گرجستان در مدار کرملین حرکت می کند

تاو جاده از فرودگاه تفلیس تا شهر قدیمی – شبکه ای از خیابان های سنگفرش شده شیب دار با بالکن های پرآذین و بوی خوش طعم خینکالیکوفته ها و خاچاپورینان پنیری — نشان می دهد جورج دبلیو بوش، اولین رئیس جمهور آمریکا که در سال ۲۰۰۵ از این کشور کوچک قفقاز بازدید کرد. بوش با ادای احترام به اصلاحات دموکراتیک این کشور، گرجستان را “چشمه آزادی” خواند و به رئیس جمهور جوان و ناآرام اصلاح طلب آن، میخائیل ساکاشویلی، گفت که گرجستان “یک دوست خوب در آمریکا” داشت.

این روزها کرملین است که گرجستان را می ستاید، کشوری که در سال ۲۰۰۸ به دلیل پیروی از خط خود و امتناع از پیوستن به تحریم های غرب علیه روسیه حمله کرد. آقای ساکاشویلی ۵۵ ساله در بیمارستانی در حومه تفلیس تحت مراقبت است و با زوال عقل و آتروفی عضلانی مبارزه می کند. آقای ساکاشویلی در نامه ای به خبرنگار شما نوشت: «سلامتی من در وضعیت بدی است. “علاوه بر انواع علائم بد، چیزی که من را ناامید می کند، از دست دادن حافظه وحشتناک است.” آقای ساکاشویلی معتقد است که او مسموم شده است و می گوید که پس از انتقال قبلی به یک بیمارستان زندان دیگر در کما کوتاهی فرو رفته است. در دسامبر تیم حقوقی او گزارش سم شناسی را برای شناسایی وجود فلزات سنگین در بدن او توزیع کرد که در آن سم شناس اظهار نظر کرد که او مسموم شده است.

آقای ساکاشویلی گرجستان را مدرن کرد اما درگیر رسوایی و سرکوب شد. پس از کناره گیری از سمت ریاست جمهوری، در سال ۲۰۱۳ از ترس دستگیری به دست بیدزینا ایوانیشویلی، یک تاجر منزوی که پول خود را در روسیه به دست آورد، برای مدت کوتاهی نخست وزیر بود، گریخت و از آن زمان تاکنون بر گرجستان حکومت می کند. اگرچه او هیچ پست رسمی دولتی ندارد. آقای ساکاشویلی که متعاقباً تابعیت گرجستانی خود را از دست داد، به اوکراین نقل مکان کرد و یک پاسپورت اوکراینی گرفت، اما در اکتبر ۲۰۲۱ به گرجستان بازگشت و به امید تجمع اعتراضی به نفع خود. در عوض او به دلیل سوء استفاده از اختیارات خود به عنوان رئیس جمهور به طور غیابی محکوم شد و در حال گذراندن دوران محکومیت شش ساله است.

پارلمان اروپا و ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، از گرجستان خواسته اند که آقای ساکاشویلی را که زمانی فرماندار اودسا بوده و هنوز ریاست شورای ملی اصلاحات در اوکراین را بر عهده دارد، آزاد کند. یک نهاد مشاوره، برای درمان پزشکی در خارج از گرجستان. به گفته عفو بین‌الملل، زندانی شدن و بدرفتاری او به نظر انتقام سیاسی و لطفی به ولادیمیر پوتین است که در سال ۲۰۰۸ جنگ کوتاهی را علیه گرجستان انجام داد و یک بار قول داد که ساکاشویلی را «با توپ» به دار آویزد.

رویای گرجستان، حزبی که آقای ایوانیشویلی تأسیس کرد، با دامن زدن به ترس از آشفتگی و بازگشت ساکاشویلی به قدرت، قدرت را حفظ کرده است. اما گرجستانی‌ها ممکن است از سیاست‌های رئیس‌جمهور سابق خود دلسرد شده باشند، رفتار غیرانسانی او نیز از آنها دفع می‌شود. یاگو کاچکاچیشویلی، جامعه شناس گرجستانی می گوید: «مردم بیشتر از ساکاشویلی به عنوان یک سیاستمدار از ساکاشویلی به عنوان یک زندانی حمایت می کنند.

بدرفتاری با آقای ساکاشویلی موانع شانس گرجستان برای ادغام در اروپا. از دیگر موارد نقض حاکمیت قانون می توان به زندانی شدن نیکا گوارامیا در سال گذشته، که یک کانال تلویزیونی خصوصی منتقد دولت را اداره می کند، به اتهامات آشکارا واهی اشاره کرد. سیاستمداران مخالف تحت نظر هستند. پیشنهاد گرجستان برای اعطای وضعیت نامزد توسط EU در ژوئن گذشته با فهرستی از ۱۲ درخواست بازگردانده شد که به نظر می رسد دولت عجله ای برای رسیدگی به آنها ندارد.

«گرجستان اسباب بازی مورد علاقه آمریکا و غرب بود. شوتا اوتیاشویلی، یک مقام سابق دولتی، اکنون عضو بنیاد مطالعات استراتژیک و بین‌المللی گرجستان، یک اتاق فکر در تفلیس، می‌گوید: «اکنون اسباب‌بازی شکسته شده است و هیچ‌کس به آن توجه زیادی نمی‌کند. رویای گرجستان اکنون در ائتلاف با چند تن از اعضای سابق خود که جنبشی رادیکال‌تر و آشکارا ضدغربی‌تر در پارلمان به نام قدرت خلق راه‌اندازی کرده‌اند، حکومت می‌کند. لفاظی ها و سیاست های آن، از جمله لایحه پیشنهادی برای ممنوعیت «عوامل خارجی»، شبیه کپی کربنی از تاکتیک های کرملین است. این جنبش حتی آمریکا را به دلیل تلاش برای سرنگونی دولت گرجستان مقصر دانسته است.

گرجستان هنوز به مراتب کمتر از روسیه یا بلاروس استبدادی دارد، اما به سرعت در مدار کرملین حرکت می کند. برای راضی کردن آقای پوتین، دولت آن امتناع از پیوستن به تحریم ها علیه روسیه یا یک سیستم موشکی ضد هوایی که اوکراین در سال ۲۰۰۸ به گرجستان داده است را برگرداند. بن هاجس، فرمانده سابق نیروهای آمریکایی در اروپا، اخیراً گفت: “من نمی فهمم چرا دولت گرجستان خود را به کرملین بند کرده است.” بازدید از تفلیس.

به نظر می رسد بسیاری از گرجی ها مخالف هستند. پرچم‌های اوکراین یک منظره رایج هستند، مانند خانه‌هایی که گرافیتی‌های ورزشی روی آن‌ها نوشته شده است: «گرجستان اوکراین است. اوکراین گرجستان است. آقای کاچکاچیشویلی می گوید که این احساسات بسیار عمیق تر از طبقه متوسط ​​لیبرال تفلیس است. گفته می شود حدود ۱۰۰۰ داوطلب گرجستانی در کنار اوکراین می جنگند. اما تروما و ترس از جنگ که توسط حزب آقای ایوانیشویلی مورد سوء استفاده قرار گرفته است به همان اندازه عمیق است. رویای گرجستان اعتراضات طرفدار اوکراین را دیده و مخالفان را با این استدلال که خطر کشاندن گرجستان به جنگ با روسیه را به حاشیه رانده است.

تصویر با حضور برخی ۱۰۰۰۰۰ تبعیدی روسی که از همان رژیمی که هنوز ۲۰ درصد از کشور را در اختیار دارد به گرجستان پناه برده اند. بیشتر آنها جوانان تحصیل کرده ای هستند که آشکارا از اوکراین حمایت می کنند و مخالف جنگ هستند. اما آنها مراقب هستند که از سیاست گرجستان دوری کنند.

هیچ جا به اندازه گوری، زادگاه جوزف استالین، اتحادها و اختلافات جدید مشهود نیست. جاذبه اصلی توریستی آن موزه ای است که به دیکتاتور شوروی الاصل گرجستان اختصاص دارد. دولت مجسمه غول پیکر استالین را از گوری برداشته بود و قصد داشت موزه او را به جای تجلیل از زندگی او به تقبیح تلخ استالینیسم تبدیل کند. اما، همانطور که یک راهنمای تور با شرمندگی به گروه گردشگران روسی زبان خود می گوید، این طرح لغو شد: «شوروی زدایی و استالین زدایی» از زمانی که آقای ساکاشویلی قدرت را در یک دهه پیش ترک کرد، متوقف شده است.

اخیراً دوازده مجسمه و لوح جدید برای بزرگداشت استالین در سراسر گرجستان برپا شده است. دیکتاتوری که دموکراسی و استقلال گرجستان را با کمک به بلشویک ها برای اشغال گرجستان در سال ۱۹۲۱ نابود کرد، اکنون به عنوان یک قهرمان گرجستان معرفی می شود. کرملین باید هیجان زده باشد. ■