واگن‌پارس، باز هم مجوز واردات! باز هم توقف یک خط تولید!

محصولات ریلی از محصولات مورد نیاز کشور و البته از محصولاتی هستند که ساخت آنها بسیار هزینه‌بر است و واگن پارس به عنوان یکی از غول‌های صنعتی خاورمیانه از سال ۶۳ ساخت این محصولات را برای رفع نیاز کشور به واردات، آغاز کرده است.

گرچه این غول صنعتی با وجود توانایی‌ها و کارنامه پربارش نتوانست در سال‌هایی در مقابل مشکلاتی همچون واردات بی‌رویه لوکوموتیو و واگن‌های نو و دست دوم! که به نوعی زمینه ساز بیشتر مشکلات بعدی بود، تاب بیاورد و چرخ او از کار ایستاد و با اعتراضات متعدد کارگری و بدهی های عظیم انباشته مواجه شد و … ولی بالاخره در سال ۹۹ پس از بیش از ۱۰ سال تحمل این شرایط، با واگذاری این صنعت به مپنا اتفاقات خوبی در این شرکت رقم خورد.

واگن پارس سال ۱۴۰۱ را با قدرت و هدف‌گذاری مشخص آغاز کرد و سوم خرداد نیز آیین رونمایی و تحویل ۷۴ دستگاه واگن باری، مسافری و لوکوموتیو با حضور نماینده ولی فقیه در استان و استاندار مرکزی انجام شد و ملانژاد مدیرعامل واگن پارس در این مراسم اعلام کرد: با تلاش مجموعه مدیریتی و پرسنل شرکت، امروز از ظرفیت تولید ۱۰۰ دستگاه در ماه فراتر رفته‌ایم و ماهانه ۱۰۵ دستگاه واگن تولید می‌کنیم و البته هدف‌گذاری شده است که ماهانه به تولید ۱۲۰ دستگاه دست یابیم که قطعا این امر در سال جاری محقق می‌شود.

وی تصریح کرد: قیمت تولیدات داخلی شرکت به مراتب از محصولات تولیدی در جهان ارزان‌تر است، امروز قیمت واگن باری، مسافری شرکت واگن پارس اراک از واگن های چینی ارزان‌تر است و حتی لوکوموتیو تولیدی شرکت قادر به رقابت با نمونه‌های خارجی است.

ملانژاد یادآوری کرد که، هر یک واگن تولیدی در کشور نسبت به واردات، بالغ بر ۷۵ هزار یورو و یک واگن مسافری نیز حدود ۶۰۰ هزار یورو صرفه جویی ارزی دارد، واردات لوکوموتیو به صورت کامل از برنامه دولت خارج شده است که این امر حاصل پیگیری تیم مدیریتی شرکت و استان است و قطعا باید از ظرفیت واگن پارس در این عرصه استفاده کرد.

اما مدتی بعد خبری آمد مبنی بر اینکه، متاسفانه توقف واردات لوکوموتیو آنچنان که واگن پارس امید داشت ادامه نیافته و قصه واردات پس از مدتی از سر گرفته شده است. چنانکه  دکتر خدائیان رییس سازمان بازرسی کل کشور نیز ۱۶ شهریور امسال در حاشیه بازدید از شرکت واگن پارس مپنا در اراک، معضل واردات واگن و لوکوموتیو را تایید کرد و گفت: یکی از مشکلات شرکت واگن پارس این است که مسئولان وزارت راه و شهرسازی باید از قبل نیازهای خود را به این شرکت که ظرفیت تولید لوکوموتیو را دارد سفارش دهند، اما متاسفانه به موقع سفارش نمی‌دهند و تقاضای واردات لوکوموتیو را به دولت می‌دهند، در حالی که اگر به موقع ثبت سفارش کنند، واگن پارس توان و ظرفیت تولید لوکوموتیو را دارد، هم‌چنین شرکت در عرصه تولید واگن نیز بسیار توانمند است، اما بعضا شاهد واردات واگن هستیم که این امر خلاف قانون است چراکه قانون حمایت از تولید اجازه نمی دهد کالایی که توان ساخت آن در کشور وجود دارد، وارد شود. سازمان حتما به موضوع ورود می کند و اگر خلاف قانون عمل شده باشد متخلفان به مراجع ذیصلاح معرفی می شوند.

منصوری معاون اجرایی رئیس جمهور نیز ۲۲ بهمن در سفر به اراک در حاشیه بازدید از واگن پارس، با اشاره به گلایه های موجود از سوی این مجموعه صنعتی نسبت به موضوع واردات لوکوموتیو و واگن بیان کرد: مقرر شد این مهم در هیئت دولت مطرح شود، امروز نیز در این بازدید دو محصول شامل اولین سری از واگن های مسافری ۵ ستاره و واگن باری ۲۶ متری با قابلیت حمل کانتینرهای ۲۰ فوت وارد چرخه تولید شد که در صنایع ریلی و بندری بسیار قابل استفاده و نیاز کشور است.

معاون اجرایی رئیس جمهوری افزود: زمانی که مجموعه های توانمندی همچون واگن پارس وجود دارد باید به اجرای سیاست حمایت از تولید داخل کمک شود و این مجموعه ها به حداکثر ظرفیت تولیدی خود برسند، سیاست دولت مردمی نیز همین است که با نهایت توان از صنایع داخلی حمایت شود. اینجا محل تجمع ظرفیت مهندسی و نیروهای نخبه جوان انقلابی داخل کشور و هم افزایی کارگران است و فعال شدن کامل این مجموعه می تواند از خروج ارز از کشور جلوگیری کند.

وی تاکید کرد: صنعت ریلی نیز جزو صنایع راهبردی کشور است که دولت به این موضوع توجه دارد و پیگیری می شود که حمایت همه جانبه از این مجموعه اتفاق بیفتد.

این‌که سازمان بازرسی کل کشور و هیات دولت تاکنون در این خصوص چه کرده اند سوال مهمی است، اما آنچه در حال حاضر اتفاق افتاده صدور مجدد مجوز واردات لوکوموتیو است و وقتی این مسئله عجیب تر می‌شود که بدانیم آنچه وارد می‌شود علاوه بر لوکوموتیوهای نو، محصول دست دوم نیز هست! در حالی که اگر کشور به محصول دست دوم هم راضی شده می‌توانست تعمیر لوکوموتیوهای نیازمند تعمیر موجود در کشور را به واگن پارس واگذار کند تا هم چرخ این صنعت از کار نیفتد و هم میلیون ها دلار ارز برای خرید یک محصول از کیفیت افتاده، از کشور خارج نشود.

در سفر اخیر رئیس قوه قضائیه به استان مرکزی، حجت الاسلام مصدق معاون اول قوه قضائیه در خصوص واردات لوکوموتیو و ورود قوه قضائیه به این امر به ایسنا گفت: این مسئله ممکن است در جلسات اقتصاد مقاومتی قوه قضائیه مطرح شود، اگر مطرح شود، حتما از صنایع داخلی حمایت می کنیم و در راستای ایجاد اشتغال و سرمایه گذاری در تولید لوکوموتیو حتما از صنایع اراک حمایت خواهیم داشت.

گرچه مسئولان در بخش‌های مختلف اعم از دولت و قوه قضائیه و حتی نمایندگان مجلس از حمایت از چرخش چرخ تولید در واگن پارس و دیگر صنایع سخن می گویند اما کابوس واردات بی‌رویه که بیش از ۱۰ سال است بسیاری از صنایع سنگین از جمله واگن پارس را در خواب و بیداری دنبال می کند، همچنان ادامه دارد، البته خوشبختانه اوضاع تولید واگن در واگن پارس خوب است، اما آنچنان که مدیرعامل واگن پارس می گوید اخیرا اعطای مجوز واردات لوکوموتیو، دوباره یکی از خطوط تولیدی این شرکت را با چالش مواجه کرده، به گونه ای که صدور این مجوز در آستانه عقد قرارداد ساخت لوکوموتیو، سفارش دهندگان بالقوه را از انعقاد قرارداد منصرف کرده و خط تولید این محصول در این شرکت از حرکت ایستاده است، در نتیجه کارگرانی که در این خط فعال بوده اند حالا کاری برای انجام دادن ندارند، چون به لطف واردات جدید، قراردادی منعقد نشده و دیگر سفارشی در کار نیست.

البته محسن کوشش تبار معاون اقتصادی وزیر کشور روز ۱۶ اسفند در سفر به اراک در این مورد سخنانی گفت که باعث موضع گیری واگن پارس شد.

وی در خصوص واگن پارس و واردات لوکوموتیو با اشاره به سیاست حمایت از تولید در دولت افزود: واردات لوکوموتیو نافی حمایت از تولید نیست. نمی‌توان فرصت‌های کوتاه مدت را از دست داد و تلاش بر این است که فرصت های حوزه تولید و سرمایه گذاری را از دست ندهیم اما جلوی تولید نیز گرفته نمی شود.

کوشش تبار خاطرنشان کرد: قرارداد واگن پارس بر قوت خود باقی است و واردات به این جهت است که فرصت سرمایه گذاری هدر نرود و چرخه حفظ و کامل شده و خلاءهای موجود پر شود.

وی تاکید کرد: حمایت از تولیدکنندگان لوکوموتیو از گذشته وجود داشته و اکنون نیز وجود دارد، پیگیری لازم در خصوص باقی موارد و قرارداد واگن پارس انجام خواهد شد.

مرتضی ملانژاد مدیرعامل واگن پارس در واکنش به این سخنان در گفت و گو با ایسنا، با بیان این مطلب که «من متن مصاحبه معاون هماهنگی امور اقتصادی وزارت کشور را در رسانه‌ها خواندم و از  آنچه گفته شده بسیار تعجب کردم، زیرا به نظر می رسد قطعا گوینده یا منتقل کننده این اخبار اطلاعات کافی از موضوع نداشته و در جریان مسائل گذشته، توافقات صورت گرفته با مشتریان و وزارت صمت و راه آهن و برنامه های آینده این صنعت نیز نبود» و با اشاره به اینکه در بحث واردات لوکوموتیو با مسئله واردات لوکوموتیوهای نو و دست دوم مواجه هستیم، تصریح کرد: متاسفانه دستگاه‌های ذی‌ربط، اجازه واردات هر دو نوع لوکوموتیو را داده‌اند و واردات این نوع لوکوموتیو، عملا خط تولید لوکوموتیو شرکت واگن پارس مپنا را تعطیل کرده است. این مجوز واردات به هیچ عنوان به فرصت‌های کوتاه مدت و بلندمدت ارتباطی نخواهد داشت و رسما خط تولید لوکوموتیو شرکت تعطیل شد.

وی با تاکید بر این‌که گفته شده واردات، برنامه کوتاه مدت و تولید لوکوموتیو توسط واگن پارس برنامه بلندمدت است و این دو اقدام در واقع لازم و ملزوم یکدیگر هستند، نشان از نداشتن اطلاع دقیق از موضوع و فضای صنعت ریلی کشور دارد، گفت: خط تولید لوکوموتیو واگن پارس مپنا تعطیل شده است، چراکه وقتی خبر رسید که لوکوموتیو وارد می شود، انعقاد سفارش انجام نشد. زمانی که مشتری می‌تواند از لوکوموتیو دست دوم استفاده کند، دلیلی ندارد که سفارش لوکوموتیو نو بدهد. لوکوموتیو دست دوم عملا قیمتی ندارد، دنیا امروز لوکوموتیو خارج از رده خود را به قیمت آهن قراضه به دیگر کشورها می‌فروشد و قطعا مشتری به سمت این لوکوموتیو می‌رود.

مدیرعامل شرکت واگن پارس مپنا بیان کرد: در کشور حدود ۹۵۰ لوکوموتیو وجود دارد، از این تعداد حدود ۴۰۰ دستگاه امروز خوابیده و نیازمند تعمیر است و باید با تامین منابع مالی تعمیر شوند که این امر به هیچ عنوان به مسئله تحریم و … هم ارتباطی ندارد، تنها باید با تامین نقدینگی، تعمیر شده و مورد استفاده قرار گیرند، اما درست در این شرایط، با اختصاص ارز دولتی اقدام به واردات لوکوموتیو خارج از رده دنیا می‌شود.

وی در ادامه با ابراز تردید نسبت به برنامه‌ دستگاه‌های ذی‌ربط برای تامین لوکوموتیو نو گفت که «اگر اعلام می‌شود در این حوزه برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت تدوین شده، چنین نیست» و یادآور شد: این‌که برخی از افراد می گویند هزار دستگاه لوکوموتیو در کشور نیاز است، نشان از آن دارد که شناختی از این حوزه ندارند، مجموعا کمتر از هزار دستگاه لوکوموتیو در  کشور وجود دارد، مگر می‌شود که هزار دستگاه هم کم داشته باشیم؟ حتی اگر این رقم درست هم باشد، شبکه ریلی، ایستگاه‌ها و تعداد نیروی انسانی برای بکار انداختن آنها جوابگو نیست، حتی لوکوموتیوران کافی و محل دپوی مناسب هم در اختیار نداریم.

ملانژاد افزود: البته کشور حدود ۱۵۰ لوکوموتیو کم دارد، اما بهترین و سریع‌ترین روش برای تامین نیاز کشور به لوکوموتیو، تامین منابع مالی جهت تعمیر ۴۰۰ لوکوموتیو بلااستفاده و معیوب است؛ چراکه اگر بخواهیم لوکوموتیو را سفارش دهیم، تولید آن طبق شرایط و اقلیم کشور حدود ۱۸ ماه زمان می‌برد و اگر تعمیر ۴۰۰ لوکوموتیو گفته شده صورت گیرد، ضمن استفاده مجدد از لوکوموتیو نوتر نسبت به لوکوموتیوهای دست دوم و از رده خارج دنیا، خطوط واگن پارس نیز فعال می شود، اما متاسفانه درگیر سیاست‌های نخ نما و اشتباه هستیم.

وی اظهار کرد: طبق محاسبات صورت گرفته، اگر نهایتا ۲۰۰ لوکوموتیو به کشور تزریق شود، نیاز موجود کاملا رفع می شود، در این بین سیاست وزارت صمت این است که مجوز ۵۰۰ دستگاه لوکوموتیو صادر کند که ۲۰۰ دستگاه از این تعداد وارد شود و برای ۳۰۰ دستگاه دیگر به شکل مشترک با شرکت های داخلی قرارداد انتقال تکنولوژی منعقد شود، مشخص است زمانی که ۲۰۰ دستگاه وارد کشور شد و نیاز رفع شد، مشتری برای تولید، سفارش نمی دهد، اما وزارت صمت همچنان به دنبال این سیاست اشتباه است که همواره در کشور اجرایی شده است، در حالی که انتظار می رفت که سیاست‌ و برنامه‌های قدیمی از دور خارج شود ولی امور به مانند روال قبل در جریان است.

ملانژاد تاکید کرد: اعتقاد دارم بهتر بود در سفر اخیر معاون هماهنگی امور اقتصادی وزارت کشور به استان، ملاقاتی ترتیب داده می‌شد یا از خط تولید تعطیل شده لوکوموتیو در واگن پارس بازدید می‌کرد تا اطلاعات لازم را در اختیارش قرار می‌دادیم.

ملانژاد در خصوص فعالیت خط تولید لوکوموتیو واگن پارس بیان کرد: این خط براساس یک قرارداد برای ساخت ۱۰ دستگاه لوکوموتیو فعال و این قرارداد رو به اتمام بود، همزمان دو شرکت برای تولید لوکوموتیو مذاکرات خود را با واگن پارس آغاز کرده بودند، اما به محض نشر خبر واردات لوکوموتیو دست دوم به کشور، هر دو شرکت مذاکرات خود را متوقف کردند و اصلا ادامه ندادند و اعلام کردند که با توجه به امکان واردات لوکوموتیو دست دوم، نیازی به ثبت سفارش نیست و عملا با این اقدام خط تولید لوکوموتیو کاملا تعطیل شد.

وی در خصوص مجوز واردات لوکوموتیو دست دوم به کشور گفت: مسئولان امر یک مجوز صادرکرده اند که مختص کمیسیون ماده یک و شرکت متقاضی است، در همین لحظه ثبت سفارش واردات، انجام و ارز آن نیز تامین و پرداخت شده است و تا امروز نیز هیچ کدام از مسئولان امر مجوز این واردات را کتمان نکرده اند و به راحتی و رسمی این مسئله را بیان می کنند و حتی در مصاحبه تلویزیونی بنده نیز این مسئله واردات انکار نشد.

ملانژاد با بیان این‌که با تعطیل شدن خط تولید لوکوموتیو واگن پارس مپنا، عملا حدود ۱۳۰ نفر از پرسنل بیکار شده‌اند و سرمایه گذاری بالغ بر ۶۰ میلیارد تومانی شرکت بلاتکلیف است، افزود: برای رونق دوباره واگن پارس همه کاری انجام شد، تقریبا همه مسئولان ارشد کشور، وزرا، روسا، مدیران و نمایندگان مجلس از شرکت بازدید داشتند و هر کاری که گفتند، انجام دادیم، درد دل این شرکت را به همه گفتیم، اما امروز عکس خواسته‌ها انجام شد و اتفاقی که نباید، افتاد.

مدیرعامل واگن پارس پیش از این نیز به ایسنا گفته بود که واگن پارس امروز تولیدکننده ۸ محصول است و حتی در موضوع تولید لوکوموتیو، با وجود همه کم لطفی ها و عدم دریافت سفارش قابل توجه، با سرمایه گذاری کارخانه، خط تولید لوکوموتیو فعال نگهداشته شده است و اجازه توقف آن را نداده ایم چراکه اگر خط متوقف شود، باید تعدیل نیرو داشته باشیم که به هیچ عنوان این اتفاق مورد پذیرش و خوشایند نیست.

 حالا با اتمام قرارداد قبلی و عدم ثبت سفارش جدید، خط تعطیل شده است.

کارگران خط تولید تعطیل شده این کارخانه معتقدند، مروری بر تاریخ واگن پارس نشان می‌دهد که آنچه بیش از هر چیز دیگری این شرکت عظیم را با چالش های عظیم تر مواجه کرده، واردات واگن و لوکوموتیو آن هم به شکل بی رویه و متاسفانه گاهی از نوع دست دوم است که نه تنها این شرکت، بلکه استان مرکزی و کل کشور را تحت تاثیر قرار داده و هزینه‌های روانی و اقتصادی سنگینی را به مردم این استان و کشور تحمیل کرده است.

[انتهای پیام]