صندوق بین المللی پول: اتحاد اولیه نرخ فارکس برای ایران امکان پذیر است (اختصاصی)

صندوق بین المللی پول خوشبین است که ایران می تواند نرخ ارز دوگانه خود را در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۸ یکسان کند، علیرغم چالش های اخیری که این کشور با آن مواجه است، مانند نوسانات بازار ارز.

کاتریونا پورفیلد، اقتصاددان ارشد صندوق بین المللی پول، در مصاحبه با فایننشال تریبون گفت از آنجایی که دولت ایران از قبل آماده سازی های زیادی برای اتخاذ یک رژیم تک نرخی ارز انجام داده است، این کشور قادر به ایجاد یک نرخ ارز واحد است. حرکت اولیه در این زمینه.

وی گفت: “نیمی از واردات با نرخ بازار انجام شده است و اکثر کالاها اکنون با نرخ انعطاف پذیر هستند. بازار ارز بین بانکی مجددا برقرار شده است. بنابراین همه عناصر وجود دارد، بنابراین حرکت زودهنگام ممکن است.”

پورفیلد که اخیراً رهبری مأموریت ماده ۴ در ایران را بر عهده داشت – به گفته او یک بررسی سلامت سالانه اقتصاد ایران، افزود که در گزارش قبلی خود، صندوق بین المللی پول از ایران خواسته بود تا نرخ ارز را یکسان کند. “یک شناور مدیریت شده” برای داشتن مزیت انتقال اولیه.

پس از تکمیل رایزنی دو هفته‌ای با ایران، صندوق بین‌المللی پول بیانیه پایانی خود را در ۲۷ فوریه منتشر کرد که در آن ایران را به دلیل “بازیابی چشمگیر” از رکود پس از لغو تحریم‌ها در سال ۲۰۱۶ ستایش کرد.    

تیم ماده چهارم در تهیه گزارش خود با بانک مرکزی ایران، وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها، بخش خصوصی، اتاق بازرگانی، سازمان‌های مردم‌نهاد، کارآفرینان، وزارت تعاون و سازمان‌های اجتماعی گفت‌وگوهای سیاسی داشت.

ما شاهد یک تفاوت اساسی در عملکرد ایران در سال جاری نسبت به سال گذشته بودیم… ما شاهد رشد بین ۶.۵ تا ۶.۶ درصد هستیم که رقم پیش‌بینی شده برای سال جاری است… یک چرخش بزرگ نسبت به سال گذشته که اقتصاد پرفیلد گفت.

به گفته این اقتصاددان، اگر ایران در زمان سقوط قیمت نفت، نرخ های ارز خود را یکسان می کرد، ابزار اضافی برای پاسخ به این شوک در اختیار داشت.

پورفیلد گفت: “صندوق بین المللی پول در زبان خود از یک حرکت زودهنگام برای یکسان سازی نرخ ها و انجام آن در عرض یک سال قوی بوده است، زیرا نرخ های ارز دوگانه بیش از ۲٪ متفاوت است.”

وی در پاسخ به این سوال که چرا صندوق بین‌المللی پول تاریخ خاصی را برای یکپارچه‌سازی توصیه نکرده است، خاطرنشان کرد: «ما در مورد زمان دقیق اتحاد توصیه نکردیم زیرا در پایان، دولت باید مطمئن شود که بازار FX باثبات است و دسترسی خوبی به بازار بین‌المللی دارد. برای جلوگیری از جهش های غیرمنتظره در نرخ ارز ذخیره می کند.”

ماده ۴ همچنین با مقامات ایرانی برای داشتن مقررات بهتر برای کنترل بازار ارز به منظور شفافیت بیشتر از طریق انتقال تراکنش ها به بخش بانکی، نظارت بر زمان واقعی ارز در بازار و ایجاد زیرساخت برای نظارت بر بازار، گفتگو کرد.

او گفت: “آنها باید به طور منظم اطلاعات ذخایر FX را منتشر کنند و این اطلاعات باید در دسترس باشد و ما گفتگوهایی داشتیم تا چارچوب شفاف تری داشته باشیم.”

پرفیلد هشدار داد که اصلاح چارچوب سیاست پولی و دور شدن از تعیین نرخ ارز منوط به ثابت بودن نرخ ارز در بازار و داشتن یک سیاست پولی خوب و کنترل خوب بر تورم است.

رشد و سایر جنبه ها

با وجود اینکه رشد اقتصادی ایران در سال‌های ۲۰۱۶-۲۰۱۷ چشمگیر است، نمی‌توان انکار کرد که به لطف افزایش صادرات نفت، ایران سهم خود را از بازار پس گرفت یا به قول پورفیلد به عنوان یک داستان نفتی.

او گفت: «داده‌های نفت جهش ۵۲ درصدی ارزش افزوده به اقتصاد را نشان می‌دهد (صادرات نفت در سال جاری تقریباً دو برابر شد) و این رشد در بقیه اقتصاد مشاهده نمی‌شود.

بخش غیرنفتی کاملاً ضعیف بوده است و ما در گزارش به آن اشاره کرده‌ایم و نسبت به دولت در افزایش رشد برای سال ۲۰۱۶/۲۰۱۷ معتدل‌تر بوده‌ایم.

پرفیلد خاطرنشان کرد که صندوق بین‌المللی پول مشتاق است اصلاحاتی برای حمایت از رشد انجام شود و بتواند به اقتصاد غیرنفتی اجازه گسترش دهد.

بخش غیرنفتی تنها رشد ۰.۹ درصدی را در نیمه اول ۲۰۱۶-۲۰۱۷ ثبت کرد که از سوی صندوق بین‌المللی پول به مشکلات در دسترسی به منابع مالی و بخش مالی داخلی و ضعف‌های ساختاری نسبت داده شد.

ما در پیش‌بینی میان‌مدت (۴.۴ درصد) و رقم رشد سرفصل سال آینده (۳.۳ درصد) محافظه‌کارانه‌تر عمل کرده‌ایم که تا زمانی که قیمت نفت افزایش پیدا نکند یا در آن بخش توسعه پیدا نکند، کمتر یا روند نزولی خواهد داشت.» او گفت.

در غیر این صورت، هیچ راهی وجود ندارد که نفت بتواند دوباره ۵۲ درصد رشد کند و به همین دلیل است که ما بر رشد در بخش غیرنفتی تاکید کرده‌ایم.

مشکلات بانکی

بخش خوبی از توصیه های صندوق بین المللی پول در سال جاری بر وضعیت بانک های ایرانی و مشکلات جدی آنها متمرکز است.

همانطور که این اقتصاددان می گوید، آنها برای حفظ دستاوردهای ثبات مالی و تورم پایین، به حل مشکل در سیستم بانکی تاکید کردند.

او گفت: «نرخ‌های بهره در حال حاضر در محدوده ۲۰ درصد و بدون تورم است که به معنای نرخ واقعی نزدیک به ۱۰ درصد است که بخش خصوصی و بهبود را خفه می‌کند.

پرفیلد توصیه می‌کند که اکنون که اقتصاد شروع به بهبودی می‌کند و روابط خارجی در حال بهبود است، زمان رسیدگی به چالش‌های بخش بانکی فرا رسیده است.

“یک چیزی که ما توصیه کردیم این است که بانک‌های مضطرب را انتخاب کنید و آنها را تحت مدیریت نظارتی تقویت‌شده قرار دهید – همان بانک‌هایی که با ارائه نرخ سود بسیار خوبی به شما برای سپرده‌گذاری رقابت می‌کنند و این باعث می‌شود که نرخ‌های بهره به سرعت افزایش یابد، زیرا بانک‌های دیگر سعی می‌کنند با آنها رقابت کنند. “او گفت.

یکی دیگر از توصیه‌های کلیدی این است که یک بررسی کیفیت دارایی انجام دهید: یک حسابرس مستقل به هر بانک مراجعه می‌کند و هر یک از ترازنامه‌های بانک را بررسی می‌کند. بنابراین می‌توانید درک دقیقی از مشکل دارایی‌های ناموفق داشته باشید و کجاست. مشکل از آنجاست.”

این اقتصاددان تاکید کرد که در آن زمان است که می توان تعیین کرد که کدام یک از بانک ها را می توان پس انداز کرد و کدام یک از بانک ها ممکن است قابل دوام نباشند تا بتوان آنها را حل کرد: ادغام یا بسته.

او همچنین از این واقعیت که دولت ایران با اجرای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی که اولین گام برای شفافیت بیشتر است، برداشتن برخی از اقدامات را برای این امر آغاز کرده است، دلجویی می کند.

دو قانون بانکی (لایحه اصلاح بانکی و لایحه بانک مرکزی) بسیار مفید خواهد بود، زیرا ابزارهای تعامل با بانک ها را تقویت می کند و همچنین نظارت بر آنها را افزایش می دهد.

دولت به دنبال مشاوره فنی صندوق بین المللی پول در رابطه با این مسائل است تا بتواند مطابق با استانداردهای بین المللی باشد و لوایح تضمین می کند که سیستم بانکی دوباره به حالت اولیه بازگردد.

در خصوص مقابله با تهدیدهای خارجی که ایران با آن مواجه است، این اقتصاددان معتقد است که کشور باید اصلاحات داخلی مانند کاهش وابستگی به نفت، تقویت بخش مالی، گسترش نقش بخش خصوصی و کاهش نقش دولت در اقتصاد را آغاز کند.

او گفت: «سایر اقدامات شامل ایجاد بافرها و پس‌اندازها است، بنابراین شما می‌توانید در هنگام بروز شوک از آن چیزی استفاده کنید.

Purefield می‌گوید: Precedent نشان می‌دهد که در کل ایران در به کارگیری توصیه‌های صندوق بین‌المللی پول نسبتاً خوب عمل کرده است.

آیا ایران نیز از این توصیه ها پیروی خواهد کرد؟ اینجا امیدواریم.