بازگشت ۴۰۰ محقق و نخبه ایرانی با پروژه «کانکت»|گفتگو
گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم-زینب امیدی: «کانکت» پروژه‌ای است که به عنوان یک ابتکار ملی، بستری را فراهم می‌کند تا نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور و متخصصان بین‌المللی بتوانند با مراکز علمی، پژوهشی و صنعتی داخل ایران ارتباط برقرار کرده و در پروژه‌های مختلف همکاری نمایند. هدف اصلی این پلتفرم، انتقال دانش و تجربه، جذب سرمایه‌های انسانی و تسهیل تبادل فناوری بین ایران و جهان است. با گذشت چند سال از راه‌اندازی این برنامه، سوالات متعددی در مورد دستاوردها، چالش‌ها و برنامه‌های آتی آن مطرح است.
برای پاسخ به این سوالات و آگاهی از آخرین تحولات پلتفرم کانکت، به سراغ سیدعلی حسینی، معاون مرکز تعاملات بین‌الملل و علم و فناوری و مدیر پلتفرم کانکت رفتیم تا در یک گفتگوی تفصیلی، ابعاد مختلف این برنامه را مورد بررسی قرار دهیم.
تسنیم: در ابتدا بفرمائید پروژه «کانکت» که آغاز کرده بودید به کجا رسیده و چه تصمیمات جدیدی برای آن گرفته شده است؟ در حقیقت چه تغییرات اساسی در رویکرد و استراتژی کانکت رخ داده است؟
حسینی: در این دو سال، برنامه «کانکت» دستخوش اصلاحات و تغییراتی شده است. با توجه به تجربه‌ای که در اجرای این برنامه کسب کردیم، تلاش کردیم تا آن را ارتقا دهیم. در سال‌های گذشته، تمرکز ما بیشتر بر حوزه‌های دانشگاهی، پژوهشگاهی و مراکز علمی و تحقیقاتی معطوف بود، با محوریت برنامه متخصصان ایرانی خارج از کشور. بیست دانشگاه برتر ایران، به همراه پژوهشگاه‌های برجسته‌ای مانند رویان، IPM، و پژوهشگاه پلیمر، به عنوان میزبان پروژه‌هایی ایفای نقش کردند که ایرانیان خارج از کشور در مدل‌های مختلف همکاری، از جمله سخنرانی، کارگاه تخصصی، فرصت مطالعاتی، استاد مدعو و جذب به عنوان هیئت علمی در دانشگاه‌ها، در آن‌ها مشارکت داشتند. این همکاری‌ها به خوبی پیش رفته و همچنان ادامه دارد.
بازگشت ۱۰ عضو هیئت علمی به دانشگاه امیرکبیر از خارج در سال گذشته
در چند ماه گذشته، با حضور در حداقل ده دانشگاه برتر ایران، با متخصصانی که به کشور بازگشته‌اند ملاقات کردیم. به عنوان مثال، این هفته در دانشگاه امیرکبیر بودیم و ۱۰ نفر از افرادی دیدار کردیم که سال گذشته از کشورهایی مانند ژاپن، کانادا، استرالیا و آمریکا به ایران بازگشته و دارای رزومه‌های بسیار ارزشمندی هستند. این افراد در دانشگاه‌ها منشأ اثر شده‌اند، هم در زمینه روابط بین‌المللی دانشگاه‌ها با مراکز دیگر و هم در ایجاد حس انگیزه و امید در دانشجویان داخلی. این متخصصان در بهترین دانشگاه‌های دنیا تحصیل کرده‌اند و اکنون به عنوان هیئت علمی یا محقق در ایران مشغول به کار هستند.
ورود کانکت به عرصه صنعت کشور/همکاری با ۵ مجموعه بزرگ صنعتی
امسال، تمرکز ما بر حوزه صنعت خواهد بود. همان مدلی که با دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های برتر به عنوان پایگاه تخصصی میزبان برای ایرانیان خارج از کشور داشتیم، اکنون به صورت پایلوت و آزمایشی با پنج مجموعه بزرگ صنعتی شامل مجموعه مپنا، فنا، گلرنگ، سیناژن آریاژن در زمینه خدمت دارویی و پویندگان سعادت در حوزه تجهیزات پزشکی آغاز کرده‌ایم. این شرکت‌ها پروژه‌های بین‌المللی بزرگی دارند و آمادگی خود را برای همکاری با متخصصین خارج از کشور اعلام کرده‌اند.
کانکت ده هزار نفر عضو دارد
از سوی دیگر، از طریق شبکه «کانکت» که در حال حاضر بیش از ده هزار نفر عضو دارد، متخصصانی که در شرکت‌های بزرگ دنیا در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی و مخابرات مشاوره می‌دهند را شناسایی و انتخاب کرده‌ایم. تلاش می‌کنیم تا این افراد را به شرکت‌های بزرگ داخل ایران متصل کنیم. مدل همکاری می‌تواند به صورت مشاوره یا مدیریت محصول در یکی از بخش‌های تولیدی این شرکت‌ها باشد.
تسنیم: بین این افراد نخبگان خارجی هم حضور دارند؟
حسینی: ما در کنار لاینی که برای متخصصان ایرانی داریم، یک لاین همکاری با نخبگان خارجی نیز در نظر گرفته‌ایم. متخصصین بین‌المللی که علاقه‌مند به همکاری با شرکت‌های ایرانی هستند، از طریق شبکه ایرانیان خارج از کشور یا «آی کانکت» شناسایی شده‌اند. در واقع، ما از شبکه ایرانیان خارج از کشور کمک گرفته‌ایم تا اساتید و متخصصین بین‌المللی علاقه‌مند به همکاری با ایران را پیدا کنیم. این دو مسیر را در سال جاری با تمرکز بر صنعت دنبال خواهیم کرد.
یکی دیگر از موضوعات جدید، مرتبط با پروژه جایگزین خدمت است. مشمولین غایبی که در خارج از ایران دارای شغل دائم هستند، شاید امکان حضور پیوسته به مدت دو سال در ایران را نداشته باشند. ما می‌توانیم میزبان پروژه‌هایی باشیم که در شرکت‌های دانش‌بنیان ما تعریف می‌شوند. این افراد می‌توانند خدماتی را در زمینه صادرات محصولات دانش‌بنیان، مشاوره‌های تخصصی و یا حتی تولید محصولات و خدماتی که پیش‌تر در خارج از کشور انجام داده‌اند، به شرکت‌های ما ارائه دهند. در شبکه «کانکت»، ایرانیانی را داریم که خودشان مؤسس شرکت‌های هایتک در دنیا هستند یا به عنوان مدیر محصول در شرکت‌های بزرگ فعالیت می‌کنند. این افراد می‌توانند با شرکت‌های داخلی همکاری کرده و یک محصول یا سرویس جدید را در ایران ارائه دهند.
اما چرا صرفاً به دنبال همکاری با افراد خارجی باشیم؟ ما پتانسیل بالایی از ایرانیان موفقی داریم که به کشورشان علاقه دارند. به نظر ما، اثرگذاری این افراد در حوزه صنعت می‌تواند بسیار بیشتر از حوزه‌های دانشگاهی و آکادمیک باشد. همانطور که عرض کردم، در دو سال گذشته، برنامه ما یعنی کانکت با دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها به خوبی پیش رفته است به نحوی که قبل از ورود متخصص به ایران، استاد میزبان و پروژه مشخص می‌شود و هزینه آن را نیز ما در معاونت فناوری پرداخت می‌کنیم. اکنون همین روند را با صنعت در پیش گرفته‌ایم، با این تفاوت که بار مالی کمتری بر ما تحمیل می‌شود، زیرا صنعت و شرکت‌ها خود دارای ابزار مالی قوی هستند. ارزش افزوده‌ای که «کانکت» ایجاد می‌کند، این است که شرکت‌ها نیازی به جستجو و مذاکره با افراد ندارند، زیرا متخصصان از قبل از طریق «کانکت» درخواست داده‌اند و به دلیل علاقه به کشور، تمایل به همکاری دارند.
معرفی۱۸۰ پروژه صنعتی با کانکت از سال گذشته/هدف‌گذاری ۱۴۰۴ تا ۵۰۰ پروژه صنعتی با ایرانیان خارج از کشور
برای همین، قدرت مذاکره و چانه‌زنی آن شرکت با آن فرد راحت‌تر است تا اینکه خودش به دنبال متخصص بگردد و تازه به او یک پیشنهاد همکاری بدهد که آیا قبول می‌کند یا خیر. پس ما از این اهرم استفاده می‌کنیم. و امروز که من در خدمت شما هستم، ۱۸۰ پروژه از اسفند سال گذشته تا الان با حوزه صنعت تعریف شده است.
۶۰ پروژه تایید و تقریباً نهایی شده‌اند و در حال رسیدن به مرحله قرارداد هستند. ما بسیار خوشحالیم. اگر بتوانیم امسال حداقل بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ پروژه موفق با صنعت از طریق ایرانیان خارج از کشور، در مدل‌های مختلفی که خدمتتان عرض کردم، داشته باشیم، به نظر من خروجی آن بسیار برجسته‌تر از صرفاً ورود این متخصصان به محیط آکادمیک و دانشگاهی خواهد بود. محدودیت‌هایشان کمتر است و وقتی با صنعت کار می‌کنند، هم از لحاظ مالی و هم از لحاظ باز بودن دستشان در حوزه‌های مختلف فناوری، نسبت به حضور در دانشگاه جذاب‌تر است.
تسنیم: اشاره کردید به اینکه کانکت در دو لاین در حال فعالیت است؛ یعنی هم شناسایی نخبگان و کسانی که ایرانی هستند و در خارج از کشور کار می‌کنند، هم شناسایی نخبگان خارجی. در این خصوص هم توضیح بفرمایید.
حسینی: ببینید، ما یک سری از مراکز علمی و فناوری داخل ایران را داریم که همکاری‌های بین‌المللی با مراکز علمی و فناوری دنیا دارند، مثل آی‌پی‌ام و پژوهشگاه رویان، یا حتی شرکت‌های حوزه بیوتکنولوژی. یک مثال برای شما می‌زنم؛ ما امسال در خرداد ماه بزرگ‌ترین نمایشگاه تجهیزات پزشکی کشور را برگزار می‌کنیم. تمام شرکت‌های بزرگ حوزه تجهیزات پزشکی، دارو و درمان در این نمایشگاه شرکت می‌کنند. ما جامعه مخاطبی در خارج از ایران داریم که این نمایشگاه برایشان جذاب است. در پلتفرم آی‌کانکت (International Connect) رصد کردیم تا متخصصین پزشکی را شناسایی کنیم. یک جمع حدود ۳۵ نفره از خارجی‌ها، از کشورهای همسایه تا کشورهای اروپایی و مختلف، را شناسایی کرده‌ایم و به مدت دو هفته میزبان آن‌ها در ایران خواهیم بود.
صدور «ویزای فناوری» برای نخبگان خارجی که تمایل همکاری با ایران را دارند
با همکاری وزارت امور خارجه، ویزایی را به نام «ویزای فناوری» تعریف کرده‌ایم که به این عزیزان می‌توانیم ویزای فناوری بدهیم. بحث حمایت از هزینه‌های سفرشان به ایران و حمایت‌های این‌چنینی را نیز در نظر گرفته‌ایم، به این صورت که وقتی این افراد به ایران می‌آیند، از مجموعه‌های شرکت‌کننده در نمایشگاه و پارک‌های فناوری، مانند پارک فناوری پردیس، بازدید می‌کنند تا یک ارتباط مؤثر بین خارجی‌ها، به‌ویژه متخصصین با رزومه‌های شاخص، و مراکز فناوری داخلی ایجاد کنیم. هدف ما ایجاد این اتصال است و بعد از آن، هنر آن مجموعه داخلی است که چطور بتواند از این ظرفیت استفاده کند. ما فضا را برای این تعاملات بین‌المللی ایجاد می‌کنیم.
این موضوع صرفاً در حوزه صنعت نیست. یک مثال دیگر برای شما عرض کنم؛ پژوهشگاه رویان یک کنفرانسی را در هفته دوم اردیبهشت ماه در جزیره کیش در حوزه سلول‌های بنیادی و قلب برگزار می‌کند. این کنفرانس بین‌المللی است و ما نزدیک به ۱۴-۱۵ مهمان خارجی را از طریق همین پلتفرم به این مجموعه معرفی کرده‌ایم. این افراد دعوت شده‌اند و حضور خواهند داشت. همین امر، یک بار علمی و روابط بین‌المللی ایجاد می‌کند. ما در اینجا سازمان تعاملات بین‌المللی هستیم و هدفمان این است که تا حد امکان مجموعه‌های علمی و پژوهشی و صنعتی خود را بیشتر به بازار بین‌الملل و شبکه خارج از ایران متصل کنیم.
تسنیم: به تازگی اعلام کردید ۷۲۰ نفر از نخبگان خارجی از طریق کانکت شناسایی شده‌اند. آیا این آمار تغییری هم کرده است؟
حسینی: بله در دو سه ماه گذشته نزدیک به ۱۰۰ نفر به این تعداد اضافه شده‌اند. این‌ها افرادی هستند که علاقه‌مند به همکاری با مجموعه‌های داخل ایران هستند، چه به صورت کوتاه‌مدت و چه بلندمدت. یک سری استعلامات و فرایندهای اداری باید طی شود و نوآوری برایشان در نظر گرفته شده است. اما همه آن‌ها در حال حاضر وصل نشده‌اند. احتمال می‌دهیم که در چند ماه آینده، با بازتر شدن فضای سیاسی، این رفت‌وآمدها بیشتر شود.
ماموریتی که به سازمان همکاری‌های بین المللی داده شده است بحث صیانت از این روابط است. اینکه ما بتوانیم روابط بین‌المللی، توزیع علم و فناوری را مدیریت کنیم و زیرساختی ایجاد کنیم که با ریسک کمتری این ارتباطات انجام شود، از اهمیت بالایی برخوردار است.
تسنیم: تحریم‌ها در این روابط چقدر اثرگذار بوده است؟
حسینی: هم ایرانیان خارج از کشور و هم متخصصین بین‌المللی که واقعاً علاقه‌مند به همکاری با کشور هستند، این محدودیت از سمت ما نبوده، بلکه از سمت مبدأ بوده است. افرادی که می‌خواهند بیایند و با ما همکاری کنند، افرادی که دعوت شده‌اند و تمام کارهای برنامه‌ریزی‌شان انجام شده است، یک دفعه سر یک اتفاق سفرشان کنسل شده یا تهدید شده‌اند و یا محدودیتی برای همکاری با کشور برایشان ایجاد شده است. با این حال، احساس می‌کنیم تجربه‌ای که در این ۱۰ سال داشته‌ایم خوب بوده و توانسته‌ایم میزبان خوبی باشیم؛ یعنی افرادی که به ایران می‌آیند، در حوزه‌های تخصصی مختلف به جای درستی متصل می‌شوند.
مثلا من وقتی با بچه‌هایی که از هلند برگشته بودند، صحبت می‌کردم می‌گفتند واقعا ایران در اکوسیستم استارتاپی از هلند جلوتر است. شما به عنوان یک ایرانی در کشوری مثل هلند همیشه برای جذب سرمایه ته صف خواهی بود؛ اما در ایران خیلی از حوزه‌ها هنوز بکر است و ایده‌ها خیلی سریع می‌توانند تبدیل به محصول شوند. پس اگر بتوانیم خوب میزیانی کنیم چه ایرانی خارج از کشور و چه خارجی که تمایل به همکاری دارد مبلغ طرح کانکت خواهد بود. هدف‌گذاری ما این است که هزار پروژه را تا پایان امسال به سرانجام برسانیم که ۵۰۰ پروژه صنعتی خواهد بود.
تسنیم: از دو سال پیش تا کنون، مسئله مهاجرت نخبگان و متخصصان دانشگاهی، به‌ویژه از دانشگاه‌های صنعتی و مادر مانند شریف و امیرکبیر، به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. علاوه بر این، موضوع مهاجرت اساتید نیز در یک سال اخیر به‌شدت مطرح شده و هرچند این پدیده نوظهور نیست، ولی روند رو به افزایش آن نگران‌کننده است. از دست دادن نیروهای کارآمد و نخبگان دانشگاهی که کشور سال‌ها برای تربیت آن‌ها هزینه کرده، به معنای تحمیل ضرر و زیان به سیستم آموزشی و تحقیقاتی کشور است. آیا پروژه کانکت برای اساتید هم برنامه‌ای دارد؟
حسینی: پروژه ما به‌دنبال راهکارهایی برای مقابله با این مشکل و حفظ اساتید دانشگاه است. برای ما و تیم‌مان، تفاوتی بین ایرانیان نخبه یا متخصص در داخل کشور و آن‌هایی که در خارج از کشور هستند، وجود ندارد. ماموریت ما، که توسط یک تیم کوچک ۴ یا ۵ نفره در حال اجراست، بر حمایت از متخصصان ایرانی خارج از کشور و ایجاد ارتباط مؤثر با داخل کشور متمرکز است.
در این راستا، ما برنامه‌هایی را برای کمک به اساتید درخشان و برجسته در ایران طراحی کرده‌ایم. یکی از این برنامه‌ها، اعطای گرنت به اساتید داخلی است که با متخصصان ایرانی مقیم خارج در پروژه‌ها همکاری می‌کنند. متاسفانه، میزان پرداختی به اساتید از سوی وزارت علوم، بهداشت و سایر ارگان‌های مرتبط، در شان آن‌ها نیست. اما هدف ما ایجاد یک فضای رقابتی در دانشگاه‌ها است تا اساتید فعال در پروژه‌های مرتبط با صنعت، در زمینه‌های مختلف مورد حمایت قرار گیرند.
«گرنت آغاز» برای اساتیدی که با ایرانیان مقیم خارج همکاری می‌کنند/سقف پرداختی تا ۵۰۰ میلیون
به‌علاوه، گرنت آغاز (Start-up Grant) به اساتید برجسته داخلی که برای ایجاد رزومه‌های ارزشمند فعالیت می‌کنند، از ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان تعلق می‌گیرد. این مبلغ عمدتاً برای کارهای تحقیقاتی توسط اساتید استفاده می‌شود. همچنین، اگر محققی با کیفیت به استاد داخلی معرفی شود، از استاد میزبان حمایت می‌شود تا هم بتواند رزومه بهتری داشته باشد و هم از آن محقق حمایت کند.
بازگشت ۴۰۰ محقق و نخبه ایرانی در سال گذشته با پروژه کانکت
یکی از نتایج جانبی پروژه «کانکت» (Connect)، بازگشت متخصصان به ایران است. هرچند تعداد این افراد متاسفانه زیاد نیست و در سال گذشته، حدود ۴۰۰ نفر به کشور بازگشتند، اما بازگشت آن‌ها موجب ایجاد انگیزه‌ای برای دانشجویان می‌شود و مهاجرت را هدفمندتر می‌کند. مهاجرت بدون برنامه، به‌ویژه به سمت دانشگاه‌های با رتبه پایین‌تر در اروپا، می‌تواند خطرناک باشد و منجر به سرخوردگی شود. بر این اساس، رفتن به خارج از کشور باید با هدف کسب دانش و انتقال آن به نسل بعدی انجام شود.
به نخبگانی که بازگشتند می‌گویند «چرا برگشتید؟»
متاسفانه، پژوهشگران و نخبگانی که به ایران بازگشته‌اند، معمولاً با سوالی مواجه می‌شوند که “چرا برگشتید؟”. در حالی که پاسخ‌های متعددی برای این بازگشت دارند و از تصمیم خود راضی هستند. در یک سال اخیر، ۱۰ عضو هیئت علمی به دانشگاه امیرکبیر به دانشگاه‌های دیگر کشور بازگشته‌اند. هدف ما، ایجاد فضایی برای تبادل نظر و ایده‌پردازی بین این افراد و مدیران دانشگاه‌هاست. با این حال، برخی از اساتید داخلی ناامید هستند و نگرانی وجود دارد که نتوان آن‌ها را در بلندمدت حفظ کرد. متخصصانی که به کشور بازمی‌گردند، به‌خصوص در یکی دو سال اول، انگیزه زیادی دارند، اما پس از مواجهه با واقعیت‌ها، ممکن است نظرات منطقتری نسبت به افرادی که صرفاً قصد مهاجرت دارند پیدا کنند.
در بازدید اخیر از دانشگاه امیرکبیر، با ده نفر از این متخصصان گفتگو کردیم. متاسفانه، برخی از اساتید داخلی ناامید و دلسرد هستند. اما این متخصصانِ بازگشته از خارج، انگیزه بالایی دارند. نگرانی ما این است که با گذشت دو سه سال، نتوانیم این انگیزه را حفظ کنیم و دوباره به کشورهای دیگر بازگردند. البته این اتفاق قبلاً هم افتاده است. اما این متخصصان، به‌ویژه در یکی دو سال اول، انگیزه زیادی دارند و با دید منطقی‌تری نسبت به کسانی که تازه قصد مهاجرت دارند، به مسائل نگاه می‌کنند. این خبر بسیار خوبی است.
به نظر من، یکی از مشکلات اصلی ما در کشور، مشکلات فرهنگی است. متاسفانه، افراد به سرعت گارد می‌گیرند. اگر بتوانیم این گارد را بشکنیم و فضا را برای بیان واقعیت‌ها فراهم کنیم، نه تعریف و تمجیدهای اغراق‌آمیز، بلکه بیان چالش‌ها و موفقیت‌ها، بسیار مفید خواهد بود.
فعالیت ۳۰۰ عضو کانکت در دانشگاه‌های کشور
راستش را بخواهید، ما به شدت به دیده شدن برنامه «کانکت» در داخل ایران نیاز داریم. این برنامه تغییرات زیادی داشته و لازم است که رسمیت بیشتری پیدا کند. سال گذشته، در آمارها اشاره کردیم که بیش از ۴۷۰ نفر قراردادهای مختلفی را از طریق کانکت امضا کرده‌اند که از این تعداد، ۳۰۰ نفر در دانشگاه‌های کشور فعال هستند.
یکی از دلایل زنده ماندن این برنامه، همین همکاری‌های مثبت و بازخوردهایی بوده که دریافت کرده‌ایم. متأسفانه، بعضی از مشکلات و انتقادات از سمت برخی اساتید مطرح می‌شود. به عنوان مثال، آن‌ها اعتقاد دارند که نخبگان داخلی فراموش شده‌اند. برخی از آن‌ها تجربه کردند که وقتی برای اپلای در کانکت تلاش کردند، نتیجه مثبت گرفتند. مشکلاتی وجود دارد که برخی از افراد بیان می‌کنند، مثلاً احساس عدم عدالت اجتماعی. این حس ممکن است نادرست باشد، اما وقتی سیستم شفاف نیست، به طور طبیعی افراد به نوعی احساس بی‌عدالتی می‌کنند.
مهم این است که ما بتوانیم با افرادی که بازگشتند و حرف‌هایشان برای جامعه قابل باورتر است، هماهنگی کنیم. باید مصاحبه‌هایی را با این افراد برگزار کنیم که هدف از آن، به‌اشتراک‌گذاری تجربیات واقعی باشد، نه صرفاً شعار. هدف ما این است که بچه‌ها احساس کنند به آن‌ها احترام گذاشته می‌شود.
در جلساتی که با این افراد داشتیم، داستان‌هایی را می‌شنیدیم که افراد از تجربه زندگی در کشورهایی مثل آلمان، ایتالیا و هلند می‌گفتند، متوجه می‌شدیم که بسیاری از تصورات ذهنی بچه‌ها اشتباه است. حالا کار ما این است که با هنری خاص این تجربیات را به دیگران معرفی کنیم بدون اینکه حالت شعاری پیدا کند.
به طور کلی، متأسفانه ایرانیان در کشورهای حاشیه خلیج فارس، مثل دبی، امارات، بحرین، عمان، قطر، و کویت فرصت‌های بیشتری برای تحصیل پیدا می‌کنند. در حالی که اینجا، به رغم منابع انسانی زیادی که داریم، هنوز هم احساس می‌شود که نخبگان و استعدادها به درستی دیده نمی‌شوند.
ما سرمایه انسانی بزرگی داریم که هیچ‌جا در کشورهای همسایه ما وجود ندارد، اما متأسفانه این افراد کنار گذاشته شده‌اند و احساس می‌کنند که دیده نمی‌شوند. ابزار تبلیغاتی قوی وجود دارد که بر تبعات منفی تمرکز می‌کند. برای مثال، در طول ۱۰ سال گذشته، تنها پنج نفر در کانکت با مشکلات امنیتی مواجه بودند، اما این پنج نفر به حدی دغدغه‌ساز شدند که همه از آن می‌ترسند. به عبارت دیگر، از ۹۰۰۰ فرد، فقط پنج یا ده نفر را به صورت برجسته نشان می‌دهند.
بنابراین، ما نیاز داریم که کارمان را به صورت حرفه‌ای پیش ببریم. مثالی هم که می‌توانم بزنم، قطر است که با جمعیتی حدود یک تا دو میلیون نفر، به صورت چشم‌گیری در زمینه صادرات نفت و گاز سرمایه‌گذاری می‌کند و شعبه دانشگاه تگزاس را آنجا افتتاح کرده است و مدرک همان دانشگاه آمریکا را به دانشجوبانش می‌دهد، وقتی با معاون آموزشی آنجا حرف می‌زدم می‌گفت فقط ۳۰ درصد دانشجویان ما فارغ التحصیل می‌شوند، یعنی حال درس خواندن ندارند. اما ما هنوز در این زمینه‌ها کارهای زیادی داریم و اینحا ظرفیت بزرگی از سرمایه انسانس داریم اما احساس می‌کنند دیده نمی‌شود. در نهایت، خوشحالم که اینجا هستیم و شما هم دغدغه‌مندید و امیدوارم که با همکاری و همفکری بتوانیم تحولی در این زمینه ایجاد کنیم.
[انتهای پیام]
منبع: تسنیم