آنچه درباره کاشی و سرامیک دست ساز باید بدانید
از زمان‌های قدیم، هنرمندان به دنبال ایجاد آثاری بوده‌اند که نه تنها زیبایی و شکوه به فضاها ببخشد، بلکه با وجود طراحی منحصربه‌فرد، جلوه‌ای از اصالت و هنر به آنها بدهد. کاشی و سرامیک دست‌ساز، نه تنها به زیبایی و طراحی فضاها می‌افزایند، بلکه تاریخچه، فرهنگ و هنر مردمان هر منطقه را نیز با خود به تصویر می‌کشند؛ ما در این مقاله قصد داریم به بررسی تاریخچه، فنون ساخت و مزایای کاشی و سرامیک دست ساز بپردازیم تا به شما کمک کنیم بیشتر با این محصولات هنری آشنا شوید.
سرامیک و کاشی دست ساز چیست؟
با پیشرفت فناوری مدرن، امروزه ما قادر به استفاده از ده‌ها رنگ جهت ساخت سرامیک و کاشی دست ساز هستیم. طراحی، خط‌کشی، رنگ‌آمیزی و لعاب‌کاری این محصولات همه به غیر از استفاده از کوره، با دست انجام می‌شوند.
دمای پخت این محصول حدود ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد است. این نوع کاشی مقاومت بالایی در برابر خوردگی و سایش دارد و می‌تواند دماهای بالایی را تحمل کند.
کاشی دست‌ساز به عنوان یکی از ارکان اصلی معماری سنتی محسوب می‌شود که همچنان در طراحی‌های معماری به کار می‌رود. در حال حاضر، زیبایی ظاهری ساختمان‌ها به عنوان یکی از جنبه‌های مهم طراحی شناخته می‌شود و یکی از روش‌های زیباسازی آن استفاده از محصولات منحصر به فرد مانند سرامیک و کاشی دست ساز است.
تاریخچه کاشی دست ساز در ایران
کاشی‌سازی در میان اقوام ایرانی دارای یک تاریخچه باستانی به مدت هفت هزار سال است. ایرانیان، قبل از استفاده از کاشی‌های هفت رنگ برای زیباسازی ساختمان‌ها به ویژه برای نمای خارجی و از کاشی بدون لعاب در داخل ساختمان، از تزیینات گچبری و نقاشی استفاده می‌کردند. طی کاوش‌های باستان‌شناسی و کشف‌های اخیر، آشکار شده که انسان از زمانی که به ساخت اشیاء و ظروف از گل خشک شده پرداخته، به تدریج از لعاب به منظور زیبایی بیشتر و حفظ آنها استفاده نموده است.
تفاوت کاشی با سرامیک در چیست؟
کاشی، از جنس سفال و به شکل مربع ساخته می‌شود و دارای ضخامت چند میلی متری است. این قطعه سنگی در واقع به عنوان یکی از انواع مصالح ساختمانی، جهت زیبا سازی کف، دیوار و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سرامیک نیز نوعی کاشی است که در ساختار شیمیایی خود از خاک رس بهره می‌برد. تفاوت این دو در موادی که برای ساخت لعاب روی کاشی‌های معمولی استفاده می‌شوند، است. سرامیک از مواد غیرآلی و غیرمعدنی بهره می‌برد که سطح آن را با یک لایه از لعاب مات، نیمه براق و یا براق رنگی می‌پوشانند.
یکی دیگر از اصلی‌ترین تفاوت‌ها بین این دو محصول، میزان استحکام آنها است. کاشی‌ها به دلیل ظرافت بیشتر و وزن پرس کمتر در بدنه نسبت به سرامیک‌ها استحکام کمتری دارند.
مقاومت کاشی در برابر فشار، سرما و گرما کم است و به دلیل جذب بالای آبی که دارد برای محیط‌‌ها و دیوارهایی که با رطوبت ارتباط مستقیمی ندارند، استفاده می‌شود. مقاومت سرامیک در برابر فشار، سرما و رطوبت نسبت به کاشی بیشتر است و به همین دلیل برای کف و دیوار بیشتر کاربرد دارد.
کاربرد سرامیک و کاشی دست ساز در کجاست؟
این نوع محصولات به دلیل زیبایی و شیوه ساخت منحصر به فردی که دارند، می‌توانند در مکان‌های زیادی مورد استفاده قرار گیرند:
- دیوار و کف حمام: یکی از کاربردهای سرامیک دست‌ساز در دکوراسیون داخلی است. این نوع محصول به دلیل ضدآب بودن و همچنین زیبایی طرح‌ها و رنگ‌های متنوع، برای پوشش دیوار و کف حمام‌ها بسیار مناسب هستند.
- آشپزخانه: در دکوراسیون آشپزخانه‌ها نیز از سرامیک دست‌ساز استفاده می‌شود. این نوع کاشی‌ها برای پوشش پشت اجاق گاز یا همچنین برای پوشش سطوح کابینت‌ها بسیار جذاب هستند.
- فضای باز: در فضای باز نیز معمولا از این نوع کاشی‌ها برای پوشش زمین یا حتی تزئینات دیوار استفاده می‌شود. این محصولات به علت مقاومت در برابر شرایط جوی و همچنین زیبایی طرح‌های آنها، گزینه خوبی برای فضای باز هستند.
به طور کلی، این مصالح به دلیل زیبایی، منحصر به فرد بودن و همچنین امکان تولید طرح‌های سفارشی، در دکوراسیون داخلی زیاد استفاده می‌شوند.
ویژگی‌های سرامیک و کاشی دست ساز چیست؟
کاشی‌ها و سرامیک‌های دست ساز دارای خصوصیاتی هستند که آنها را به گزینه‌ای بهتر برای دکورهای خانگی تبدیل می‌کند؛ در ادامه سعی کرده‌ایم به مهم‌ترین ویژگی‌های کاشی و سرامیک دست‌ساز بپردازیم:
- طول عمر زیاد:
این محصولات بیشتر به دلیل دوام و مقاومت بالایی که دارند، شناخته شده‌اند. در فرآیند تولید، هر کاشی تا ۲۰۰۰ درجه فارنهایت در مدت ۸ ساعت گرم می‌شود؛ تمام آن گرما استحکام زیادی برای محصول ایجاد می‌کند.
- آسان تمیز شدن:
پوشش لعاب‌های این نوع محصولات نه تنها تمیز کردن آنها را آسان می‌کند، بلکه باعث جلوگیری از ایجاد هرگونه آلودگی می‌شود.
- جزئیات بالا:
کاشی‌های دست ساز دارای جزئیات زیادی هستند؛ زیرا هر کدام از آنها با دقت و ظرافت ساخته شده‌اند. این محصولات نیز سطحی از پیچیدگی و ظرافت را تضمین می‌کنند که محصولات کارخانه‌ای اغلب فاقد آن هستند. از شکل دهی ظریف هر قطعه گرفته تا طرح‌های نقاشی شده، کاشی‌های دست ساز، سطحی از مهارت را به نمایش می‌گذارند که به هر فضایی شخصیت می‌بخشد.
- منحصر به فرد:
همانطور که گفته شد، کل فرآیند این محصولات، مانند برش، لعاب کاری، پخت و چیدمان با دست انجام می‌شوند؛ این موضوع باعث شده تا هر کاشی منحصر به فرد باشد. تنوع جزئی در طراحی کلی آن، می‌تواند یک طرح خیره کننده را ایجاد کند.
مراحل تولید کاشی و سرامیک چیست؟
برای ساخت کاشی و سرامیک دست ساز نیاز به طی شدن چند مرحله است تا یک محصول با کیفیت و منحصر به فرد تولید شود.
ابتدا برای ساخت کاشی از خاک‌های معدنی یا خاک‌های رسی استفاده می‌شود. این خاک‌ها با دقت انتخاب شده تا بتوان از آنها محصولاتی با کیفیت و زیبا تولید کرد. سپس خاک‌ها به آب اضافه و به خوبی مخلوط شده تا یک خمیر نرم و چسبناک تشکیل شود.
بعد از تهیه خمیر، آن را به شکل‌های مختلف قالب‌گیری می‌کنند. قالب‌های مختلف برای تولید کاشی‌های متفاوت استفاده می‌شود. قالب‌ها ممکن است شامل اشکال هندسی، گل و گلابه و حیوانات باشند. بعد از قالب‌گیری، کاشی‌ها باید به خوبی خشک شوند تا بتوانند بعداً روی آنها نقاشی کرد.
پس از خشک شدن کامل، کاشی‌ها روی آتلیه‌های خصوصی یا در کارگاه‌های تخصصی توسط هنرمندان نقاشی می‌شوند. نقاشی کردن کاشی‌ها نیز همانند ساخت آنها به صورت دستی و با استفاده از رنگ‌های طبیعی صورت می‌گیرد. هر کارگر یا هنرمند ممکن است الگوهای مختلف را بر روی کاشی‌ها نقاشی کند و به آنها زینت بخشد.
پس از نقاشی کردن، کاشی‌ها باید لعاب شوند تا رنگ آنها از بین نروند. لعاب کردن این محصولات در کوره صورت می‌گیرد. دمای پخت برای هر نوع کاشی متفاوت است و بسته به نوع خمیر و رنگ استفاده شده تعیین می‌شود.
پس از پخت، کاشی‌های دست‌ساز آماده استفاده هستند. این محصولات ممکن است به عنوان دکوراسیون داخلی و خارجی ساختمان‌ها، مکان‌های مذهبی و همچنین زینت‌بخشی در فضاهای عمومی مورد استفاده قرار گیرند.
جمع‌بندی
همانطور که گفته شد، سرامیک و کاشی دست‌ساز، از آثار هنری هستند که از قدیمی‌ترین فنون انسان‌ها به شمار می‌رود. این محصولات به دلیل جزئیات و ظرافتی که دارند از محبوبیت زیادی برخوردار هستند.
استفاده از کاشی دست ساز در طراحی داخلی بسیار گسترده است. اغلب کاشی‌های رنگارنگ ایرانی در انواع فضاها مانند دیوارهای داخلی و خارجی، نیمکت‌ها، شومینه‌ها، دیوارهای بین کابینتی، ستون‌های داخلی، پله‌های داخلی خانه، میزهای فضای باز، حوض‌ها، استخرها و غیره به کار گرفته می‌شوند که باعث برجسته‌تر شدن آن بخش از دکوراسیون منزل می‌گردد؛ شما برای خرید این محصولات منحصر به فرد می‌توانید به وبسایت ذکااستایلز به عنوان یکی از مهم‌ترین مجموعه‌های تخصصی طراحی، تولید و فروش مراجعه کنید.