هدف ایران تبدیل شدن به هاب منطقه ای ترانزیت هوایی

در ماه فوریه، بلافاصله پس از اجرای توافق هسته‌ای که به عنوان برنامه جامع اقدام مشترک لقب گرفت، ایران سفارش خرید ده‌ها هواپیمای جت دوربرد اروپایی را برای تجدید ناوگان هوایی تجاری خود داد. .

این کشور اعلام کرد که قصد دارد ۲۷ میلیارد دلار در ناوگان هواپیمایی که قادر به مقابله با ابر شرکت های هواپیمایی منطقه باشد، سرمایه گذاری کند.

به گزارش رویترز، مقامات هوایی و تحلیلگران گفتند که این سفارشات که شامل ایرباس A380، بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان می شد، تهران را به عنوان یک مرکز حمل و نقل طولانی مدت بالقوه بین شرق و غرب برای قطب های منطقه ای رقیب مانند دبی قرار داد.

در مقاله ای که اخیرا در اندیشکده اوراسیا ریویو مستقر در ایالات متحده منتشر شده، آمده است که ناظران گفتند که این یک هشدار سیاسی به همسایگان ایران فرستاده است که خروج جمهوری اسلامی از انزوا را نادیده نگیرند.

در زیر متن کامل آمده است:

مقامات ایرانی آشکارا خواستار احیای موقعیت تاریخی کشور به عنوان مرکز ارتباطات در منطقه شده‌اند، تاکیدی که در گذشته یادآور موضع ایران در پس گرفتن سهم قبل از تحریم‌ها از بازارهای نفت است.

به نظر می رسید مسیر ایران به سمت خرید، مسیری با اما و اگرهای فراوان است. با این حال، وزارت خزانه‌داری آمریکا اخیراً کنترل ایران را با وجود چند ماه تأخیر کاهش داد و به تهران اجازه داد خریدهای توافق شده را حتی از بوئینگ نهایی کند.

 از سرگیری پروازهای خطوط هوایی بین‌المللی

تعدادی از خطوط هوایی بین‌المللی نیز به امید بهره‌برداری از فرصت‌های فزاینده در کشور پس از لغو اخیر تحریم‌ها، برای از سرگیری پروازها به ایران عجله دارند.

هفته گذشته، KLM پروازهای آمستردام به تهران را پس از سه سال توقف از سر گرفت. از سرگیری، بخشی از برنامه بازگشت ایرفرانس-KLM، شامل چهار پرواز رفت و برگشت در هفته است. پروازهای پاریس-تهران نیز خیلی زودتر از موعد مقرر در ژانویه از سر گرفته شده است.

بریتیش ایرویز نیز از ماه جولای پروازهای مستقیم خود به تهران پایتخت ایران را از سر گرفته است. در اول سپتامبر، این ایرلاین سرانجام پس از چهار سال به ایران بازگشت. بریتیش ایرویز در بیانیه ای که در همین رابطه منتشر کرد، گفت: «خدمات جدید شش بار در هفته… چشم اندازهای جدید و هیجان انگیزی را برای ایران به عنوان یک مقصد گردشگری به لطف میراث و فرهنگ غنی، معماری منحصر به فرد، و غذاها و غذاهای خوشمزه در سطح جهانی باز می کند.» روز این شرکت هواپیمایی از زمستان به پروازهای روزانه خواهد رفت.

شرکت هواپیمایی آلمانی لوفت هانزا نیز اعلام کرده است که آماده افزایش پروازها به تهران و سایر شهرهای ایران است. فرودگاه بین‌المللی امام خمینی می‌گوید اکنون میزبان ۵۷ شرکت هواپیمایی داخلی و خارجی است.

انتظار می‌رود جدای از افزایش درآمدهای گردشگری و ترانزیتی ایران، از سرگیری پروازهای اروپایی خبر خوبی برای مهاجران این کشور باشد که مجبور به سفر به ترکیه، امارات و قطر شده‌اند.

غیر اروپایی ها نیز به آن می پیوندند. ماه گذشته تای ایرویز اولین فرود خود را در تهران جشن گرفت. طبق گزارش ها، ایر آسیا پروازهای مستقیم به تهران را نیز از سر گرفت. خطوط هوایی مالزی اولین بار در تهران نیست، زیرا این مسیر برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ معرفی شد. با این حال، این مسیر در سال ۲۰۱۲ به دلیل شرایط چالش برانگیز اقتصادی و تجاری ایران در نتیجه تحریم های اعمال شده توسط ایالات متحده متوقف شد.

بنیامین اسماعیل، مدیرعامل ایرآسیا گفت: لغو اخیر تحریم‌ها چشم‌اندازهای هیجان‌انگیزی را برای ایران به عنوان یک مقصد گردشگری باز می‌کند.

صنعت هوانوردی ایران دغدغه های خاص خود را دارد. هواپیماهای داخلی نگرانند که نتوانند با غول های بین المللی رقابت کنند. با این حال، این بدان معنا نیست که آنها از تصویر خارج خواهند شد.

مقصود اسعدی سلمانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران، می‌گوید: «هزینه اصلی شرکت‌های هواپیمایی داخلی کمتر از رقبای خارجی است و این به آنها فضای بیشتری برای مانور می‌دهد». با این حال او به هفته نامه ایرانی تجارت فردا می گوید که قیمت ها در اولویت دوم مسافران است.

وی گفت: «هرچه کیفیت خدمات بیشتر بهبود یابد، احتمال بیشتری وجود دارد که خطوط هوایی ایران سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهد.

 چشم‌انداز سرمایه‌گذاری مشترک

کارشناسان می گویند که هواپیماهای مسافربری ایرانی از نظر کیفیت ده ها سال از رقبای منطقه عقب هستند. اما به نظر می رسد سهم داخلی آنها در خطر نباشد. اسعدی سلمانی گفت: «مقررات ایران شرکت‌های هواپیمایی خارجی را از دخالت در پروازهای داخلی منع می‌کند و آنها را مجبور به استفاده از تسهیلات ارائه شده توسط شماره‌های مقابل ایرانی می‌کند.

با توجه به کاهش جهانی تقاضا، چشم انداز سرمایه گذاری مشترک بین طرف های ایرانی و رقبای خارجی نیز اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.

اسعدی سلمانی اشاره می کند که طرف های خارجی می توانند با شرکای ایرانی همکاری کنند تا هزینه های خود را کاهش دهند و در ازای آن به آنها کمک کنند خدمات بهتری ارائه دهند.

با این حال، هواپیماهای ایرانی برای نوسازی ناوگان و زیرساخت های خود به تزریق مالی از سوی دولت و بانک ها چشم دوخته اند. اسعدی سلمانی می‌گوید مجلس باید برای تامین اعتبار از صندوق توسعه ملی ورود کند.

اگر زیرساخت‌های ضعیف و عدم اطمینان در روابط با غرب و چالش‌های اقتصادی را کنار بگذاریم، ایران باید با مسائل فرهنگی نیز مواجه شود. داستان بازگشت ایرفرانس می تواند روشنگر باشد.

بازگشت ایرفرانس پس از درگیری صورت گرفت که در آن پرسنل زن شرکت هواپیمایی به قوانین ایران مبنی بر الزام پوشش اسلامی در زمانی که در هواپیما نیستند، اعتراض کردند. راه حل ایرفرانس این بود که به کارکنان زن معترض اجازه داد تا از کار کردن در مسیر خودداری کنند.

طبق گزارش فایننشال تایمز، ایرفرانس همچنین قصد دارد در پروازهای سه بار در هفته خود الکل ارائه دهد. این ممکن است اعتراض محافل ارتدوکس تهران را نیز به دنبال داشته باشد.

دومین اقتصاد بزرگ خاورمیانه، ایران، به عنوان یکی از بهترین بازارهای نوظهور برای غرب در نظر گرفته می شود.

دولت حسن روحانی، رئیس‌جمهور، همچنین برای رونق اقتصاد خود تلاش کرده است تا صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب کند.

چشم‌اندازی که دولت برای ایران پس از تحریم نشان می‌دهد امیدوارکننده است، اما زمان می‌برد تا ببینیم آیا فشارهای خارجی و داخلی به دولت اجازه می‌دهد این چشم‌انداز را محقق کند.