برق؛ شاهرگ حیاتی اقتصاد اسرائیل/خسارت ده‌ها میلیارد دلاری در راه است؟
یادداشت اقتصادی – دکترمحمدباقر شیرمهنجی (سیاست‌پژوه اقتصادی):
درگیری بین ایران و اسرائیل به نقطه حمله به زیرساخت‌های اقتصادی رسیده است. یکی از این زیرساخت‌ها که اخلال در آن اثرات قابل توجهی بر اقتصاد طرف مورد حمله خواهد داشت و توان آفندی او را به اندازه قابل‌توجهی کاهش خواهد داد، نیروگاه‌های برق است. خاموشی‌های ناشی از حملات به این تأسیسات می‌تواند از ابعاد اقتصادی، اجتماعی، نظامی و امنیتی، طرف مقابل را در موضع ضعف قرار دهد. در این گزارش ضمن تحلیل اهمیت برق در اقتصاد رژیم منحوس اسرائیل، مهم‌ترین نیروگاه‌های آن مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
- آسیب‌پذیری ساختاری در جزیره برقی
اهمیت نیروگاه‌های برق در اسرائیل بسیار حیاتی و استراتژیک است، چرا که این زیرساخت‌ها ستون فقرات اقتصاد، امنیت ملی و زندگی روزمره صهیون‌ها را تشکیل می‌دهند. اسرائیل با ظرفیت نصب‌شده حدود ۲۴ گیگاوات و تولید سالانه بیش از ۷۶ هزار گیگاوات ساعت برق، به شدت به این نیروگاه‌ها وابسته است.
دو ویژگی خاص شبکه برق این رژیم، آسیب‌پذیری آن را دو چندان می‌کند. اولین ویژگی این است که شبکه برق اسرائیل به صورت جزیره‌ای عمل می‌کند و به شبکه‌های برق کشورهای همسایه متصل نیست، این جداافتادگی از شبکه‌های منطقه‌ای که عمدتاً به دلایل سیاسی و همچنین توسعه‌نیافتگی سیستم‌های برق کشورهای همسایه مانند اردن و مصر ناشی می‌شود، باعث می‌شود تا هرگونه اختلال در تولید یا انتقال برق، به سرعت در سراسر کشور احساس می‌شود و امکان جبران آن از خارج وجود ندارد.
ویژگی دوم تمرکز جغرافیایی مهم‌ترین نیروگاه‌های برق این رژیم است. مهم‌ترین نیروگاه‌های برق اسرائیل شامل اوروت رابین با ظرفیت ۲,۵۹۰ مگاوات در هادره، روتنبرگ با ۲,۲۵۰ مگاوات در اشکلون، هاگیت با ۱,۰۳۰ مگاوات، گزر با ۱,۳۳۲ مگاوات و دوراد با ۸۰۰ مگاوات هستند. این پنج نیروگاه بزرگ مجموعاً بیش از ۳۶ درصد از کل ظرفیت نصب‌شده کشور را تشکیل می‌دهند. تمرکز جغرافیایی این نیروگاه‌ها آسیب‌پذیری ویژه‌ای ایجاد می‌کند، زیرا منطقه عسقلان و اطراف آن حدود ۲۷ درصد از ظرفیت کل کشور را در خود جای داده و منطقه حیفا نیز بخش قابل‌توجهی از تولید برق را بر عهده دارد. این تمرکز به معنای آن است که حملات هدفمند به چند منطقه کلیدی می‌تواند بخش عمده‌ای از ظرفیت تولید برق کشور را از مدار خارج کند.
- وابستگی حیاتی صنایع استراتژیک و زیرساخت‌های کلیدی به برق
اقتصاد اسرائیل که بخش بزرگی از آن بر پایه فناوری پیشرفته، صنایع دفاعی، خدمات مالی و تولیدات صنعتی است، به برق پایدار و بدون وقفه نیازمند است. صنایع فناوری که بیش از ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهند و بیش از نیمی از صادرات رژیم صهیونیستی را به خود اختصاص داده‌اند، با مصرف تقریبی ۱,۵۰۰ تا ۲,۰۰۰ مگاوات، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده صنعتی برق در اسرائیل محسوب می‌شوند.
شرکت‌هایی مانند Check Point، Wix، monday.com و مراکز تحقیق و توسعه بیش از ۴۰۰ شرکت چندملیتی از جمله IBM، گوگل و فیس‌بوک نیاز مبرم به برق پایدار دارند. قطعی برق در این بخش‌ها می‌تواند باعث توقف فعالیت مراکز داده، اختلال در توسعه فناوری و کاهش صادرات شود.
صنایع دفاعی اسرائیل که ۱۴.۸ میلیارد دلار صادرات در سال ۲۰۲۴ داشته‌اند، شدیداً وابسته به تأمین برق پایدار هستند. شرکت‌هایی مانند رافائل، صنایع هوافضای اسرائیل و البیت برای تولید سیستم‌های دفاعی پیشرفته نیاز به برق مداوم دارند.
بر اساس داده‌های موسسه مطالعاتی آراوا (Arava) کارخانه‌های آب‌شیرین‌کن که ۸۰ درصد آب شیرین کشور را تأمین می‌کنند، ۳۰۰ مگاوات در اوج تولید مصرف می‌کنند پنج تأسیسات بزرگ نمک‌زدایی شامل اشکلون، پالماخیم، هادره، سورک و اشدود برای تولید هر متر مکعب آب ۳.۵ کیلووات ساعت انرژی نیاز دارند؛ بنابراین تأمین آب در اسرائیل کاملاً وابسته به سیستم‌های برقی است. پمپ‌های آب، تصفیه‌خانه‌ها و سیستم‌های توزیع در صورت قطعی برق از کار می‌افتند و می‌توانند بحران آبی ایجاد کنند.
صنایع شیمیایی اسرائیل با مصرف ۸۰۰ تا ۱,۰۰۰ مگاوات برق، ۸ تا ۱۰ درصد از اقتصاد رژیم را تشکیل می‌دهند. شرکت Israel Chemicals (ICL) بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد شیمیایی کشور است که در تولید کودها، داروها و مواد شیمیایی تخصصی فعالیت می‌کند. این صنایع به‌دلیل ماهیت فرآیندی و نیاز به دمای کنترل‌شده، وابستگی بسیار بالایی به برق دارند.
بخش بانکی و مالی که ۱۵ تا ۲۰ درصد از اقتصاد اسرائیل را تشکیل می‌دهد و شامل بانک‌های بزرگی چون لئومی، هاپوعلیم و میزراحی است، برای عملیات روزانه خود کاملاً وابسته به شبکه برق می‌باشد. قطعی برق می‌تواند تراکنش‌های مالی، سیستم‌های پرداخت و عملیات بورس تل‌آویو را مختل کند که پیامدهای گسترده‌ای برای اقتصاد داشته باشد.
ضربه به شاهرگ حیاتی اقتصاد اسرائیل
طبق گزارش‌های تأیید شده، تاکنون نیروگاه برق حیفا توسط موشک‌های ایرانی مورد اصابت قرار گرفته است. این نیروگاه با ظرفیت ۱,۰۲۰ مگاوات یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های اسرائیل در شمال مناطق اشغالی است که حدود ۷ تا ۸ درصد برق کل اسرائیل را تأمین می‌کند.
شرکت برق اسرائیل نیز تأیید کرده که ایران خسارت به شبکه برق مرکزی وارد کرده و تیم‌ها در حال کار برای خنثی کردن خطرات ایمنی، به‌ویژه خطر برق‌گرفتگی ناشی از سیم‌های برق پاره شده هستند.
ادامه این حملات به نیروگاه‌های برق می‌تواند علاوه بر افزایش هزینه جنگ برای اسرائیل، توان آفندی و پدافندی آن را به شدت محدود کند و ترمزی برای وحشی‌گری‌های این رژیم منحوس باشد.
با توجه به ویژگی جزیره‌ای شبکه برق اسرائیل و عدم امکان واردات برق از کشورهای همسایه، حملات موفق به نیروگاه‌های کلیدی می‌تواند بخش‌های وسیعی از کشور را دچار خاموشی کند. تمرکز جغرافیایی نیروگاه‌ها و وابستگی شدید اقتصاد به برق، آسیب‌پذیری‌های جدی ایجاد کرده که حملات هدفمند می‌تواند تأثیرات فاجعه‌باری داشته باشد.
خسارات اقتصادی ناشی از قطعی‌های طولانی‌مدت برق می‌تواند به ده‌ها میلیارد دلار برسد و بخش‌های کلیدی اقتصاد از جمله فناوری، دفاع و خدمات مالی را فلج کند. در شرایطی که اسرائیل روزانه هزاران حمله سایبری را تجربه می‌کند و سابقه حملات موفق به شبکه برق دارد، احتمال اختلالات بیشتر در آینده بالا است. این وضعیت نه تنها امنیت انرژی بلکه بقای اقتصادی و امنیتی اسرائیل را تهدید می‌کند و نشان می‌دهد که زیرساخت‌های برق نقطه ضعف حیاتی این رژیم محسوب می‌شوند.
[انتهای پیام]
منبع: تسنیم