نفت همچنان لوکوموتیو رشد است

داده‌های تجاری منتشر شده در روز سه‌شنبه نتوانست نگرانی‌ها در مورد رکود بخش صنعتی را کاهش دهد. ناظران بازار نگران کاهش مداوم در فعالیت های صنعتی هستند. وضعیت ضعیف مجموعه وسیعی از صنایع ایران به اقتصاد فشار وارد کرده و انتظارات رشد آتی را زیر سوال می برد. فقط صنعت نفت در وضعیت بهتری قرار دارد و در حال رشد است.

واردات ماشین آلات، قطعات خودرو و مواد غذایی اساسی نسبت به سال گذشته روند کاهشی خود را ادامه داده است. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران، واردات طی پنج ماهه نخست سال (شروع از ۲۹ اسفند) با ۲.۵۸ درصد کاهش به ۱۶.۷ میلیارد دلار رسیده است.

در حالی که کاهش واردات مواد غذایی نتیجه رشد تولیدات کشاورزی در سال گذشته است. واردات کمتر ماشین آلات و خودرو به سرمایه گذاری صنعتی پایین و کمبود تقاضای مصرف کننده اشاره دارد.

در حالی که تولید کشاورزی در حال افزایش است و خدمات لنگان می زند، تولیدکنندگان به مبارزه خود برای بقا از طریق هزینه های مصرف پایین و تنگنای اعتبار ادامه می دهند.

صادرات بدون نفت خام در دوره پنج ماهه از واردات پیشی گرفت و با ۱۰.۲۲ درصد افزایش به ۱۹.۱ میلیارد دلار رسید. صنعت نفت رتبه اول را به خود اختصاص داد. فرآورده های نفتی، از جمله گاز طبیعی و پتروشیمی، دو سوم صادراتی را تشکیل می دهند که IRICA آن را به عنوان «غیر نفتی» طبقه بندی می کند. تنها ۸.۳ میلیارد دلار از صادرات ایران را کالاهای غیرنفتی در دوره پنج ماهه تشکیل می دهد.

دو هفته پیش، بازارها ارقام رشد سه ماهه اول را که نشان دهنده رشد ۴.۴ درصدی تولید ناخالص داخلی بود، نادیده گرفتند و به کاهش خود ادامه دادند. بررسی دقیق‌تر رشد ۸.۸ درصدی تولید صنعتی نشان داد که این افزایش تنها از رشد ۵۷ درصدی در صنعت نفت سرچشمه می‌گیرد.

سه مدیر سرمایه‌گذاری پس از انتشار داده‌ها به فایننشال تریبون گفتند که بهبود صنعت نفت نتیجه مطلوب لغو تحریم‌ها بود، اما مجدداً تأیید کردند که سایر صنایع با مشکل مواجه هستند.

ایران سال گذشته با شش قدرت جهانی (بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین، روسیه و ایالات متحده) برای لغو تحریم‌های فلج‌کننده اقتصاد خود در ازای محدود کردن برنامه انرژی هسته‌ای خود مذاکره کرد. با تایید پایبندی ایران به توافق توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی، تحریم ها در ژانویه برداشته شد.

لازم به ذکر است که برنده تجارت دوره، بانک مرکزی ایران است. مازاد تجاری ۲.۴ میلیارد دلاری به ثابت ماندن ارزش ریال در برابر دلار در بازارهای آزاد کمک کرده است. این امر به بانک مرکزی این امکان را داده است که با تضعیف نرخ ارز رسمی ریال، شکاف بین نرخ ارز بازار و نرخ های قوی تر ارائه شده توسط بانک مرکزی را کاهش دهد. ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک، قول داده بود ظرف شش ماه پس از لغو تحریم‌های بین‌المللی، نظام نرخ ارز را یکسان کند.