ناکامی در حفاظت از توافق با ایران، اتحادیه اروپا را همچنان یک ببر کاغذی نشان خواهد داد
همین چند هفته پیش به نظر می رسید که می توان توافق هسته ای ایران را نجات داد. در حال حاضر، به احتمال زیاد، حتی اگر توافق نامه به طور رسمی لغو نشود، به زودی تبدیل به یک نما بدون معنای واقعی خواهد شد.
تهدیدهای اخیر دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده مبنی بر ممانعت از تجارت هر شرکتی که هنوز با ایران در ارتباط است در ایالات متحده، انگیزه ای آشکار و جدی برای شرکت های خارجی برای خروج از ایران است.
در مقالهای که توسط شورای آتلانتیک منتشر شده است، آمده است: با وجود تلاشهای اتحادیه اروپا برای محافظت از شرکتها و خنثی کردن تهدیدات ایالات متحده، شرکتهای بزرگ اروپایی قبلاً خروج خود را اعلام کردهاند. گزیده ها در ادامه می آیند:
یک نتیجه غم انگیز این است که اتحادیه اروپا، علیرغم وعده های خود، نمی تواند اقدامات تنبیهی ایالات متحده را نفی کند. باز هم، اتحادیه اروپا نتوانسته است به هیچ چیز خیره کننده ای دست یابد، اگرچه برنامه جامع اقدام مشترک قرار بود دستاوردی برجسته از سیاست خارجی مشترک اتحادیه اروپا و نمادی از قدرت روزافزون این سازمان باشد. در واقع، تحولات اخیر به وضوح نشان می دهد که اتحادیه اروپا هنوز فقط یک ببر کاغذی است.
این تردید وجود دارد که شرکت های اروپایی به قانون به اصطلاح مسدود کننده توجه کنند یا اتحادیه اروپا مقرراتی را اجرا کند که شرکت ها را به دلیل تبعیت از تحریم های ثانویه ایالات متحده مجازات می کند.
با وجود قانون مسدودکننده و حمایت قوی سیاسی اتحادیه اروپا از برجام، بسیاری از شرکتهای بزرگ قبلاً ایران را ترک کردهاند. توتال پیش از این اعلام کرده بود که میدان گازی پارس جنوبی را توسعه نخواهد داد. مرسک و پژو نیز از ایران خارج شده اند.
اخیراً گزارش شده است که بسیاری از شرکتهای آلمانی از جمله تولیدکننده کامیون و خودروسازی دایملر، علیرغم دریافت ضمانت اعتبار صادراتی یا به اصطلاح پوشش هرمس از دولت برلین، سرمایهگذاریهای ایران را به حالت تعلیق در میآورند.
درک محاسبات انجام شده توسط شرکت های بزرگ دشوار نیست: بازار ایران وسوسه انگیز است، اما در عین حال دشوار، درک آن سخت و مهمتر از همه غیرقابل پیش بینی است.
حتی اگر شرکت های اروپایی تصمیم بگیرند که هشدارهای آمریکا را نادیده بگیرند و به هر حال با ایران تجارت کنند، چه سودی می توانند داشته باشند؟ سرمایه گذاری در ایران بسیار خطرناک است. هیچکس نمیتواند به کسبوکارهای اروپایی تضمین کند که سرمایهگذاریهایشان در ایران امن است.
بنابراین، اگر غولهای بزرگ بینالمللی اکنون از داشتن روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی میترسند، شاید غولهای کوچکتر بتوانند این شکاف را پر کنند؟ به نظر می رسد که این طرح B برای تصمیم گیرندگان اتحادیه اروپا باشد.
اروپای مرکزی و شرقی دارای شرکت های محلی زیادی هستند که در بازار ایالات متحده حضور ندارند، به این معنی که دلیلی برای ترس از تحریم های ثانویه ایالات متحده ندارند. اما، حتی برای آنها، هرگونه تجارت با ایران یک چالش است.
یکی از دوستان خوب این نویسنده، مستقر در ورشو، لهستان، برای یک شرکت داخلی و متوسط کار می کند که یک شریک قابل اعتماد در تهران برای واردات تجهیزات پزشکی لهستانی پیدا کرده است. قیمت قبلاً مورد بحث و توافق قرار گرفته بود.
گام بعدی پرداخت هزینه کالا بود، اما شرکت نتوانسته است بانکی در لهستان (بیشتر آنها متعلق به خارجی ها هستند) یا در نزدیکی آن پیدا کند که معامله را انجام دهد. این در حالی است که فروش دارو و تجهیزات پزشکی به ایران هرگز تحریم نشده است.
بانکها تمایلی به مشارکت ندارند زیرا سود بالقوه آنها بسیار کم است در حالی که ریسک بالقوه همچنان بالا است.
کشورهایی مانند لهستان نیز امیدوار بودند که به لطف نفت ایران بتوانند با ایران تجارت کنند و امنیت انرژی خود را افزایش دهند و وابستگی خود را به روسیه کاهش دهند. اما کشورهای اروپای مرکزی و شرقی همچنان به امنیت ارائه شده توسط نیروهای آمریکایی در برابر روسیه وابسته هستند.
بنابراین، آنها این سوال را در مورد اینکه آیا باید بر برجام پافشاری کنند و در برخی از سرمایهگذاریهای تجاری کوچک با ایران شرکت کنند یا خیر، در مقابل احتمال خشم دولت ترامپ و مشاهده خروج چتر نظامی آمریکا میسنجید. تصمیم گیری آسان است.
شورای آتلانتیک یک اندیشکده آمریکایی در زمینه امور بین الملل است. این انجمن که در سال ۱۹۶۱ تأسیس شد، یک انجمن برای رهبران سیاسی، تجاری و فکری بین المللی فراهم می کند
منبع: Financial Turbine