پول، بازارهای بدهی بر اساس بازده همگرا می شوند

مدتی طول کشید، اما سرکوب بانک مرکزی ایران در تنظیم نرخ سود سرانجام نتیجه داد و اکنون به نظر می رسد تغییرات به بازار بدهی سرایت کرده است.

این به طور بالقوه می تواند آغاز پایان اثر فلج کننده نرخ های بهره بالا بر بازارهای پرریسک تر مانند سهام باشد.

وزارت اقتصاد به نمایندگی از دولت، روز شنبه ۹ میلیون اوراق خزانه اسلامی را با علامت «TB121» در فرابورس ایران منتشر کرد. به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد، ITBهای یک ساله ۹ تریلیون ریال (۲۱۹.۵۱ میلیون دلار) ارزش گذاری شده و بازدهی تا سررسید ۱۴.۱ درصد را ارائه کردند.

YTM در همان سطحی است که نرخ سود سپرده CBI بانک ها را موظف به بازپرداخت در ماه سپتامبر کرده است. بر اساس این بخشنامه، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری موظف شدند نرخ‌های سپرده‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت را به ترتیب ۱۵ درصد و ۱۰ درصد تعیین کنند.

هر دو نرخ در حال حاضر با بالاترین سطح ۲۰ تا ۳۰ درصدی خود در چند سال گذشته فاصله زیادی دارند. بدهی های پربازده و کم ریسک و بازار پول در بسیاری از موارد به عنوان عامل اصلی رکود اقتصادی معرفی شدند.

به نظر می رسد هماهنگی فعلی بین YTM و نرخ بهره فرصتی را برای گسترش بازار بدهی به پشتوانه تقاضای بالقوه بالاتر برای اوراق قرضه ارائه می دهد، اکنون که جذابیت سرمایه گذاری دو بازار به یک نقطه مشترک رسیده است.

در بلندمدت، همچنین می‌تواند سرمایه‌گذارانی که قبلاً ریسک‌گریز بودند را به سمت تجارت سهام جذب کند و از طریق تزریق منابع مالی جدید، بخش تولید اقتصاد را تقویت کند.

با این حال، با وجود تمام تحولات اخیر، هنوز راه زیادی تا رسیدن بازار بدهی ایران به استانداردهای جهانی وجود دارد.

آخرین آمار حاکی از آن است که بازار بدهی ایران ۴.۷ درصد از ۶.۶۹ کوادریلیون (۱۶۳.۱۹ میلیارد دلار) تولید ناخالص داخلی کشور و ۶.۸ درصد از کل ۴.۶۷ کوادریلیون ریال (۱۱۴ میلیارد دلار) بازار سرمایه را تشکیل می دهد.

این در حالی است که بررسی دنیای اقتصاد از ۱۵ کشور توسعه یافته نشان می دهد که حجم بازار بدهی به ترتیب ۱۱۳ و ۱۸۵ درصد بیشتر از تولید ناخالص داخلی و ارزش بازار سرمایه کشورهاست.

بازار بدهی ایران در حال حاضر راه درازی را پیموده است. کارها با فروش اولین دسته از ITBها توسط خزانه داری به سرمایه گذاران داخلی در سپتامبر ۲۰۱۵ آغاز شد. این اوراق به عنوان بازپرداخت بدهی به پیمانکارانی داده شد که این اختیار را داشتند که آنها را در بازار IFB خارج از بورس بفروشند یا منتظر بمانند و در سررسید بازخرید کنند. . در سال مالی ۱۶-۲۰۱۵ ۱۱ ITB میان مدت و دو ITB کوتاه مدت صادر شد.

وجوه حاصل از بحث بدهی به گفته محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی، برای تکمیل مجموعه پروژه های عمرانی ناقص در سراسر کشور هزینه می شود.

از زمان اولین صدور ITB تا سپتامبر ۲۰۱۷، بازده مؤثر این صورت‌حساب‌ها بین ۲۱ تا ۳۲ درصد بوده است.

با این حال، نرخ ها در اوایل سال ۲۰۱۷ شروع به افزایش کردند و منجر به شکایت معامله گران سرمایه و مقامات از فرار سرمایه از سهام به اوراق قرضه شد.

در اقدامی جنجالی، سازمان بورس و اوراق بهادار در اسفندماه از پذیرش ITB های بیشتر در بازار سرمایه خودداری کرد و دولت تصمیم گرفت دسته جدید ITB های خود به نام «سخاب» را از طریق بانک ها بفروشد.

با این حال ماهیت غیرشفاف این فروش‌ها دوباره به سر و صدایی در بازارها منجر شد و همه چیز به سرعت در آمد، و SEO IFB را به عنوان معامله‌گر انحصاری برای ITB‌ها تعیین کرد.