پیش درآمد کنفرانس بازار فولاد ایران ۲۰۱۸

مقامات دولتی ایران و فعالان صنعت فولاد روز یکشنبه در دفتر فایننشال تریبون در تهران گرد هم آمدند تا دستور کار و چشم انداز کلی هشتمین کنفرانس بازار فولاد ایران موسوم به ISMC 2018 را تعیین کنند که قرار است در تاریخ ژانویه در پایتخت ایران برگزار شود. ۳۰-۳۱.

این رویداد معتبر سالانه توسط شرکت دنیای اقتصاد تابان، شرکت مادر فایننشال تریبون برگزار می شود.

مهدی کرباسیان، رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، از جمله مسئولانی که در جلسه روز یکشنبه حضور داشتند، می‌باشند. مشاور مصطفی موذن زاده معاون اول رئیس جمهور؛ جعفر سرقینی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت؛ رئیس صندوق توسعه ملی ایران، احمد دوست حسینی؛ حامد سلطانی نژاد، مدیر عامل بورس کالای ایران؛ مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه بهرام سبحانی؛ مدیرعامل مجتمع معدنی و صنعتی گل گهر ناصر تقی زاده؛ و مدیر عامل مجتمع معدنی و صنعتی چادرملو محمود نوریان.

سال گذشته حضور برجسته خارجی در ISMC شامل مدیر عامل گروه Sarralle اسپانیا خاویر اسکویروز بود. جیانپیترو بندتی، مدیرعامل گروه دانیلی ایتالیا؛ رئیس گروه اس ام اس آلمان، بورخارد داهمن؛ هارالد هولزگروبر، مدیر عامل شرکت INTECO اتریش؛ و Cihan 

، تحلیلگر بازار انجمن صادرکنندگان فولاد ترکیه

موضوعات آزمایشی پیشنهادی تیم دنیای اقتصاد برای رویداد ۲۰۱۸ عبارت بودند از:

• توسعه متوازن زنجیره تولید سنگ آهن و صنعت فولاد تا سال ۲۰۲۵
• حرکت به سمت تولید فولاد مرغوب با تمرکز بر صادرات
• رفع موانع تامین مالی صنعت فولاد
• تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر قیمت نهایی و ساده سازی آنها و
• بحث در مورد فرصت های ناشی از خصوصی سازی و چالش های پیش روی صنعت.

عوارض چندوجهی

صنعت فولاد ایران زاده برخی از اولین اقدامات ملی سازی در کشور پس از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ است. این صنعت به‌عنوان یک صنعت نوپا از طریق حمایت دولتی ساخته شد، تا جایی که قرار بود در یک دهه گذشته با شروع برنامه خصوصی‌سازی در مقیاس بزرگ کشور، در جهت دیگری حرکت کند.

ردپای سنگین دولت ایران در مدیریت این صنعت بارها مورد انتقاد اقتصاددانان و بازیگران بازار قرار گرفته است. برنامه خصوصی‌سازی قرار بود صنعت و بازار را به تصمیم گیرندگان مستقل تبدیل کند، اما با پایان یافتن بیشتر سهام به سازمان‌های غیرخصوصی، اوضاع به سختی تغییر کرد. تصمیمات همچنان از بالا دیکته می شوند، معمولاً برخلاف آنچه بازار بهترین فکر می کند.

بر این اساس، نقش جسورانه دولت در صنعت معمولاً مانع از آن می شود که بازیگران صنعت، به ویژه تولیدکنندگان کوچکتر و خصوصی، در فرآیند تصمیم گیری حرفی برای گفتن داشته باشند. این همان چیزی است که باعث می‌شود جلسات و رویدادهایی مانند جلسه یکشنبه فرصت‌های نادری برای صنعت برجسته و رفع کاستی‌های آن باشد.

ایران در نظر دارد تا سال ۲۰۲۵ با تامین ظرفیت فولاد خام ۵۵ میلیون تنی طبق برنامه چشم انداز ۲۰ ساله به ششمین فولادساز بزرگ جهان تبدیل شود. حدود ۶۰ درصد از هدف محقق شده است، اما استفاده از فولاد بر این اساس رشد نمی کند.

بر اساس محاسبات ما، مصرف فولاد ایران تا سال ۲۰۲۵ به کمتر از ۳۰ میلیون تن خواهد رسید، بنابراین مابقی را باید صادر کنیم. بهرام سبحانی، مدیرعامل بزرگ‌ترین فولاد مبارکه ایران، گفت: اکنون که برای صادرات ۳ میلیون تنی فعلی با این همه گرفتاری مواجه هستیم، اگر به ۲۰ تا ۲۵ میلیون تن برسد، اوضاع چگونه خواهد بود.

سبحانی با مصیبت‌ها به محدودیت‌های دولت در صادرات برای اولویت‌بندی تقاضای داخلی اشاره می‌کرد.

MSC که دو سال پیش بزرگترین صادرکننده فولاد کشور بود، در سال مالی گذشته (مارس ۲۰۱۶-۲۰۱۷) در مجموع ۱.۵۵ میلیون تن صادرات داشت که ۱۳ درصد نسبت به سال قبل کاهش داشت. روند نزولی در سال جاری نیز ادامه داشته است و MSC در صادرات از زیرمجموعه خود شرکت فولاد هرمزگان عملکرد بهتری داشته است. شرکت مادر در طول پنج ماه (۲۱ مارس تا ۲۲ اوت) ۳۶۵۰۹۹ تن را ارسال کرد که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۳ درصد کاهش داشت. این در حالی است که فروش محلی به طور پیوسته در حال افزایش است.

«صادرات فرآیندی پرهزینه و طولانی است. ما نمی‌توانیم سال‌ها فقط روی مصرف‌کنندگان یک کشور سرمایه‌گذاری کنیم و ناگهان فروش به آنها را متوقف کنیم. ما باید به بازارهایی فراتر از خود نگاه کنیم.

سبحانی همچنین از طرح فولاد ۲۰۲۵ به دلیل عدم تنوع محصول و تمرکز غیرضروری آن بر نیمه نیمه انتقاد کرد. وی با تاکید بر اینکه در آینده نزدیک تقاضای خارجی برای شمش و میلگرد وجود نخواهد داشت، خواستار ایجاد ظرفیت اضافی فولاد تخت برای تقویت رقابت پذیری صنعت شد.

احمد دوست حسینی، رئیس صندوق توسعه ملی نیز با تکرار سخنان مشابه، خاطرنشان کرد که صنعت فولاد رشد خواهد کرد و از سیاست‌های بازار آزاد بهره خواهد برد.

او گفت: “هرکسی که هر نوع ارزش افزوده ایجاد می کند، حق مالکیت بر مواد را دارد و دولت نباید با نقض این حق، هیچ سیاستی را دیکته کند.”

کارخانجات ایرانی در چهار ماهه نخست امسال (۲۱ مارس تا ۲۲ ژوئیه) ۲.۱۳ میلیون تن نیمه و ۴۱۴۰۰۰ تن محصولات نهایی فولادی صادر کردند که رشد ۶۷ درصدی و کاهش ۵۲ درصدی را در سال گذشته به ثبت رساند.

بر اساس داده های انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، تولید در این دوره نیز به ۷.۰۶ و ۶.۳۳ میلیون تن محصولات نیمه تمام و نهایی رسیده است که به ترتیب ۱۷ و ۱۰ درصد افزایش یافته است.