هزینه های تجاری ایران و هند برای تاخیر در پروژه چابهار

زمانی که رهبران ایران و هند در تابستان گذشته توافقنامه توسعه مشترک بندر چابهار – حدود ۱۸۰۰ کیلومتری جنوب تهران – را امضا کردند، به عنوان پروژه ای معرفی شد که روابط بین دو کشور را متحول می کند. .

نیتین گادکاری، وزیر راه و کشتیرانی هند در ۲۲ مه ۲۰۱۶ اعلام کرد: «ما باید این توافق را موتور رشد بدانیم و معتقدم این آغاز دوران جدیدی در روابط هند و ایران است.

یک روز بعد، نارندرا مودی، نخست وزیر هند و حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، بر روی خط نقطه چین امضا کردند و تعهد ۵۰۰ میلیون دلاری دهلی نو برای این پروژه را رسمی کردند.

۹ ماه بعد، چابهار مرده به نظر می‌رسد: در مقاله‌ای که توسط qz.com منتشر شده است، آمده است: دولت‌های هند و ایران اکنون بر سر تأخیر با هم درگیر هستند، حتی در شرایطی که موضع جنگ‌طلبانه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جدید آمریکا در قبال تهران، این پروژه را تهدید می‌کند.

انگشت اشاره دیپلماتیک ادامه دار امری عجیب است. روزنامه اکونومیک تایمز گزارش داد که مقامات هندی اصرار دارند که دهلی نو ۱۵۰ میلیون دلار برای پرداخت آماده کرده است، اما ایرانی ها مدارک لازم برای آزادسازی این وجوه را تکمیل نکرده اند.

ایرانی ها بدون توضیح بیشتر به روزنامه گفتند که تاخیر از طرف هند بوده است.

مقامات هندی می گویند که دولت هند از سال ۲۰۱۵ ۲۳۵ میلیون دلار خط اعتباری برای این پروژه در نظر گرفته بود، اما نمی تواند اولین قسط ۱۵۰ میلیون دلاری را آزاد کند.

این وجوه بدون کاغذبازی آزاد نمی شود و این هنوز به دست دولت هند نرسیده است. یکی از آشنایان به این روزنامه گفت: حتی تذکرات EXIM بانک به ایران نیز کمکی نکرده است.

منابع هندی می گویند دهلی نو پیشنهاد داده بود که اولین بخش از خط اعتباری را ظرف چهار ماه پس از پیشنهاد ایران در مورد طرح توسعه و توسعه بندر آزاد کند، اما این پیشنهاد هنوز ارائه نشده است.

به گفته منابع هندی، زمانی که طرف ایرانی در آستانه امضای تفاهم نامه در سال ۲۰۱۵ با معرفی یک ذینفع محلی بدون مشورت با هند، به طور یکجانبه شرایط و ضوابط را تغییر داد، این پروژه پیش از این به تعویق افتاد.

وقفه در اجرای پروژه چابهار که در سال ۲۰۰۳ تصور شد، اهمیت آن را نادیده گرفت: هند آن را به عنوان مجرای دور زدن پاکستان و هجوم عمیق‌تری به ایران، افغانستان، آسیای مرکزی و فراتر از آن می‌داند.

همچنین موازنه ای برای افزایش نفوذ چین در منطقه است. پکن یک بندر آب عمیق در گوادر پاکستان، تنها در ۷۲ کیلومتری چابهار ساخته است که نوامبر گذشته به بهره برداری رسید.

جدای از مشاجرات پشت سر، تعقیب چابهار توسط هند با مانع دیگری روبروست: وخامت روابط ایران و آمریکا.

پس از یخ زدگی در دوره سلف وی، روابط واشنگتن دی سی و تهران از زمان روی کار آمدن ترامپ دچار اختلال شده است. ممنوعیت صدور روادید برای ایرانیان (همراه با شش کشور دیگر با اکثریت مسلمان) وجود دارد که به طور موقت توسط دادگاه ایالات متحده لغو شده است، و تحریم های اقتصادی جدیدی علیه افراد و شرکت های ایرانی به دنبال آزمایش های موشکی صورت گرفته است.

رئیس جمهور آمریکا در توییتی نوشت: «ایران رسماً به دلیل شلیک موشک بالستیک مورد اخطار قرار گرفته است.

چنین وضعیتی هند را در موقعیت دشواری قرار می دهد: این کشور می خواهد با ایران تجارت کند، اما نه به قیمت برهم زدن روابط با دولت جدید ایالات متحده.

هارش وی پنت، استاد روابط بین الملل در کینگز کالج لندن، به روزنامه مینت گفت: «دولت ترامپ شریک دشواری برای مقابله با این موضوع خواهد بود.»

سازمان بنادر و بنادر مرجع اصلی ایران برای اجرای این طرح است. مقامات هندی می گویند دهلی نو بی جهت از تأثیر تحریم های آمریکا بر برنامه موشکی ایران آشفته نیست.

تحریم‌ها سازمان مجاهدین خلق ایران که مسئول بندر چابهار است را هدف قرار نمی‌دهد. با این حال، دولت اینجا به دقت مراقب است که اگر بخش‌های دیگر مورد هدف قرار گیرند، که ممکن است بر مشارکت اقتصادی هند و ایران تأثیر بگذارد.» فردی که خواست نامش فاش نشود، گفت.