پاداش ها و ریسک ها در صنعت داروسازی ایران

ایران خانه بیش از ۱۰۰ شرکت داروسازی است که اکثر آنها داروهای ژنریک یا داروهای بیوسیملار را تولید می کنند، در حالی که تعداد زیادی شرکت دانش بنیان نیز در سال های اخیر تأسیس شده اند.

>

در واقع، صنعت داروسازی ایران از زمانی که تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران در ژانویه لغو شد، تبدیل به یکی از پردرآمدترین بخش‌ها برای سرمایه‌گذاران خارجی شده است.

شرکت دانمارکی نوو نوردیسک، بزرگ‌ترین تولیدکننده داروی دیابت در جهان، اولین شرکتی بود که در بازار ایران جای خود را به دست آورد. به زودی ساخت یک کارخانه تولیدی ۷۸ میلیون دلاری در کشور آغاز خواهد شد.

یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اروپایی ژنریک، شرکت کمو، قراردادی را با شرکت برکت فارمد برای سرمایه‌گذاری در یکی از زیرمجموعه‌های هلدینگ دارویی ایران امضا کرد. با وجود این، کارشناسان فکر می کنند که ایران هنوز جایگاهی را که شایسته آن در بازار جهانی دارویی است، پیدا نکرده است.

در گزارش زیر که به تازگی در روزنامه دنیای اقتصاد منتشر شده است، امیر هاشمی مشکینی و مینا دهقانی، هر دو دارنده مدرک دکترای علوم دارویی، وضعیت فعلی صادرات دارویی کشور را بررسی کرده‌اند.

فرصت های صادرات

ظرفیت تولید برخی از داروهای ایرانی بیش از نیاز داخلی است. این امر در برخی مواقع به رقابت ناسالم بین داروسازان ایرانی منجر شده است.

از سوی دیگر، تولید ژنریک ها و بیوسیمیلرها مزیت بیشتری به صادرات می دهد. کشورهای با درآمد کم و متوسط ​​کمتر تمایل بیشتری به واردات داروهای ژنریک دارند تا داروهای با نام تجاری اروپایی یا آمریکایی.

با افزایش هزینه داروها و بحران های اقتصادی، حتی برخی از کشورهای اروپایی در حال تبدیل شدن به بازارهای خوبی برای محصولات ژنریک هستند.

فرصت دیگری برای صادرات، فروش داروها به نهادهای بین المللی مانند صندوق کودکان سازمان ملل است. یونیسف به کودکان و مادران کشورهای در حال توسعه دارو و مراقبت های بهداشتی ارائه می دهد.

به عنوان یکی از اعضای گروه توسعه سازمان ملل متحد، دارو را از کشورهایی تهیه می کند که دارای فناوری های واکسن و داروسازی هستند و به کشورهای کم برخوردار ارائه می دهد. معمولاً بر خرید ژنریک های ارزان و در عین حال با کیفیت برای بیماری هایی مانند سل، مالاریا و ایدز تمرکز می کند.

اعداد و ارقام نشان می دهد که تولیدکنندگان ژنریک در منطقه تلاش خود را به سمت این بازار معطوف کرده اند. به عنوان مثال، هند در سال ۲۰۱۳ بالغ بر ۶۷۰ میلیون دلار دارو به یونیسف فروخت که معادل یک پنجم کل بازار دارویی ایران است.

  چرا آنطور که باید موفق نباشیم

اینکه بازارهای صادراتی ایران محدود به عراق و افغانستان است، جایی که شرکت‌های دارویی ایرانی می‌توانند رقابت سخت‌تر را احساس کنند.

و این واقعیت که حتی یک محصول ژنریک ایرانی به بازارهای اروپا و آمریکا راه پیدا نکرده است، در حالی که امثال هند در آنجا پر رونق هستند، نشان می دهد که ایران در این بخش وضعیت خوبی ندارد.

رویکردهای معیوب اتخاذ شده توسط برخی از بازیکنان این رشته کم نیستند. برخی معتقدند تنها راه رسیدن به تراز تجاری مثبت در این بخش، ممنوعیت واردات است.

اما اجرای چنین سیاستی ارقام بی‌اهمیت تجارت خارجی دارویی کشور را کاهش می‌دهد.

در حال حاضر، ایران تنها ۲ درصد از کل معاملات دارویی جهان را تشکیل می دهد.

  موانع صادرات

علیرغم این واقعیت که موانع سیاسی موانع زیادی بر سر راه صادرات دارو ایجاد می کند، تنها آنها نیستند.

شرکت‌های ایرانی نتوانسته‌اند استانداردهای کیفیت خوب تولید را که برای ثبت دارو در کشورهای مقصد یا فروش آن‌ها به سازمان‌هایی مانند یونیسف لازم است، تضمین کنند.

یکی دیگر از موانع صادرات دارو، بالاتر بودن قیمت نهایی تولید دارو در ایران نسبت به سایر کشورها است. این نکته که دولت تولیدکنندگان را ملزم به خرید مواد اولیه داخلی با هزینه ای بیشتر از همتایان وارداتی خود می کند، منجر به افزایش قیمت نهایی و در نتیجه حذف محصولات ایرانی از بازار بین المللی شده است.