فولادسازان ایرانی بازار پرسود عراق را از دست دادند

فولادسازان ایرانی یکی از در دسترس ترین و پرسودترین بازارهای فولاد در منطقه را از دست می دهند: بازار ۵ میلیارد دلاری عراق.

عراق از زمان تهاجم ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ در حال بازسازی زیرساخت های خود بوده است.

سال ها بعد، کشور همسایه همچنان به دنبال سرمایه گذاری در حمل و نقل، انرژی، بهداشت، ساخت و ساز، کشاورزی و آموزش است. به دلیل نداشتن زیرساخت های صنعتی مناسب برای انجام هر نوع تولید، به مواد اولیه مانند سیمان و فولاد نیز نیاز دارد.

چنین بازار بزرگی بدیهی است که زیر نظر صادرکنندگان برتر فولاد جهان نخورده است. روزنامه دنیای اقتصاد به نقل از اسدالله فرشاد، مدیرعامل شرکت آهن و فولاد غدیر ایرانیان، گفت: به عنوان مثال، از زمان آغاز روند بازسازی، چین بیش از ۲۰ میلیارد دلار محصولات فولادی به این کشور صادر کرده است.

روسیه، اوکراین و ترکیه دیگر بازیگران اصلی در بخش فولاد عراق هستند. ترکیه قراردادی به ارزش ۷۰۰ میلیون دلار با بغداد برای بازسازی برخی از کارخانه های فولاد ویران شده خود در جنگ امضا کرده است. اردن همچنین قرار است یک کارخانه فولادسازی ۱.۲۵ میلیون تنی در سلیمانیه در کردستان عراق بسازد.

طبق آمار منتشر شده توسط انجمن جهانی فولاد، واردات فولاد عراق از ۳۵۵۰۰۰ تن در سال به ۲.۸ میلیون تن در ۱۰ سال گذشته رسیده است.

سرانه مصرف فولاد در همین مدت از ۳۲ کیلوگرم به ۹۳ کیلوگرم رسیده است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که تقاضا و مصرف عراق در کنار افزایش تقاضا در خاورمیانه، حتی بیشتر هم خواهد شد.

با توجه به روابط دوستانه سیاسی و تجاری تهران و بغداد و هزاران کیلومتر مرز مشترک و همچنین تولید فراوان فولاد ایران، می توان انتظار داشت که عراق مقصد اصلی صادرات فولاد ایران باشد.

با این حال، آخرین آمار نشان می‌دهد که عراق با ۲۵۱ هزار تن به ارزش ۱۵۱.۶ میلیون دلار، ششمین مقصد صادرات فولاد جمهوری اسلامی در هشت ماهه منتهی به ۲۰ نوامبر بوده است. این کشور به ترتیب پس از تایلند، امارات، ایتالیا، تایوان و عمان قرار گرفت.

فرشاد معتقد است سه عامل فولاد ایران را از تسلط بر بازار عراق باز داشته است. اول، فقدان یک برنامه صادراتی منسجم از سوی ایران: اگر دولت کمبودی در بازار داخلی احساس کند، ناگهان هر گونه معامله صادراتی را ترمز می کند. در نتیجه، صادرکنندگان فولاد قادر به برنامه ریزی بلندمدت برای تضمین یک مقصد صادراتی نیستند و ممکن است مجبور شوند تجارت خود را در هر زمانی متوقف کنند.

عامل دوم این است که قیمت فولاد ایران توانایی رقابت با عرضه های چینی، روسیه، ترکیه و عربی در بازار عراق را ندارد. قیمت کارخانه فولاد ایران در واقع ممکن است بیش از رقابتی باشد، در حالی که هزینه های حمل و نقل بالا به عراق و فراتر از آن، مزیت رقابت را کاهش می دهد.

و سومین محیط تجاری خطرناک و بی ثبات عراق است. به گفته فرشاد، بسیاری از سرمایه‌گذاران ایرانی با تلاش برای راه‌اندازی فروشگاه در داخل عراق، تلاش کرده‌اند تا مشکل قیمت فولاد را حل کنند، اما دولت عراق نتوانسته امنیت آنها را تضمین کند.

فرشاد خاطرنشان کرد که تعدادی از کارگران و متخصصان ایرانی در عراق جان خود را از دست داده اند و بسیاری از سرمایه گذاران ایرانی هرگز از سوی دولت حقوق نگرفته اند.

بازیگر صنعت بر این باور است که بازار فولاد عراق، علیرغم تمام پتانسیل های بکر آن، هنوز محیطی پرخطر برای فعالیت در آن است.

او گفت که راه بهینه برای آن زمان فروش محصولات فولادی به صورت نقدی در مرز است تا زمانی که پویایی بازار قابل پیش بینی تر شود.

محمد سیاووشی، مدیرعامل شرکت پیشتاز راه و شهر می‌گوید: شاید فولادسازان ایرانی فقط باید ریسک بیشتری بپذیرند.

در واقع آنچه باعث موفقیت ترکیه، چین و اوکراین در بازار عراق شده است، حضور مستمر آنها در این کشور با راه اندازی دفاتر و انبارهای مختلف فروش است. آنها همچنین می‌توانند تقاضاهای بازار را پیش‌بینی کنند یا از قبل سفارش بگیرند و محصولات خود را با اعتبار سه تا شش ماهه بفروشند.

سیاوشی خاطرنشان کرد: بیش از ۷۰ درصد واردات فولاد عراق را محصولات طویل و کمتر از ۲۰ درصد و ۱۰ درصد را لوله و فولاد تخت تشکیل می دهد.

با توجه به مازاد تولید و تقاضای پایین داخلی برای محصولات بلند به دلیل رکود در بخش ساخت و ساز داخلی، این فرصت قابل توجهی برای کارخانه های ایرانی است.