فراخوان برای احیای اقتصادی مرزها

مرگ دلخراش پیک های مرزی زنگ خطر را نسبت به وضعیت وخیم اقتصادی در شهرهای مرزی به صدا درآورده است.

۱۶ ناو برون مرزی در شهرستان سردشت در استان آذربایجان غربی زیر بهمن مدفون شدند و پنج نفر از آنها جان خود را از دست دادند.

این پیک‌های مرزی که در زبان کردی کولبران نامیده می‌شوند، مردم استان‌های عمدتاً کردنشین آذربایجان غربی، کرمانشاه و کردستان هستند که برای امرار معاش، کالاهای قاچاق را بر پشت خود از مناطق کوهستانی حمل می‌کنند. آنها معمولاً کالا را از مناطق مرزی عراق و ترکیه به نزدیکترین روستاهای ایران حمل می کنند و از آنجا از طریق جاده به شهرها حمل می شود.

در مواجهه با نرخ دو رقمی بیکاری و توزیع نامتوازن فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری، اکثریت مرزنشینان دو راه پیش رو دارند: مهاجرت اجباری به کلان شهرها یا قاچاق به عنوان پیک مرزی.

به گفته رسول خضری، نماینده سردشت در مجلس شورای اسلامی، تنها در سردشت و پیرانشهر (هر دو در استان آذربایجان غربی) بالغ بر ۱۰ هزار نفر به عنوان پیک مرزی مشغول به کار هستند.

دولت حتی برای ۸۰۰۰ نفر در سردشت «مجوز تردد» صادر کرده است و به آنها اجازه می‌دهد تا به طور قانونی بار را از مسیرهای امن حمل کنند. این اقدام با مخالفت شدید عبدالکریم حسین زاده یکی دیگر از نمایندگان مجلس استان آذربایجان غربی مواجه شده است.

روزنامه شرق به نقل از وی گفت: «ما به آنها مجوز دادیم تا جانشان را در مناطق ناهموار کوهستانی به خطر بیندازند.

این در حالی است که بسیاری از مقامات محلی معتقدند که کوله بری برون مرزی یکی از مشاغل اصلی در منطقه است و مردم نباید از این حق محروم شوند مگر اینکه ابزار جایگزینی برای امرار معاش پیدا شود.

حسین زاده طوماری را با امضای ۳۰ نماینده – تا زمان نگارش این مقاله – برای توانمندسازی استان های مرزی و حفاظت از این پیک های مرزی تنظیم کرده است.

حسین زاده گفت: برای این منظور چهار وزارتخانه یعنی وزارت کشور، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت صنایع، معدن و تجارت و وزارت امور خارجه دست به دست هم می دهند.

“سرمایه گذاری در شهرهای مرزی به تغییر و حفاظت از مرزها کمک خواهد کرد. نگاه به مرزها باید بازتعریف شود. ما باید به مرزهای خود از منظر اقتصادی و تجاری نگاه کنیم تا امنیتی.

پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: دولت باید سرمایه گذاری مشترک با تعاونی ها را در مناطق مرزی آغاز کند.

سلطانی در مورد راه های ایجاد اشتغال در شهرهای مرزی گفت که مشوق ها برای توسعه زیرساخت ها و تولید باید در مناطق مرزی به جای استان های مرکزی فراهم شود.

دولت باید سرمایه گذاری های جدید را در استان های توسعه یافته و پرجمعیت مرکز ایران یعنی تهران و اصفهان محدود کند. سلطانی گفت: در حال حاضر این شهرها با پیامدهای جدی سرمایه گذاری بیش از حد مانند آلودگی هوا، کمبود آب، بیماری ها و بحران زیست محیطی دست و پنجه نرم می کنند.

به گفته کیومرث فتح الله کرمانشاهی، رئیس کمیسیون صادرات خانه اقتصاد ایران، بی ثباتی سیاسی در کشورهای همسایه و مسائل امنیتی مرزها دو مانع اصلی بر سر راه سرمایه گذاری و تجارت در استان های مرزی است.

کرمانشاهی گفت: دولت برای رفع قاچاق و ایجاد اشتغال برای مرزنشینان باید به موانع تعرفه ای و غیرتعرفه ای بر سر راه تجارت پایان دهد.

وی گفت: تسهیل کسب و کار، گشودن بوروکراسی هزارتویی، کاهش زمان و هزینه صادرات و واردات بر اساس فرمول بانک جهانی و حضور پررنگ اتاق‌های بازرگانی در هر استان می‌تواند به تجارت در مناطق مرزی کمک کند.

کرمانشاهی با تاکید بر اینکه شکل غیررسمی و مرسوم تجارت در مناطق مرزی باید بازنگری شود، خاطرنشان کرد: همه سازمان‌ها و نهادها مسئول برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری تجاری در مناطق مرزی هستند.