چشم انداز در حال تغییر

صنعت داروسازی یکی از بخش‌های امیدوارکننده اقتصاد ایران پس از تحریم است.

جذابیت آن در این واقعیت نهفته است که نه تنها بسیار سودآور است، چه در بازارهای دارویی خاص و چه در بازارهای عمومی، بلکه تقریباً هرگز با کاهش تقاضا مواجه نمی شود. رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای مراقبت‌های بهداشتی در سراسر قاره‌ها این صنعت را قادر می‌سازد تا در مقابل آشفتگی ناشی از چرخه‌های اقتصادی رونق و رکود، رشد کند.

این در حالی است که بخش‌های نفت، ساخت و ساز و معدن – سه رکن اصلی اقتصاد ایران – بیش از سهم خود فراز و نشیب داشته‌اند که به عنوان منابع پایدار رشد اقتصادی سودآور اما در عین حال غیرقابل اعتماد بوده است.

با در نظر گرفتن این مزایا، بسیاری از کشورهای اروپایی با جمعیت کم و منابع طبیعی کم، مبالغ نسبتاً زیادی را صرف تحقیق و توسعه در داروسازی می کنند.

گردش مالی صنعت داروسازی جهانی اکنون از ۱ تریلیون دلار فراتر رفته و انتظار می رود تا سال ۲۰۱۸ به ۱.۶ تریلیون دلار برسد.

اما پس از لغو تحریم‌های ایران بر سر برنامه انرژی هسته‌ای این کشور در ژانویه، چشم‌انداز تغییر کرده است. با ادغام مجدد در اقتصاد جهانی، ایران به دنبال سرمایه گذاری خارجی و فناوری تولید برای توسعه زیرساخت ها و احیای صنایع خود است.

با این هدف، سندیکای صنایع دارویی ایران قرار است دومین نمایشگاه بین المللی دارو و صنایع وابسته (ایران فارما ۲۰۱۶) را در تاریخ ۲۳ تا ۲۵ شهریور ماه در تهران برگزار کند. انتظار می‌رود این نمایشگاه صدها شرکت بزرگ را از سرتاسر جهان در اولین رویداد مهم در نوع خود پس از توافق هسته‌ای تاریخی با شش قدرت جهانی (پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به اضافه آلمان) جذب کند.

در نشست خبری که برای تشریح دستور کار نمایشگاه برگزار شد، مسئولان سندیکا وضعیت فعلی بخش دارویی ایران و همچنین کاستی‌ها و پتانسیل رشد آن را مورد بحث و بررسی قرار دادند. این نشست با حضور رسول دیناروند، رئیس سازمان غذا و دارو و عباس کبریایی زاده، رئیس سندیکای صنایع دارویی ایران، روز دوشنبه در موزه ملی تاریخ علوم پزشکی تهران برگزار شد.

 به سوی بلوغ

به گفته دیناروند، ۹۸ درصد نیاز داخلی به دارو در داخل تامین می شود. با این وجود، محصولات داخلی خارجی بیش از ۳۰ درصد از ارزش بازار داخلی را تشکیل می دهند. این صنعت بیش از نیمی از مواد خام خود را برای داروهای شیمیایی وارد می کند و در مواد اولیه بیودارویی به خود متکی است.

بر اساس اهداف تعیین شده در برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی آینده (۱۳۹۵-۱۳۹۵)، صنعت داروسازی باید حداقل ۷۵ درصد از ارزش بازار داخلی را به خود اختصاص دهد. این مقام مطمئن بود که این صنعت واقعاً می تواند به هدف دست یابد زیرا در دو سال اول برنامه نزدیک به ۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی جذب خواهد کرد.

برنامه های توسعه قوانینی هستند که توسط دولت تهیه و هر پنج سال یکبار از سال ۱۳۷۰ به تصویب مجلس می رسد. هدف اولیه این برنامه ها زمینه سازی برای تحقق اهداف توسعه اقتصادی مندرج در برنامه چشم انداز ۲۰ ساله (۱۳۸۴-۱۳۸۴) است. ۲۵).

دیناروند خاطرنشان کرد: این صنعت در نهایت باید فراتر از مرزها حرکت کند و هدف خود را برای گسترش در بازارهای جهانی قرار دهد.

به گفته کبریایی زاده، ایران فارما قرار است فرصتی برای این صنعت برای دستیابی به فناوری تولید مدرن و برون گرا شدن فراهم کند، زیرا تا کنون ۹۰ شرکت از سراسر جهان برای حضور در آن ثبت نام کرده اند که بیش از نیمی از آنها تمایل خود را برای حضور در این نمایشگاه اعلام کرده اند. فن آوری های تولید مدرن خود را به بازار عرضه کنند.

صادرات داروی ایران در سال مالی منتهی به مارس ۲۰۱۵ با ۲۰۰ میلیون دلار در اوج خود بود، در حالی که واردات بیش از یک میلیارد دلار بود.

دیناروند خاطرنشان کرد: موانع اصلی رشد جهانی این صنعت، کوچک بودن و تعداد بالای شرکت‌های دارویی داخلی و اتکای بیش از حد آنها به حمایت دولت است.

وی با تاکید بر اینکه ادغام شرکت های کوچکتر و تجمیع سرمایه آنها تنها راه رقابت در بازار سخت جهانی است، گفت: ارزش بازار دارویی ایران ۳ میلیارد دلار است و گردش مالی بزرگترین شرکت های ما بیش از ۱۰۰ میلیون دلار نیست.

با این حال، بازیگران داخلی در برابر ایده ادغام در شرکت‌های بزرگتر مقاومت می‌کنند، زیرا “آنها مایل به قبول ریسک و سرمایه‌گذاری در سرمایه‌گذاری‌های جدید نیستند.” اکثر شرکت‌های بزرگ ایران یا دولتی یا نیمه خصوصی هستند و مقامات دولتی در راس آن قرار دارند و سیاست‌ها را دیکته می‌کنند.

تنوع محصول بسیار مهم است

هانس یورگن بود، مدیر حساب جهانی M+W Group GmbH در حاشیه این کنفرانس به فایننشال تریبون گفت: مسیر پیش روی صنعت داروسازی ایران به سمت تولید داروهای خاص، یافتن جای پایی در بازارهای خارجی و سرمایه گذاری در بستر آموزش پزشکی داخلی.

M+W Group GmbH، مستقر در اشتوتگارت، یک شرکت مهندسی با فناوری پیشرفته جهانی است. این شرکت در سال ۱۹۱۲ تأسیس شد و در بیش از ۳۰ کشور فعالیت دارد. این گروه پروژه هایی را در بخش های مختلف از جمله الکترونیک، مواد شیمیایی و دارویی، انرژی و فناوری اطلاعات مدیریت می کند. طبق وب سایت شرکت، در سال مالی ۲۰۱۵، حدود ۳ میلیارد یورو با حدود ۶۰۰۰ کارمند فروش داشت.

بوده بر اهمیت بازار ایران برای صنایع آلمان تاکید کرد و گفت: “ما (آلمانی ها) باید در بازارهای جدید سرمایه گذاری کنیم، باید در خط باشیم وگرنه رهبری [صنعتی] خود را از دست می دهیم.”

به گفته بود، شرکت‌های دارویی ایرانی باید با در نظر گرفتن بازارهای دیگر کشورها تولید کنند.

این کارشناس صنعت پیشنهاد کرد که با صادرات به کشورهای منطقه شروع شود و در نهایت با ایجاد مشارکت های استراتژیک با بازیگران بزرگ اتحادیه اروپا به سمت اروپا حرکت کنیم.

شما همچنین باید وارد بازارهای تخصصی مانند بیولوژیک ها، روان سمی ها و داروهای پرقدرت شوید. آنها باید روی داروهای اختصاصی بیمار تمرکز کنند و انعطاف پذیر باشند.

این کارشناس صنعت به حضور طولانی مدت M+W در ایران قبل از اعمال تحریم ها اشاره کرد و گفت: این شرکت در اواخر دهه ۱۹۹۰ به تعدادی از شرکت های ایرانی فناوری فرآوری دارویی و به ویژه بیوتکنولوژی را ارائه داد.

برای حفظ توسعه فناوری صنعت داخلی، دولت باید بیشتر از “پلتفرم آموزشی برای آموزش مهندسان، داروسازان و شیمیدانان حمایت کند تا صنعت بتواند به خود کمک کند.”

بودد ابراز اطمینان کرد که روابط بانکی ایران و اروپا به مرور زمان از سر گرفته خواهد شد و گفت که دولتش به طور کامل از ورود آنها به بخش بهداشت و درمان ایران پس از کاهش تحریم‌های اقتصادی حمایت می‌کند.