آفریقای جنوبی میزبان گروه ۲۰؛ تنش‌ها با آمریکا در بحبوحه تحریم بالا گرفت
ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی — بزرگترین اقتصاد جهان، غایب بزرگ نشست ۲۰ کشور ثروتمند جهان در آخر این هفته خواهد بود، زیرا ایالات متحده نشست سران گروه ۲۰ به میزبانی آفریقای جنوبی را تحریم کرده است.
دولت ترامپ به دلیل ادعاهای نادرست نژادی و آنچه دستور کار «تنوع، برابری و شمول» (DEI) اجلاس می‌داند، این رویداد را نادیده گرفته است. ترامپ از زمان بازگشت به قدرت، دولت آفریقای جنوبی را به مصادره زمین‌های سفیدپوستان و صدور مجوز برای کشتار آفریکانرهای سفیدپوست متهم کرده است.
ترامپ اوایل این ماه گفت: «می‌دانید که ما در آفریقای جنوبی نشست گروه ۲۰ را داریم، آفریقای جنوبی دیگر اصلاً نباید عضو این گروه‌ها باشد، چون اتفاقی که آنجا افتاده، بد است.»
دولت آفریقای جنوبی بارها تلاش کرده است تا اطلاعات درست را در اختیار دولت آمریکا قرار دهد، اما بی‌فایده بوده است.
رامافوسا خونسردی خود را حفظ کرده و این هفته کم‌حرف بود و گفت: «غیبت آن‌ها به ضرر خودشان است.»
با این حال، این یک ضربه بزرگ برای آفریقای جنوبی در صحنه جهانی است.
خاویر میلی، رئیس‌جمهور آرژانتین، برای اعلام همبستگی با ترامپ اعلام کرد که در این نشست شرکت نخواهد کرد.
شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین و رهبر دومین اقتصاد بزرگ جهان نیز در این نشست حضور ندارد؛ البته غیبت او به معنای بی‌احترامی نیست، چرا که او این روزها سفرهای خارجی زیادی انجام نمی‌دهد. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نیز به دلیل حکم بازداشت دیوان کیفری بین‌المللی به خاطر جنگ در اوکراین، نمی‌تواند در این نشست شرکت کند.
ویلیام گومد، دانشیار دانشگاه ویتواترسرند ژوهانسبورگ، می‌گوید که این جنجال‌ها نشانه دوران کنونی است.
گومد به NPR گفت: «این نمادی از وضعیت از هم گسیخته جهانی است که در آن به سر می‌بریم… این تقریباً یک اجلاس جایگزین بدون حضور چین و آمریکاست.»
موضوعات این اجلاس یعنی «همبستگی، برابری و پایداری» برای دولت ایالات متحده ناخوشایند است و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، گفته است که آفریقای جنوبی در حال ترویج دستور کار «DEI و تغییرات اقلیمی» است.
با این حال، سایر کشورهایی که رهبرانشان در این نشست شرکت می‌کنند، مانند آلمان، از این موضوع استقبال کرده‌اند.
عمیق‌تر شدن اختلافات با آمریکا
هم‌زمان با ورود رهبران خارجی مانند کیر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، به آفریقای جنوبی در روز جمعه، اختلافات میان آمریکا و آفریقای جنوبی عمیق‌تر شد. رامافوسا اعلام کرد که آمریکا در لحظات آخر درخواست فرستادن هیئتی را مطرح کرده است.
او گفت: «ما از سوی ایالات متحده یادداشتی دریافت کرده‌ایم… مبنی بر تغییر عقیده آن‌ها درباره شرکت در اجلاس به هر شکل ممکن. ما هنوز باید با آن‌ها درباره معنای این مشارکت در لحظه آخر گفتگو کنیم.»
با این حال، رهبر آفریقای جنوبی افزود: «ایالات متحده به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان، باید اینجا باشد، بنابراین خوشحال‌کننده است که تغییری در رویکردشان ایجاد شده است.»
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، با عصبانیت پاسخ داد.
او گفت: «ایالات متحده در مذاکرات رسمی گروه ۲۰ در آفریقای جنوبی شرکت نمی‌کند. من دیدم که رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی علیه ایالات متحده و رئیس‌جمهور آن حرف‌هایی زد و این لحن قابل قبول نیست.»
او گفت از آنجا که آمریکا ریاست دوره‌ای گروه ۲۰ را از آفریقای جنوبی تحویل می‌گیرد، کاردار سفارت – که یک مقام رده‌پایین محسوب می‌شود – برای تحویل نمادین ریاست حضور خواهد داشت.
اما سخنگوی رامافوسا در شبکه X نوشت: «رئیس‌جمهور ریاست را به یک کاردار تحویل نخواهد داد.»
یکی از پرسش‌های بزرگ این است که آیا اجلاس روز یکشنبه با یک بیانیه مشترک از سوی کشورهای حاضر به پایان خواهد رسید یا خیر؛ بیانیه‌ای که بعید است آمریکا آن را امضا کند.
تنش‌های داخلی
علاوه بر کشمکش‌های ژئوپلیتیکی، این اجلاس در داخل آفریقای جنوبی نیز با نارضایتی‌هایی همراه بوده است.
ساکنان ژوهانسبورگ شکایت دارند که شهر فقط برای مهمانان خارجی پاک‌سازی می‌شود، در حالی که سال‌هاست از زیرساخت‌های فرسوده و کمبود مزمن برق و آب رنج می‌برند.
رِدی تلابی، روزنامه‌نگار، در پادکست محبوب خود گفت: «بله، دارند شهر را درست می‌کنند، چراغ‌های راهنمایی کار می‌کنند… چمن‌ها کوتاه شده، همه این‌ها برای چیست؟ گروه ۲۰… شما برای بازدیدکنندگان خودنمایی می‌کنید اما برای مردمی که در این شهر زندگی می‌کنند هیچ احترامی قائل نیستید.»
روز جمعه و پیش از آغاز اجلاس، هزاران زن با لباس‌های سیاه، روز اقدام علیه خشونت مبتنی بر جنسیت را گرامی داشتند. آن‌ها از رفتن به سر کار خودداری کردند و با دراز کشیدن در پارک‌ها و محوطه‌های دانشگاهی به صورت مسالمت‌آمیز اعتراض کردند.
گروه سازمان‌دهنده این رویداد، «زنان برای تغییر»، می‌گوید که می‌خواستند هم‌زمان با برگزاری گروه ۲۰، توجه‌ها را به نرخ بالای زن‌کشی و خشونت در آفریقای جنوبی جلب کنند.
در این میان، جنگ بیلبوردها نیز به راه افتاده است.
دلیل ترامپ برای تحریم اجلاس، روابط نژادی در آفریقای جنوبی را در کانون توجه قرار داده و آفریکانرها واکنش‌های متفاوتی نشان داده‌اند.
یک گروه راست‌گرای حقوق آفریکانرها که با ترامپ در مورد آزار و اذیت سفیدپوستان موافق است، بیلبوردهای بزرگی نصب کرده و به نمایندگان گروه ۲۰ به «کشوری با بیشترین قوانین نژادی در جهان» خوشامد گفته است – اشاره‌ای به قوانین تبعیض مثبت.
در پاسخ، یک انجمن مترقی آفریکانر کمپین خود را به راه انداخته و بیلبوردهایی با تصویری از تیم محبوب راگبی کشور، اسپرینگ‌باکس، نصب کرده است. در این عکس، دو بازیکن سفیدپوست آفریکانر با لبخند، کاپیتان سیاه‌پوست خود، سیا کولیسی، را بر دوش گرفته‌اند.
شعار کنایه‌آمیز روی این بیلبورد این است: «اتفاقات وحشتناکی در آفریقای جنوبی در حال رخ دادن است.»