چرا وزارت صمت فکری برای خودروهای پرمتقاضی در سامانه یکپارچه نکرد؟ / ثبت نام کنندگان جدید، خودروی خود را زمستان ۱۴۰۴ دریافت می کنند یا تابستان ۱۴۰۵؟!

اقتصادآنلاین _ فاطمه جوادی؛ اواخر سال گذشته بود که وزارت صمت از پایان قرعه‌کشی برای خرید خودروهای کارخانه‌ای خبر داد و این را به عنوان یک دستاورد اعلام کرد. گفته شد که فروش خودرو از این به بعد از طریق سامانه یکپارچه تخصیص خودروهای داخلی انجام خواهد شد و تمام کسانی که ثبت‌نام کرده‌اند خودرو دریافت خواهند کرد و مبنای تخصیص خودرو، لیست انتظار است. 

از بیستم اسفند ماه سال گذشته، عرضه خودرو در سامانه یکپارچه آغاز و در نهایت ۹۰۰ هزار نفر از طرح جدید خودرویی استقبال کردند. 

بر اساس آمار وزارت صمت، تولید خودرو در سال ۱۴۰۱ به یک میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه رسیده و برای سال ۱۴۰۲ هم هدف تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه است و با این جهش در رشد، کمبودی برای عرضه وجود نخواهد داشت.

وزارت صمت از ابتدای آغاز این طرح گفته بود تمام کسانی که ثبت‌نام کنند به دلیل افزایش تولید، خودرو دریافت خواهند کرد، اما زمان تحویل خودرو افرادی که به سال ۱۴۰۳ افتاده است، خلاف برنامه‌های وزارت صمت را نشان می‌دهد. مشخص بود که برخی خودروها با تقاضاهای بیشتری مواجه خواهند شد و باید وزارت صمت فکری به حال این می‌کرد و وقت و سرمایه مردم را هدر نمی‌داد.  

آنطور که مدیر عملیات فروش ایران‌خودرو گفته است پرمتقاضی‌ترین محصول در سامانه یکپارچه، پژوپارس با ۲۳۲ هزار دستگاه بوده در حالی که برنامه تولید این شرکت برای این محصول بالای ۱۰۰ هزار دستگاه است. یعنی این شرکت ۱۳۲ هزار دستگاه با ثبت‌نامی‌هایی که پژوپارس می‌خواهند فاصله دارد.

همزمان با مشخص شدن زمان تحویل خودروهای انتخابی، رییس سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان طی نامه‌ای به مدیران عامل بانک‌های مرتبط درخواست کرد که حساب ۱۰۰ میلیونی بلوکه شده متقاضیان آزاد شود. 

این اتفاق در شرایطی که در آستانه استیضاح وزیر صمت هستیم، شائبه بهره‌برداری‌های سیاسی را ایجاد می‌کند، چرا که این اتفاق نه تنها برای پول‌های ۵۰۰ میلیونی بلوکه شده خودروهای وارداتی رخ نداد، بلکه زمینه سوءاستفاده بانک‌ها نیز فراهم شد و برخی بانک‌ها در پرداخت پول متقاضیان انصرافی تعلل کردند. به نظر می‌رسد آن زمان چون خبری از استیضاح وزیر صمت نبود، اراده‌ای هم مبنی بر آزادسازی سریع پول‌های بلوکه شده انصرافی‌ها و یا کسانی که مشمول طرح واردات خودرو نشده‌ بودند هم نبود. اما جالب است که برای خودروهای داخلی پول بلوکه شده همه متقاضیان با حفظ نوبت دریافت خودرو آزاد شد. 

حالا وزارت صمت بعد از مشخص شدن نتیجه ثبت‌نام‌ها و میزان متقاضیان برای هر دستگاه خودرو، فرصت ویرایشی فراهم کرده تا افراد خودروهای کم متقاضی را انتخاب کنند تا زودتر صاحب خودرو شوند، غافل از این که دارد سلیقه خود را در مدل ماشین و ظرفیت موجود به شهروندان تحمیل می‌کند. 

حتی در این بین هایما هم از گزینه‌های ویرایش در سامانه یکپارچه حذف شد که با پیگیری رسانه‌ها مشخص شد که در مرحله دوم طرح فروش سامانه یکپارچه اضافه خواهد شد. وزارت صمت نمی‌توانست این موضوعات را پیش‌بینی کند و برای تعداد ثبت‌نام خودروهای پرمتقاضی سقفی بگذارد؟ به نظر می‌رسد که وزارت صمت تصمیم داشته تا به هر نحوی متقاضیان را صاحب خودرو کند تا انتقادات از این وزارتخانه کاهش یابد! 

از سوی دیگر، متقاضیان خورو هم در این بازار آشفته که نتیجه سال‌ها سیاست‌گذاری غلط است، چاره‌ای جزء صبر کردن طولانی دو ساله و یا تن دادن به خرید خودروی غیردلخواه و یا در نهایت انصراف ندارند. 

اما نکته جالب این است که با وجود این مسائل و بی‌نظمی‌ها، وزارت صمت تصمیم دارد تا بار دیگر و در نیمه اردیبهشت ماه، ثبت نام در طرح سامانه یکپارچه عرضه خودروهای داخلی را آغاز کند. بنابراین این سوال مطرح می‌شود، افرادی که قرار است این بار در سامانه یکپارچه ثبت‌نام کنند، خودروی خود را چه زمانی دریافت خواهند کرد؛ زمستان ۱۴۰۴ یا تابستان ۱۴۰۵؟!