عجیب‌گی شاخ‌ها: گوزن کاکتوسی مردی از کامیا به یک پدیدهٔ ویروسی تبدیل شد
ناتان کیاله تا به‌حال چیزی شبیه به این ندیده بود.
او هنگام شکار گوزن در واحد ۱۲ ایالت آیداهو، در شمال رودخانه لاچسا، در یک جادهٔ قدیمی جنگل‌کاری به این نر برخورد کرد.
«من این شکل عجیب را دیدم. اولین فکری که به ذهنم رسید این بود که ‘عجیب است’ و سپس گفتم ‘خب، گوزن گوزن است’», او گفت. «من شکارچی تروفی نیستم؛ فقط برای گوشت شکار می‌کنم.»
با این کار، کیاله زانو زد، هدف‌گیری کرد، ماشه را فشار داد و این گوزن را که شاخ‌های نرم و شبیه به دنیای دیگر داشت، به‌مرگ رساند.
«تمام پوشش اطراف شاخ‌هایش همانند نمد بود؛ حس و ظاهرش دقیقاً نمد بود. در زیر نمد، شاخ وجود داشت اما شبیه صدف‌های یک کشتی به‌نظر می‌رسید. وقتی آن را لمس می‌کردم، تماماً نرم بود، دقیقاً همانند هر گوزن نمدی دیگر.»
کیاله از کامیا، گوشت را حدود دو مایل (۳٫۲ کیلومتر) بسته‌بندی کرد و به یک سردخانهٔ محلی منتقل کرد. شاخ‌های غیرعادی به‌سرعت تبدیل به حرف مردم شهر شدند. مادرش، تونیa کیاله، عکسی را در فیس‌بوک به اشتراک گذاشت که گوزن عجیب دوباره جلب توجه کرد. این تصویر بازنشر و به‌اشتراک شد؛ نظرات به‌وفور آمدند. به‌زودی مقاله‌ای در نشریه Outdoor Life منتشر شد که عمدتاً بر پایهٔ این پست فیس‌بوک و نظرات مرتبط بود.
یک گوزن‌نر دیگر
شاخ‌های آهو و گوزن با لایه‌ای نرم و شبیه پوست که به‌طور معمول «نمد» نامیده می‌شود، پوشانده می‌شوند؛ این نمد از زمان شروع رشد در بهار ظاهر می‌شود. اما اعضای خانوادهٔ آهوها معمولاً این لایهٔ نرم را حدوداً در ماه اوت ریز می‌کنند تا شاخ‌های سفت خود را نمایان کنند.
در میانهٔ ماه اکتبر، مواجه شدن با جانوری که شاخ‌هایش هنوز در نمد باقی مانده‌اند، غیرعادی است اما اتفاقی نیست.
«من تا به‌حال گوزنی شبیه آن ندیده‌ام؛ فقط آهو»، گفت لوی بایلر، صاحب فروشگاه دباغی کلارک، که در حال آماده‌سازی نصب اروپایی از گوزن کیاله است. «اخیراً اینجا تعداد قابل‌توجهی آهوهای نمدی داریم – گوزن‌های نر که نمدشان را ریزی نمی‌کنند.»
شاخ‌ها یکی از شگفتی‌های طبیعت هستند. آن‌ها با ساختار استخوانی تشکیل شده‌اند اما به‌سرعت فوق‌العاده‌ای رشد می‌کنند — تا یک اینچ (۲٫۵ سانتی‌متر) در روز، به گفتهٔ مارسی لوگسدن، دامپزشکی که در دانشگاه ایالت واشنگتن با حیات‌وحش کار می‌کند.
«توانایی شاخ‌ها برای رشد و ریزش سالانه واقعاً شگفت‌انگیز و نسبت به بقیهٔ جهان جانوری منحصربه‌فرد است»، او دربارهٔ آهو، گوزن و سایر اعضای خانوادهٔ آهوها گفت.
این فرآیند به ترکیبی از هورمون‌ها وابسته است که به‌واسطهٔ چرخهٔ نور روز سالانه تنظیم می‌شوند. لوگسدن گفت که در بهار، به‌محض طولانی شدن روزها، هورمون‌ها به بدن سیگنال می‌دهند تا شاخ‌ها رشد کنند. در حین رشد، شاخ‌ها بافت زنده‌ای با جریان خون هستند.
همان‌طور که دورهٔ جفت‌گیری پاییزی که به «روت» شناخته می‌شود نزدیک می‌شود و روزها کوتاه‌تر می‌شوند، نرهای گوزن، آهو و مووس شروع به تولید تستوسترون بیشتری می‌کنند.
این باعث می‌شود که بافت زنده از بین رود و سفت شود و در نهایت شاخ‌های سفت برای مبارزات تسلط شکل بگیرد. همان‌طور که سطح تستوسترون در اواخر پاییز و زمستان کاهش می‌یابد، شاخ‌ها سرانجام ریزش می‌یابند.
«سخت شدن شاخ‌ها واقعاً به تستوسترون وابسته است. اگر به دلایلی گوزن یا نر نتواند تستوسترون کافی تولید کند، بدن هرگز سیگنال سخت شدن شاخ‌ها را دریافت نمی‌کند»، گفت لوگسدن.
دلایل می‌توانند از جراحات بیضه‌ها تا عفونت‌های ویروسی که باعث التهاب رگ‌های خون‌رسان به اندام‌های تولیدمثل می‌شوند متفاوت باشند. بیماری‌هایی مانند EHD و بلوتانگ می‌توانند این نوع تورم را ایجاد کنند. اگرچه این بیماری‌ها بیشتر در آهوها شایع هستند، لوگسدن گفت گوزن‌ها نیز می‌توانند تحت تأثیر قرار گیرند. او اشاره کرد که گاهی پس از سالی که این بیماری‌ها شیوع داشته‌اند، تعداد آهوهای «کاکتوسی» — اصطلاح عامیانه برای آهوهای نر با چنین شاخ‌هایی — افزایش می‌یابد.
بیِلِر گفت این مسأله با آنچه در فروشگاه خود می‌بیند هم‌خوانی دارد. با گسترش عفونت‌های EHD، او به‌طور منظم آهوهای کاکتوسی را می‌بیند.
«ما شروع کردیم به دیدن، نه تعداد زیادی، اما چند نمونه در هر سال از این آهوها که نمدشان را ریزی نمی‌کنند.»
کیاله هیچ آسیبی به بیضه‌های گوزنش که اولین گوزن نری بود که شکار کرده بود، مشاهده نکرد.
«فقط متوجه شدم که آن‌ها بسیار کوچکتر از حد معمول هستند»، او گفت.
شاخ‌های این گوزن زیر نمد سفت هستند. این با شاخ‌های نمدی آهوهایی که بیِلِر کار کرده است متفاوت است؛ آن‌ها بیشتر شبیه اسفنج هستند.
«می‌توانم بگویم بیشتر آن‌ها شبیه چوب بلسا، نرم نسبت به چوب سخت است. سفت هستند اما داخل‌شان خون دارد.»
او به شاخ گوزن سوراخی زد تا خون موجود را تخلیه کند، اما هیچ خون‌ای نیافت.
«این خیلی سفت بود. بدون شک یک مورد عجیب است. معمولاً شاخ‌ها بیشتر متخلخل هستند.»
بیِلِر برای حفظ نمد از یک ماده شیمیایی استفاده خواهد کرد.
اگر شاخ‌ها نرم‌تر و پر از خون می‌بودند، او مجبور می‌شد آن‌ها را منجمد‑خشک کند.
با این حال، او باید مراقبت بیشتری نسبت به یک نصب اروپایی معمولی که در آن شاخ‌ها و جمجمه سفیده نمایش داده می‌شود، داشته باشد.
معمولاً این فرآیند شامل جوشاندن جمجمه به همراه شاخ‌ها است، اما بخار جوش باعث خراب شدن نمد می‌شود. بنابراین بیِلِر شاخ‌ها را از پایه جدا می‌کند، جمجمه را می‌جوشاند و سپس شاخ‌ها را دوباره می‌چسباند.
کیاله مشتاقانه منتظر محصول نهایی است، اما هیجان بیشتری دارد که فریزرش پر شده.
«در پست فیس‌بوک نظرات زیادی بود که می‌گفتند: ‘من این گوشت را نمی‌خورم’. اما هیچ مشکلی در گوشت وجود ندارد. این همان چیزی است که برای من مهم است. تجربه جالب بود، اما در نهایت هدف من صرفاً گوشت است.»