ماجرای کاهش نرخ ارز در شب عملیات وعده صادق

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، داود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم در نشست یکسال بعد از وعده صادق یک؛ از تدابیر اقتصادی تا تمهیدات میدان در دولت شهید گفت: در شرایطی تصمیم به انجام عملیات وعده صادق گرفته شد که توصیه‌های عمده کشورهای دیگر به خویشتن داری بود. این تصمیم می‌توانست تبعات زیادی را داشته باشد که مهم ترین نگرانی به هم خوردن ثبات در بازار داخلی، ارز و آسیب به تراز تجارت خارجی بود.

وی افزود: شهید رئیسی در ابتدای تصدی دولت اقدام بزرگی انجام دادند که حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی بود. منابع ارزی اجازه تداوم تخصیص این ارز را نمی‌داد و در سه سال پایانی دولت دوازدهم با ابتکاراتی این کار انجام می‌شد که مناسب نبود. به طور مثال بخشی از آن از طریق بانک مرکزی تأمین می‌شد و این ارز به عنوان بدهی دولت به بانک مرکزی منظور شد. این مسئله در بخش دارایی‌های خارجی بانک مرکزی منظور می‌شد که خود این اقدام ابهاماتی دارد.

نگرانی اعضای دولت برای از دست رفتن ثبات اقتصادی در ۱۴۰۲

منظور با بیان اینکه این افزایش حدود ۶۰۰ درصدی در نرخ ارز که با حذف ارز ترجیحی رخ داد، می‌توانست تاثیر بسیار زیادی بگذارد، گفت: شهید رئیسی در تصمیم گیری های مهم به دنبال بهترین راهکار بودند و نگرانی در مورد هزینه خودشان نداشتند. سال ۱۴۰۱ شاهد جهش نرخ ارز و به دنبال آن تورم بودیم. در سال ۱۴۰۲ دولت شهید رئیسی توانست ثبات نسبی را در اقتصاد ایجاد کند. حفظ این ثبات در اقتصاد برای اعضای دولت بسیار مهم بود. این نگرانی در دولت وجود داشت تا با عملیات وعده صادق ثباتی که پس از مشکلات ۱۴۰۱ ایجاد شده بود از دست برود و بازار ها از کنترل خارج شوند.

برنامه دولت سیزدهم برای کاهش تورم به ۲۵ درصد در ۱۴۰۳/ کاهش ۲۰ درصدی تورم ۱۴۰۲ با وجود انجام عملیات وعده صادق

ابتدای سال ۱۴۰۲ نرخ رشد نقدینگی ۳۳.۱ درصد و در پایان آن این رقم به ۲۴.۳ درصد کاهش یافت. این مسئله نتیجه سیاست‌های پولی ستاد اقتصادی دولت بود. نرخ تورم نقطه به نقطه تولید کننده از ۴۴.۷ درصد به ۲۴.۵ درصد کاهش پیدا کرد. تورم ابتدای سال ۵۰.۵ درصد بود که پس از حذف ارز ترجیحی رخ داد اما در پایان سال ۱۴۰۲ به ۳۲.۴ درصد کاهش پیدا کرد. بنابراین سال ۱۴۰۲ سال مهمی بود که دولت توانسته بود پس از حذف ارز ترجیحی اقتصاد را به ثبات برساند. قرار بود که ما بتوانیم متوسط تورم را در سال ۱۴۰۳ به حدود ۳۰ تا ۲۵ درصد کاهش پیدا کند.

تمامی ابعاد عملیات وعده صادق آماده شده بود

وی اظهار کرد: در ۱۴۰۲ تصمیم گرفته شد تا به رژیم صهیونسیتی پاسخ داده شود. در شورای عالی امنیت ملی بحث‌های زیادی در خصوص انجام شدن یا نشدن عملیات صورت گرفت. تصمیم شهید رئیسی براین بود که این حمله حتماً اتفاق بیافتد. تمهیدات اقتصادی در این خصوص نیز کاملا انجام شده بود. پس از ۱۹۶۷ هیچ دولتی در منطقه مستقیماً با رژیم صهیونسیتی درگیر نشده بود. این عملیات تنها نظامی نبود بلکه مجموعه عملیاتی بود که شامل ابعاد نظامی، اجتماعی، اقتصادی و دیپلماسی بود. در حوزه اجتماعی و سیاست داخلی، این عملیات توانست سرمایه اجتماعی را تقویت کند. این انسجام بسیار ارزشمند بود. در حالی این انتقال رخ داد که در سال ۱۴۰۱ تصور می‌کردند که کشور این انسجام را از دست داده است.

ظرفیت ۵ میلیارد دلاری در حوزه نظامی صادرات/ گسترش روابط با چین و روسیه پس از عملیات وعده صادق

رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم با اشاره به اینکه دستاورد دوم عملیات وعده صادق یک نظامی بود، گفت: در این عملیات از امکانات اولیه نظامی استفاده شد و نشان داد که ما می‌توانیم با رژیم صهیونسیتی مقابله کنیم. ضمن اینکه یک بازار نظامی نشان داده شد که ظرفیتی حدود پنج میلیارد دلار صادرات دارد. جمهوری اسلامی ایران توانست این پیام را به دنیا بدهد که یک قدرت بازدارنده در اختیار دارد.

براساس دستاوردهای وعده صادق توانستیم پیوندهای خود با چین و روسیه را گسترش دهیم. شرکای استراتژیک ما پس از این اقدام حساب دیگری روی ما باز کردند.

بازگشت نرخ ارز به نرخی پایین تر از زمان حمله اسرائیل به کنسولگری ایران با تلفیق میدان و دیپلماسی

وی با بیان اینکه با این تحولات انتظار داشتیم که بازار ارز متشنج شود. پس از حمله رژیم صهیونسیتی طلا حدود ۴ درصد افزایش قیمت داشت، گفت: پس از عملیات وعده صادق نیز مجدد افزایش را شاهد بودیم. پس از عملیات قیمت دلار حدود ۳ درصد رشد کرد. اما پس از آنکه محدوده پاسخ ما مشخص شد، نرخ ارز شروع به اصلاح کرد. به طوری که در مرداد ۱۴۰۳، دلار از زمان حمله رژیم صهیونسیتی به کنسولگری ما ۶ درصد کاهش پیدا کند. شاه کلید این داستان تلفیق سیاست میدان و دیپلماسی است. این مسئله توانست اثرات اقتصادی خوبی را ایجاد کند.

ماجرای بازگشت نرخ ارز به کانال ۶۰ هزار تومان در شب عملیات وعده صادق

منظور با تاکید بر اینکه تا مرداد ۱۴۰۳ نرخ تورم نقطه به نقطه نیز در حال کاهش بود. هم در بخش تولید و هم در بخش مصرف شرایط اینگونه بود، گفت: شبی که عملیات صورت گرفت، معاملات رمز ارز تتر، توسط برخی بورس بازان، به ۷۰ هزار تومان رسید. اما شهید رئیسی بر آماده باش بانک مرکزی تاکید کرده بودند. بانک مرکزی در همان شب مداخله در بازارها از جمله بازار امارات را انجام داد و به این ترتیب نرخ را در همان شب به کانال ۶۰ هزار تومان بازگرداند.

باید حوزه سیاست و میدان را به طور همزمان با متغیرهای اقتصادی در نظر بگیریم. اینگونه نیست که اگر در حوزه‌ای امتیاز بدهیم حتما در جایی به نفع ما خواهد بود. کشور ما تلاش کرده است تا با به کارگیری ابزار مناسب تاثیر تحریم را مدیریت کند. به تعبیری کشور ما حتی زمانی که کسی در سوی دیگر میز نبود آماده مذاکره بود. بنابراین تلاش این است که بتوانیم مشکلات اقتصادی را از طریق ابزار مذاکره حل کنیم. با این حال ممکن است طرف مقابل چنین آمادگی را نداشته باشد. در حقیقت آماده بودیم تا وعده صادق را نیز در عین حال انجام دهیم. در دوره جاری نیز قطعاً همینطور است و همین رویکرد را دنبال می‌کنند. امیدواریم که مذاکرات بتواند کمک کننده باشد. قطعا رفع تحریم‌ها هزینه معاملات را کاهش خواهد داد. با این حال قرار نیست با هر هزینه‌ای این مسئله را به دست بیاوریم.