آنچه ۱۹۸۹ می تواند در مورد اعتراضات اخیر به ما بیاموزد چین

جهن رهبر، شی جین پینگ، اغلب به مقامات در مورد خطری که حاکمیت حزب کمونیست ممکن است از بین برود، هشدار می دهد. او به آن‌ها گفته است که مراقب تلاش‌های «نیروهای متخاصم» برای برانگیختن «انقلاب رنگی» در چین باشند: به نظر او «یک خطر کنونی». او به آنها دستور داده است که نسبت به خطرات «قابل پیش‌بینی و غیرقابل پیش‌بینی» هوشیار باشند که در صورت عدم مدیریت سریع و مؤثر، می‌توانند «به تهدیدات سیاسی تبدیل شوند». او بارها به آنها یادآوری کرده است که چگونه حزب کمونیست شوروی در سال ۱۹۹۱ سقوط کرد. کلمه ای که او برای انتقال آن لحظه استفاده می کند hualala است. این یک صدای تصادف است.

دعاهای آقای شی برای هوشیاری در زمان‌های بهتری برای مهمانی آغاز شد، زمانی که اقتصاد چین هنوز به شدت در حال رشد بود و آمریکا هنوز کمپین خود را برای مهار رشد چین آغاز نکرده بود. پس تصور کنید که او اکنون در حین بررسی چالش‌ها چه احساسی دارد – اقتصادی که به دلیل تلاش‌هایش برای سرکوب کووید-۱۹ خفه شده است، ویروسی که تهدید می‌کند کنترل‌های شدید او را به چالش می‌کشد و مردمی که نشانه‌هایی از خشم فزاینده را از محدودیت های همه گیر . در روزهای اخیر چین بزرگترین موج ناآرامی را از زمان تجربه کرده است. تحولات دموکراسی خواهانه ۱۹۸۹ . اعتراضات بین ۲۵ تا ۲۷ نوامبر چندین شهر چین را دربرگرفت. آنها با سرازیر شدن همدردی با ده نفر که بر اثر آتش سوزی در یک آپارتمان در ارومچی، پایتخت منطقه دورترین غرب سین کیانگ کشته شدند، ایجاد شد. معترضان بر این باورند که اقدامات قرنطینه به مرگ و میر کمک کرده است. برخی تظاهرکنندگان از عزاداری فراتر رفته اند. آنها از آقای شی و حزب خواسته اند تا قدرت را کنار بگذارند.

تظاهرات با حرکت قاطع پلیس برای پیشگیری از تجمعات بیشتر فروکش کرد. . اما به‌عنوان کسی که به تاریخ حزب خود و دیگر کشورهای کمونیستی توجه دارد، آقای شی از برخی از پژواک‌های گذشته می‌لرزد. دانشجویان در پردیس‌های متعددی گرد هم آمده‌اند و نه تنها خواستار رهایی از قرنطینه‌های مرتبط با کووید، بلکه آزادی‌های سیاسی گسترده‌تر هستند. اقدامات آنها یادآور روزهای آغازین تظاهرات ۳۳ سال پیش است، زمانی که دانشجویان از فرصت استفاده کردند – عزاداری رسمی برای درگذشت یک رهبر اصلاح طلب – برای فشار برای تغییر سیاسی.

در ۳۰ نوامبر، رهبر دیگری، جیانگ زمین ، در سن ۹۶ سالگی درگذشت. از او به خاطر لیبرال بودن سیاسی زمانی که در دهه ۱۹۹۰ و اوایل بر کشور حکومت می کرد، یاد نمی شود. دهه ۲۰۰۰ اما در میان برخی از چینی‌ها، آن زمان‌ها به‌عنوان کمتر سرکوب‌گر شناخته می‌شوند، و آقای جیانگ به‌عنوان کسی که بر خلاف آقای شی، طرفی مهربان و برون‌گرا داشت. چینی‌های ناراضی ممکن است این تفاوت را به‌عنوان راهی برای ضربه زدن به آقای شی برجسته کنند. برخی حتی ممکن است عزادار آقای جیانگ باشند، کسی که در سال‌های آخر عمرش موضوع میم‌های اینترنتی ویروسی شد. او در دوران رونق بر چین حکومت می کرد، زمانی که به نظر می رسید رشد این کشور کمتر تحت تاثیر موانع قرار گرفته است.

ناآرامی های اخیر در محوطه دانشگاه با رویدادهایی که مدت ها قبل از تحولات میدان تیان آن من بوده طنین انداز شده است. تولد خود حزب در سال ۱۹۲۱ در بحبوحه جوشش فکری ناشی از اعتراضات دانشجویی دو سال پیش از آن اتفاق افتاد. جنبش چهارم ماه مه، همانطور که معروف است، مولد بزرگ فعالیت دانشجویی در چین بود.

حزب ترجیح می‌دهد آن را به‌عنوان فوران احساسات ضد غربی به خاطر بسپارد. شرکت کنندگان از واگذاری قلمرو تحت کنترل آلمان در چین به ژاپن توسط فاتحان جنگ جهانی اول خشمگین شدند. اما همچنین تحقیقاتی را در مورد اینکه چه چیزی غرب را قوی کرده بود، ایجاد کرد. بسیاری به این نتیجه رسیدند که اجزای اساسی علم و دموکراسی است. در سال ۱۹۸۹، معترضان دانشجویی دوست داشتند خود را به عنوان مبارزان روز چهارم مه معرفی کنند و برای هدفی که مدت ها نادیده گرفته شده بود مبارزه می کردند. در ۲۷ نوامبر، در دانشگاه تسینگ‌هوا در پکن، به نظر می‌رسید که یک معترض احساسی را که در جریان تحولات تیان‌آن‌من به اشتراک گذاشته شده بود، منعکس می‌کرد که دانشجویان وظیفه‌ای را بر عهده دارند که تاریخ آن را به رهبری مبارزه برای آزادی سیاسی بر عهده دارد. او به تظاهرات دانشگاه که صدها دانشجو به آن پیوستند.

در سرودها و شعارهای اعتراضات اخیر نیز طنین سال ۸۹ دیده می شود. همانطور که در آن زمان بود، سرود کمونیست، “اینترنشنال”، یکی از سرودهای مورد علاقه است. در چین نقشی دوگانه دارد. در اول ژوئیه سال گذشته، در جشن صدمین سالگرد حزب در میدان تیان‌آن‌من، آقای شی به رهبری تظاهرات هزاران نفری آهنگ‌های معروف آن را خواند: «برخیزید، بردگانی که از گرسنگی و سرما رنج می‌برند…» معترضان همان کلمات را تکرار می‌کنند. ، خود را برده حزب می دانند.

«ما می‌خواهیم شهروند باشیم نه برده»، اخیراً در میان دانش‌آموزان و همچنین افرادی از سایر اقشار جامعه که در شلوغی به اجتماعات پیوسته‌اند، رایج شده است. خیابان های پکن، شانگهای، گوانگژو و جاهای دیگر. این کلمات همان کلماتی است که یک معترض تنها روی بنرهایی به کار برد که در ۱۳ اکتبر، چند روز قبل از کنگره پنج ساله حزب، به پلی در پکن بسته بود. او به سرعت دستگیر شد، اما اقدام متهورانه او باعث اعتراضات در همدردی با دانشجویان سرزمین اصلی شد. در بسیاری از دانشگاه‌های غربی – گسترده‌ترین دانشگاه‌ها در نوع خود در دهه‌های اخیر.

مشاهده‌های آن زمان

آقای شی ممکن است از تفاوت‌های بین آنها راحت باشد. ناآرامی‌ها و رویدادهای اخیر در سال ۱۹۸۹. یکی از عوامل مؤثر در رشد اعتراضات میدان تیان‌آن‌من (آن‌ها در سراسر کشور گسترش یافتند و اکثر شهرهای بزرگ را تحت تأثیر قرار دادند) تفرقه و دوگانگی بین رهبران چین بود. شکاف بین آنها بسیار زیاد و آشکار بود. در یک طرف اصلاح طلبانی بودند که می خواستند به نیروهای بازار افسار آزادتری بدهند و فضای سیاسی آرام تری ایجاد کنند. محافظه کاران برعکس می خواستند. مشاجره آنها مانع از اقدام سریع برای مهار ناآرامی شد. دانشجویانی که از محوطه دانشگاه خود بیرون آمدند تا به سمت میدان راهپیمایی کنند از اینکه پلیس در حال ذوب شدن بود شگفت زده شدند.

این بار پلیس با سرعت بیشتری وارد عمل شده است. هیچ نشانه ای از تفرقه بین رهبران وجود ندارد. در اکتبر، پس از کنگره حزب، آقای شی ترکیب جدید خود را رونمایی کرد. کمیته دائمی دفتر سیاسی هفت نفره، اوج قدرت حزب. برای اولین بار همه اعضای آن اکنون به وضوح از وفاداران او هستند. در سال ۱۹۸۹، زمانی که کمیته شامل یک دبیرکل اصلاح طلب، ژائو زیانگ، و یک نخست وزیر عمیقا محافظه کار، لی پنگ، بود، بسیار متفاوت بود. اینکه این دو مرد با هم اختلاف داشتند، یک راز آشکار بود. در طول اعتراضات، ژائو به دلیل ابراز همدردی با دانشجویان توسط دنگ شیائوپینگ (رئیس وقت ارتش کشور) پاکسازی شد.

امروز تصور چنین تنشی دشوار است. آقای شی، دبیر کل و رئیس نیروهای مسلح است. او نقش نخست وزیری را به حاشیه انداخته است. بزرگان بازنشسته، که در آن زمان بسیار با نفوذ بودند، تهدید کمی برای آقای شی محسوب می‌شوند. مرگ آقای جیانگ، سلف او، یکی از چهره‌های مخالف بالقوه را حذف کرد، اما آقای جیانگ مدت‌ها بود که از نظر فیزیکی و سیاسی آنقدر ضعیف شده بود که نمی‌توانست چالش جدی ایجاد کند. هو جین تائو، سلف بی واسطه آقای شی، هرگز از نظر سیاسی قوی نبود. حتی زمانی که او مسئول بود، به آقای جیانگ تعظیم کرد.

قدرت عظیم آقای شی مانع از نگرانی او نخواهد شد. در ماه سپتامبر، بسیار قبل از اعتراضات اخیر، سخنگوی نیروهای مسلح، روزنامه ارتش آزادیبخش، هشدار داده بود که “نیروهای متخاصم” تلاش های خود را برای برانگیختن انقلاب رنگی در چین “افزایش می دهند”. همچنین در آن ماه، رئیس پلیس این کشور، وانگ شیائوونگ، خواستار “تمرکز بر جلوگیری و مقاومت در برابر” چنین رویدادی شده بود. آقای وانگ، یکی از معتمدین قدیمی شی، در ماه ژوئن پس از پاکسازی مقامات ارشد پلیس که به رهبر کشور وفادار تلقی می شدند، منصوب شد. فوران ناگهانی چندین تظاهرات همزمان – اگرچه بسیار کوچکتر و گسترده تر از اعتراضات سال ۱۹۸۹ است – آقای وانگ را نیز متلاطم خواهد کرد.

آقای شی ممکن است به ویژه از برخی معترضان ناراحت باشد. فراتر از مرزهای سیاسی که معمولاً توسط همتایان خود در تیان آنمن رعایت می شد، رفته اند. در سال ۱۹۸۹ برخی از تظاهرکنندگان شعار «مرگ بر دنگ شیائوپینگ» سر دادند، اما بیشتر آنها از سرنگونی حزب خودداری کردند. در میان صدها نفری که در ۲۶ نوامبر در جاده ولوموچی شانگهای گرد هم آمدند، رزرو بسیار کمتری وجود داشت (نام انگلیسی آن از املای جایگزین ارومچی استفاده می‌کند – این مکان به دلیل ارتباط آن با آتش‌سوزی در سین کیانگ انتخاب شد). فریاد آنها “شی جین پینگ کناره گیری!” و “مرگ بر حزب کمونیست!” بدعتی بود که آقای شی آن را فراموش نخواهد کرد. او دوچندان مطمئن خواهد شد که دیگر تکرار نمی شود. ■

مشترکین می توانند در ثبت نام کنند Drum Tower ، خبرنامه هفتگی جدید ما، برای درک آنچه جهان از چین می سازد—و چین از جهان چه می سازد.