‌ها همواره جزء اقطاب سود ساز تالار به شمار می‌رفتند، گروه متانول سازان اعلام نموده‌اند که با خطر زیان‌دهی و حتی تعطیلی برخی واحد‌ها مواجه شده‌اند.

تنها در یک روز ۸۵۰ میلیارد تومان پول متعلق به حقیقی‌ها از بازار خارج شد، روند خروج سرمایه از بازار جریانی دائمی پایدا کرده و به سمت بازار‌های سفته بازانه در حرکت است. این مسئله تلاطم دائمی در آن بازار‌ها را نیز تشدید کرده است.