فولادسازان ایرانی باید فراتر از مرزها نگاه کنند

وضعیت کنونی بازار داخلی فولاد، اکثر تولیدکنندگان ایرانی را وادار کرده است که توجه خود را به سمت صادرات معطوف کنند. با این حال، آنها باید با مجموعه ای از مشکلات از جمله کمبود بودجه، هزینه های حمل و نقل بالا، رقابت قوی بین المللی و محیط بازار ناپایدار مقابله کنند.

در جریان سومین همایش چشم انداز فولاد ایران که در دبی برگزار شد، کارشناس فلزات با حسین احمدی، مدیرعامل مجتمع فولاد خراسان دیدار کرد. وی به تشریح برنامه ها و چشم اندازهای این شرکت و همچنین چالش های موجود در مسیر تبدیل شدن به یکی از مهمترین بازیگران بازار ایران و منطقه پرداخت. گزیده ای از مصاحبه:

کارشناس فلزات: مجتمع فولاد خراسان یکی از تولیدکنندگان بزرگ فولاد بلند در ایران است. ممکن است درباره شرکت و استراتژی آن بیشتر به ما بگویید؟

حسین احمدی: فولاد خراسان چهارمین شرکت بزرگ فولادسازی ایران است که در یک چرخه کامل تولید، سنگ آهن را به میلگرد تبدیل می کند. مزیت استراتژیک ما زنجیره تولید یکپارچه است، زیرا تنها شرکتی در استان [خراسان رضوی] هستیم که امکانات و تاسیسات خاص خود را از معدن تا کارخانه های نورد داریم. در حال حاضر دو واحد DRI با ظرفیت تولید ۱.۶ میلیون تن در سال و تاسیسات فولادسازی با ظرفیت تولید سالانه ۶۳۰۰۰۰ تن داریم. کارخانه های نورد ما می توانند سالانه ۶۰۰۰۰۰ تن میلگرد و ۵۵۰۰۰۰ تن مقاطع سبک تولید کنند. تمامی نیازهای مواد اولیه توسط معادن گل گهر و چادرملو تامین کننده گندله تامین می شود. با این حال، زمانی که پروژه سنگان را تکمیل کردیم، سنگ آهن را از این معدن تهیه کرده و از طریق راه آهن تحویل خواهیم داد.

دومین واحد فولادسازی ما با ظرفیت ۷۲۰۰۰۰ تن در سال و کارخانه فرآوری سنگ آهن با ظرفیت تولید ۲.۵ میلیون تن در سال در نزدیکی معدن سنگان در نزدیکی خواف در حال ساخت است. علاوه بر این، برای دستیابی به اهداف شرکت و تثبیت زنجیره تولید، این شرکت در حال کار بر روی نصب یک دستگاه ریخته‌گری پیوسته دیگر است.

طبق یک برنامه توسعه ده ساله (پایان در مارس ۲۰۲۶)، ما زنجیره تولید فولاد خود را از کنسانتره سنگ آهن تا فولاد نهایی متعادل خواهیم کرد و به یک واحد تولیدی عظیم در کشور و خاورمیانه تبدیل خواهیم شد. ظرفیت تولید کنسانتره سنگ آهن به ۵ میلیون تن، گندله – ۵ میلیون تن، DRI – 3.5 میلیون تن، بیلت – ۳.۵ میلیون تن و فولاد نهایی – ۱.۳ میلیون تن خواهد رسید.

فعالیت تجاری در شمال شرق ایران که کارخانه فولاد در آن قرار دارد بسیار کندتر از مناطق جنوبی یا مرکزی کشور است. این چه تاثیری روی شما می گذارد؟ مشتریان اصلی شما چه کسانی هستند؟

علیرغم کاهش تحریم ها و فضای اقتصادی کمی بهتر، بازار داخلی ایران بدون توجه به منطقه همچنان ضعیف است. بنابراین، از سال ۱۳۹۴ تلاش کرده ایم صادرات خود را افزایش دهیم. حدود یک سوم تولید میلگرد و شمش خود را صادر می کنیم. اگر نمی توانید صادرات داشته باشید، مجبور می شوید در داخل کشور با قیمت کمتری بفروشید تا علاقه خریداران را برانگیزد. این یک چرخه معیوب است و در نتیجه ما پول را از دست می دهیم و به نقطه صفر می رسیم. بنابراین، ما باید سهم صادرات خود را گسترش دهیم.

در حال حاضر صادرات میلگرد ما حدود ۱۰۰ هزار تن در سال برآورد می شود. با این حال، حجم ممکن است به وضعیت، به عنوان مثال، جنگ یا مسائل سیاسی در افغانستان و عراق بستگی داشته باشد. اولویت این شرکت افزایش حضور در کشورهای همسایه است و ثانیاً سعی خواهیم کرد فروش خود را به مقاصد دیگر نیز گسترش دهیم زیرا به دلیل هزینه های حمل و نقل بیشتر دشوارتر است. مشتریان اصلی ما در افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، کویت، تاجیکستان، قرقیزستان، گرجستان، آذربایجان، عراق، امارات، عمان و کشورهای مستقل مشترک المنافع هستند. از آنجایی که هزینه های حمل و نقل بالا یکی از چالش های اصلی شرکت ما است، ما در تلاش هستیم برای حل این مشکل مقداری بودجه از دولت دریافت کنیم.

فضای بازار به دلیل نوسانات قیمت نفت ثبات ندارد. از آنجایی که ایران به شدت به درآمدهای صادرات نفت وابسته است، قیمت پایین هیدروکربن ها در بازار جهانی به بودجه دولت لطمه می زند و کسری ایجاد می کند.

برخی پروژه های توسعه در سبد سرمایه گذاری شما وجود دارد. چرا تصمیم گرفتید روی توسعه کسب و کار بالادستی تمرکز کنید؟

ما قصد داریم بیلت CCM را راه اندازی کنیم تا ظرفیت خود را از ۶۳۰۰۰۰ تن فعلی دو برابر کنیم. با این حال، ما در زمینه تولید بیلت با چالش هایی روبرو هستیم. اگر در صادرات فعال نباشیم، باید حجم بیشتری از محصولات نهایی تولید کنیم.

بر اساس هدف ما باید تولید فولاد خام را در پنج سال آینده به ۲ میلیون تن برسانیم. برای رسیدن به این رقم باید تمام تاسیسات مانند آب، اکسیژن، گاز و زیرساخت های راه آهن را تامین کنیم. ما هیچ مشکلی با این موضوع نداریم، بنابراین نتایج بیشتر به بازار بستگی دارد. ما در حال مذاکره با تامین کنندگان تجهیزات جهانی به منظور دستیابی به فناوری پیشرفته در بخش فولاد هستیم.

به ویژه، ما با دنیلی ایتالیایی قرارداد داریم. ما برنامه ای برای نوسازی کارخانه فولادسازی خود داریم و اکنون در حال نهایی کردن مسائل مالی طبق قرارداد هستیم. تکمیل این پروژه یک سال زمان می برد. همچنین، کوبه ژاپن کارخانه های DRI ما را به منظور افزایش ظرفیت به ۲ میلیون تن بازسازی خواهد کرد.