یک شرکت معدنی از شناسایی ماده‌ای بسیار ارزشمند بر سطح ماه خبر داد
ایالات متحده و چین درگیر رقابتی برای بازگشت به ماه هستند. این دو ابرقدرت امیدوارند به ترتیب تا سال‌های ۲۰۲۸ و ۲۰۳۰ به سطح قمر زمین برسند؛ رقابتی که می‌تواند پیامدهای ژئوپلیتیکی گسترده‌ای داشته باشد.
این رقابت صرفاً برای پیشبرد درک علمی ما از نزدیک‌ترین همسایه کیهانی‌مان نیست. همانطور که مصطفی بلال، دستیار پژوهشی «مرکز مطالعات هوافضا و امنیت» مستقر در اسلام‌آباد، در یادداشتی برای اسپیس‌نیوز نوشته است، شرکت‌ها برای استخراج منابع بسیار ارزشمند از ماه سر و دست می‌شکنند.
برای مثال، ماه گذشته شرکت «بلوفورس» (Bluefors) که در زمینه سرماشناسی فعالیت می‌کند و در هلسینکی مستقر است، قراردادی با استارتاپ تجاری‌سازی فضایی «اینترلون» (Interlune) امضا کرد. طبق این قرارداد، بلوفورس با خرید حداکثر ده هزار لیتر هلیوم-۳ استخراج‌شده از ماه موافقت کرده است؛ معامله‌ای که گفته می‌شود می‌تواند ۳۰۰ میلیون دلار ارزش داشته باشد.
هلیوم-۳، ایزوتوپی پایدار از هلیوم، منبعی بسیار پرطرفدار است، زیرا می‌تواند سوخت راکتورهای هسته‌ای را چه در ماه و چه در زمین تأمین کند یا به خنک‌سازی کامپیوترهای کوانتومی کمک کند. این ماده روی زمین بسیار کمیاب است، اما به لطف بادهای خورشیدی که سطح بدون محافظ ماه را با این ذرات بمباران می‌کنند، در آنجا فراوان‌تر است و همین امر به انگیزه‌ای برای بخش خصوصی جهت رسیدن به سطح ماه تبدیل شده است.
شرکت اینترلون برای اثبات اقتصادی بودن برداشت هلیوم-۳ در ماه، وظیفه‌ی دشواری پیش رو دارد. همانطور که فوربز ماه گذشته گزارش داد، از آنجایی که این ایزوتوپ چندان فراوان نیست، ممکن است کاوشگرهای این شرکت مجبور شوند میلیون‌ها تن رِگولیت (سنگ‌پوشه) را برای برداشت مقدار کافی از آن حفر کنند. رساندن تجهیزات لازم به ماه می‌تواند هزینه‌ای نجومی داشته باشد و این کار را به یک شرط‌بندی پرخطر تبدیل کند.
اینترلون تنها شرکت فعال در این زمینه نیست. اکوسیستم کاملی از شرکت‌ها در حال برنامه‌ریزی برای استخراج منابع ماه هستند. برای نمونه، شرکت «بلو اوریجین» (Blue Origin) جف بزوس در اواخر ماه گذشته قراردادی را برای نقشه‌برداری منابعی از جمله هلیوم-۳ و یخ‌آب از مدار، «ارزیابی آن‌ها روی سطح و بهره‌برداری درجا از آن‌ها» امضا کرد.
بلال نوشت: «علاوه بر هلیوم-۳، یخ‌آب در ماه نیز یک منبع حیاتی است، زیرا می‌توان آن را به آب آشامیدنی، اکسیژن و سوخت موشک تبدیل کرد. بنابراین، با وجود مشکلات فنی و موانع بزرگ، ترکیبی از منافع خصوصی و دولتی در حال پیشبرد تجاری‌سازی استخراج از ماه هستند.»
منابعی مانند هلیوم-۳ می‌توانند به کشورها اجازه دهند حضور دائمی‌تری در قمر طبیعی زمین برقرار کنند؛ موضوعی که به عقیده کارشناسان می‌تواند برنده مسابقه فضایی کنونی را مشخص کند. برای نمونه، پایگاه‌های مستقر در ماه نمی‌توانند کاملاً به پنل‌های خورشیدی متکی باشند، زیرا شب در ماه دو هفته زمینی طول می‌کشد و این امر استفاده از انرژی هسته‌ای را در آنجا سودآورتر می‌کند.
بلال نوشت: «به همین دلیل، اولین کشوری که به یک منبع انرژی هسته‌ای در ماه دست یابد، در واقع می‌تواند به دلایل ایمنی یک «منطقه ممنوعه» را به‌طور عملی، اگر نه قانونی، ایجاد کند و بدین ترتیب، برای محیط حقوقی عملیات‌های ماه که بازیگران بعدی در آن فعالیت خواهند کرد، رویه‌ای جدید تعیین نماید.»
در حالی که شرکت‌ها از هم‌اکنون در حال امضای قراردادهایی برای استخراج و فروش منابع بالقوه ارزشمند در ماه هستند، پرسش‌های بسیاری همچنان باقی است. برای نمونه، ایجاد یک اقتصاد در مدار ماه، آن‌طور که ناسا پیش‌بینی کرده، آشکارا سال‌ها با واقعیت فاصله دارد—اگر اصلاً عملی باشد—و شرکت‌هایی مانند اسپیس‌ایکس تازه در حال توسعه روش‌های حمل‌ونقل چندبارمصرفی هستند که بتوانند به‌طور قابل‌اطمینان این شکاف میان دو جهان را پر کنند.
ما حتی به‌طور دقیق نمی‌دانیم چه مقدار هلیوم-۳ در ماه وجود دارد، چه رسد به اینکه چگونه می‌توان از آن به‌عنوان یک منبع انرژی قابل‌اتکا در قالب راکتورهای همجوشی استفاده کرد؛ مفهومی که با وجود دهه‌ها پژوهش، همچنان بسیار دور از دسترس باقی مانده است.
با این حال، اینترلون امیدوار است سال آینده یک دوربین چندطیفی را به‌عنوان بخشی از ماه‌نشین «گریفین-۱» شرکت آستروباتیک به سطح ماه بفرستد تا غلظت هلیوم-۳ را در رگولیت تخمین بزند—به این امید که به تب طلا در ماه شتاب بخشد.
بیشتر درباره منابع ماه: دانشمندان می‌گویند بیش از یک تریلیون دلار پلاتین در دهانه‌های ماه در انتظار استخراج است