سهم دریافت‌کنندگان حداقل دستمزد در اروپا – از بالاترین تا پایین‌ترین
نوشته سروت یانتما
سهم کارگرانی که حداقل دستمزد دریافت می‌کنند در سراسر اروپا به‌طرز قابل‌توجهی متفاوت است. کمیسیون اروپا از پرداخت منصفانه و کافی برای تضمین سطح معیشتی شرافتمندانه حمایت می‌کند.
یوروستات می‌افسرَد که حدود ۱۳ میلیون کارگر در ۲۱ کشور اتحادیه اروپا حداقل دستمزد یا کمتر دریافت می‌کنند. کمیسیون اروپا به‌صورت فعال از حداقل دستمزدهای منصفانه و کافی حمایت می‌کند تا سطح معیشتی شرافتمندانه‌ای برای تمام کارگران تضمین شود.
اما کدام کشورها بیشترین سهم کارگرانی که حداقل دستمزد دریافت می‌کنند دارند و در کجا این کارگران بیشترین قدرت خرید را دارند؟
یوروستات برآورد می‌کند که در سال ۲۰۲۲، سهم کارمندانی که کمتر از ۱۰۵٪ حداقل دستمزد دریافت می‌کردند، از ۲٫۶٪ در جمهوری چک تا ۱۳٫۰٪ در بلغارستان متغیر بوده است.
از آن‌جا که مفهوم درآمد در تعریف حداقل دستمزد و در نظرسنجی درآمد متفاوت است، یوروستات آستانهٔ ۱۰۵٪ حداقل دستمزد (یعنی افزایشی ۵٪) را برای تقریب سهم دریافت‌کنندگان حداقل دستمزد تعیین کرده است.
اگرچه این داده‌ها وضعیت سال ۲۰۲۲ را نشان می‌دهند، تنها در اواخر سال ۲۰۲۵ منتشر شدند؛ چرا که یوروستات این برآوردها را هر چهار سال یک‌بار منتشر می‌کند تا روندهای طولانی‌مدت را پیگیری و تصویر واضح‌تری از وضعیت ارائه دهد.
حداقل یک‌نفر از هر ده کارگر در هفت کشور اتحادیه اروپا
سهم کارگرانی که حداقل دستمزد یا کمتر دریافت می‌کنند، در هفت کشور اتحادیه اروپا ۱۰٪ یا بالاتر است. به‌جز بلغارستان که در صدر قرار دارد، این کشورها شامل فرانسه (۱۲٫۷٪)، اسلوونی (۱۲٫۶٪)، رومانی (۱۰٫۵٪)، یونان (۱۰٫۲٪)، لهستان (۱۰٫۱٪) و مجارستان (۱۰٪) می‌شوند.
در سمت دیگر مقیاس، جمهوری چک (۲٫۶٪)، پرتغال (۳٫۱٪)، استونی (۳٫۳٪)، هلند (۳٫۵٪)، مالته (۳٫۵٪) و اسپانیا (۳٫۶٪) کم‌ترین نسبت‌ها را ثبت کرده‌اند — همه زیر ۴٪.
در میان بزرگ‌ترین اقتصادهای اروپا، فرانسه بالاترین سهم دریافت‌کنندگان حداقل دستمزد (۱۲٫۷٪) را دارد؛ در مقایسه با آلمان (۸٪)، انگلستان (۶٫۵٪) و اسپانیا (۳٫۶٪).
به گفتهٔ OECD، مذاکرهٔ جمعی نقش کلیدی در شکل‌گیری این ارقام ایفا می‌کند.
دکتر استفانو فیلاورو از دانشگاه ساپینزا رم به Euronews Business گفت: «کشورهایی که نهادهای کارگری قوی‌تر و توافق‌نامه‌های جمعی دارند، کمتر شاهد موارد پرداخت کمتر از حداقل دستمزد به کارگران هستند.»
او افزود که اقتصادهای پیشرفته با بخش‌های پرمهارت و پردرآمد بیشتر، تمایل دارند تعداد کارگران کم‌دستمزد کمتری داشته باشند؛ در حالی که بازرسی‌های کارگری ضعیف و مجازات‌های محدود برای عدم‌تبعیت، اغلب باعث می‌شود که عدم پرداخت کافی ادامه یابد.
در ایتالیا، اتریش، سوئد، دانمارک یا فنلاند حداقل دستمزد قانونی وجود ندارد.
ترکیه به‌عنوان یک استثنا برجسته شناخته می‌شود
ترکیه همچنان به‌عنوان یک استثنا باقی مانده است و سهم بسیار بالاتری از کارگرانی که بر حداقل دستمزد یا کمتر است دارد. کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری پیشرو ترکیه (DİSK) گزارش می‌دهد که ۳۷٫۵٪ از کارگران ترکیه در سال ۲۰۲۲ حداقل دستمزد یا کمتر دریافت کرده‌اند.
داده‌های مربوط به انگلستان و ترکیه از منابع ملی استخراج شده‌اند نه از یوروستات، بنابراین به‌صورت مستقیم با ارقام اتحادیه اروپا قابل مقایسه نیستند.
در اواسط دههٔ ۲۰۱۰، یوروستات برآورد کرد که حدود ۴۳٪ از کارگران ترکیه حداقل دستمزد دریافت می‌کردند؛ ارقام مشابهی نیز در سال ۲۰۲۰ گزارش شد.
دیسک در بیانیه‌ای به تاریخ اکتبر ۲۰۲۵ اظهار کرد: «در ترکیه، حداقل دستمزد دیگر به‌عنوان حد زیرین عمل نمی‌کند و به دستمزد متوسط تبدیل شده است.» او افزود: «با فشار مستمر بر حقوق اتحادیه‌های کارگری، میلیون‌ها کارگر مجبورند با حداقل دستمزدی که حوالی آن است، زندگی کنند.»
چند نفر حداقل دستمزد دریافت می‌کنند؟
به‌نظر OECD تعیین دقیق تعداد دریافت‌کنندگان حداقل دستمزد دشوار است و اغلب بین منابع داده‌ای متفاوت است. یوروستات برآوردهای خود را ارائه می‌دهد، اما شرکت‌های کوچک غالباً حذف می‌شوند؛ به این معنی که عدد واقعی احتمالاً بالاتر است.
با استفاده از داده‌های ۲۰۲۲، فرانسه بیشترین تعداد دریافت‌کنندگان حداقل دستمزد در سال ۲۰۲۴ را داشته است — حدود ۳٫۵ میلیون نفر — و پس از آن آلمان با ۳٫۲ میلیون نفر قرار دارد.
در ۲۱ کشور اتحادیه اروپا، مجموع این اعداد به ۱۲٫۸ میلیون نفر رسیده است. انگلستان حدود ۱٫۹ میلیون نفر داشته است، در حالی که ترکیه ۱۱٫۲ میلیون نفر را ثبت کرده است — چیزی که تنها ۱٫۶ میلیون نفر کمتر از مجموع ۲۱ کشور عضو اتحادیه اروپا است.
حداقل دستمزد و نابرابری درآمد
گزارش «تأثیر حداقل دستمزدها بر نابرابری درآمد در اتحادیه اروپا» که توسط مرکز تحقیقات مشترک کمیسیون منتشر شد، اشاره دارد که سیاست‌های حداقل دستمزد بر توزیع درآمد ملی در کشورهای اتحادیه اروپا تأثیر می‌گذارند و به این ترتیب پتانسیل تأثیر بر توزیع درآمد در کل جمعیت اتحادیه را دارند.
قدرت خرید حداقل دستمزد در سراسر اروپا به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است. پنج کشوری که بالاترین حداقل دستمزد را بر پایهٔ استانداردهای توان خرید (PPS) دارند، عبارتند از لوکزامبورگ (۲٬۰۳۵)، آلمان (۱٬۹۸۹)، هلند (۱٬۹۳۷)، بلژیک (۱٬۸۱۲) و ایرلند (۱٬۶۵۳).
پایین‌ترین ارقام در استونی (۸۸۶)، لتونی (۹۰۵)، بلغارستان (۹۲۲)، جمهوری چک (۹۳۶) و اسلواکی (۹۶۳) ثبت شده‌اند.
کشورهای نامزد اتحادیه اروپا، مقدونیه شمالی (۱٬۰۶۹)، ترکیه (۱٬۰۶۲) و مونته‌نگرو (۱٬۰۵۸) دارای حداقل دستمزدهای بالاتری بر پایهٔ PPS نسبت به برخی از کشورهای عضو اتحادیه هستند.
در اکتبر ۲۰۲۲، کمیسیون اروپا یک مصوبه دربارهٔ حداقل دستمزدهای کافی در اتحادیه اروپا تصویب کرد؛ هدف آن اطمینان از کافی بودن درآمد کارگران برای تأمین سطح معیشتی شرافتمندانه در سراسر اتحادیه بود.